Κύπρος: Οπως το 2013, αλλά με μεγάλο νικητή την αποχή

Στην περίπτωση των προεδρικών εκλογών της Κύπρου «η ιστορία επαναλαμβάνεται». Η αναμέτρηση της Κυριακής δεν ανέδειξε, όπως αναμενόταν, νέο πρόεδρο. Ο νέος πρόεδρος για την πενταετία 2018- 2023 θα αναδειχθεί στον δεύτερο γύρο, την ερχόμενη Κυριακή, 4 Φεβρουαρίου. Θα αναμετρηθούν, όπως και το 2013, ο πρόεδρος Αναστασιάδης, που υποστηρίζεται βασικά από τον ΔΗΣΥ και ο Σταύρος Μαλάς, που υποστηρίζεται από το ΑΚΕΛ.

Το 2013, στον πρώτο γύρο ο Νίκος Αναστασιάδης είχε λάβει ποσοστό 45,46% και ο Σταύρος Μαλάς 26,91%. Στον δεύτερο γύρο εξελέγη ο Νίκος Αναστασιάδης με 57,48% έναντι 42,52% του Σταύρου Μαλά.

Την Κυριακή, ο Ν. Αναστασιάδης και πάλι «έκοψε πρώτος το νήμα» με 35,5% και ο Στ. Μαλάς ήρθε δεύτερος με 30,3%. Και οι δύο υπερέβησαν τα ποσοστά των κομμάτων, που τους υποστηρίζουν, στις βουλευτικές εκλογές (30,68% το ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ 25,67%).

Τρίτος «νικητής» των σημερινών εκλογών υπήρξε η αποχή, η οποία ξεπέρασε το 28%, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με το 17% στις προεδρικές εκλογές του 2013.

Όλα παίζονται λοιπόν στον δεύτερο γύρο των κυπριακών εκλογών με πρωταγωνιστές τον νικητή του Α΄γύρου, Νίκο Αναστασιάδη και τον εκλεκτό του (κομμουνιστικού) ΑΚΕΛ Στ. Μαλά, ο οποίος όμως εμφανιζόταν στην κάλπη ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Ισως για να μην ταυτιστεί με το ΑΚΕΛ, της περιόδου διακυβέρνησης Δ. Χριστόφια με το κούρεμα των καταθέσεων, την υπαγωγή της Κύπρου σε μνημόνιο, τα capital controls και βεβαίως τη φονική έκρηξη στο Μαρί (Ναυτική Βάση), που στοίχισε πέραν των ανθρώπινων ζωών και δισεκατομμύρια στους Κυπρίους.

Παρά ταύτα με την σταθεροποίηση των αποτελεσμάτων, νωρίς το βράδυ της Κυριακής, ο πρώτος που βγήκε και πανηγύρισε για τον κ. Μαλά ήταν ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού. Αλλωστε το ΑΚΕΛ διατήρησε την εκλογική του βαση.

Τα συμπεράσματα του α’ γύρου

Το πρώτο συμπέρασμα, το οποίο εξάγεται από το μεγάλο ποσοστό αποχής από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών είναι ότι ενδεχομένως σημαντικό ποσοστό των πολιτών μένει ασυγκίνητο από τη διαδικασία για εκλογή προέδρου και αυτό θα πρέπει να απασχολήσει τις προσεχείς μέρες όχι μόνο τα επιτελεία των επικρατέστερων υποψηφίων, αλλά και το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας της Κύπρου.

Από το σύνολο των 550.876 ψηφοφόρων, οι 154.927 επέλεξαν να μην προσέλθουν στην κάλπη. Σε ποσοστό μεταφράζεται σε 28,12% ή αλλιώς ένας στους τέσσερις δεν πήγε να ψηφίσει. Ελαφρώς μεγαλύτερη ήταν η αποχή στους ψηφοφόρους του εξωτερικού με 29,05%.

Στην Αμμόχωστο καταγράφηκε το μεγαλύτερο ποσοστό άκυρων ψηφοδελτίων (1,98%) και των λευκών ψηφοδελτίων (1,08%). Σε παγκύπριο επίπεδο, τα άκυρα ψηφοδέλτια έφτασαν τις 5.879 ή ποσοστό 1,48% ενώ τα λευκά ψηφοδέλτια ήταν 3.459 ή ποσοστό 0,87%.
Στην καταμέτρηση των εκλογικών κέντρων του εξωτερικού, τα άκυρα ψηφοδέλτια ήταν 114 ή ποσοστό 1,38% και τα λευκά 69 ή ποσοστό 0,83%.

«Μεγάλος χαμένος» των εκλογών είναι ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, ο οποίος ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία από τις αρχές Ιουνίου και επαγγέλθηκε «νέα στρατηγική» στο Κυπριακό. Ο κ. Παπαδόπουλος υποστηρίχθηκε από το κόμμα του , το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ, την Αλληλεγγύη και το Κίνημα Οικολόγων.
Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει ότι οι ψηφοφόροι προτίμησαν τους Αναστασιάδη και Μαλά, οι οποίοι έχουν σαφή θέση υπέρ της διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας ως μορφής λύσης του Κυπριακού.

Την τέταρτη θέση στις εκλογές εξασφάλισε ο πρόεδρος του εθνικιστικού Ε.ΛΑ.Μ , Χρίστος Χρίστου με ποσοστό 5,6%, ενώ στις βουλευτικές εκλογές του 2016 το κόμμα πήρε 1,08% και δύο έδρες στην Βουλή. Πέμπτος, τερμάτισε ο Γιώργος Λιλλήκας, πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών με ποσοστό 2,2%.

Το 2013, ο κ. Λιλλήκας είχε έρθει τρίτος με 24,93%, ενώ στις βουλευτικές του 2016 το νεοσύστατο κόμμα του έλαβε 6,01% και τρεις έδρες στην βουλή.

Αναφορικά με τα στατιστικά των εκλογών, αποχή και υπέρ του Σταύρου Μαλά ψήφισαν οι Κύπριοι στο εξωτερικό.

Η αποχή έφθασε στο 29,5%, αφού από τους 11.683 ψηφοφόρους, στις κάλπες προσήλθαν 8.289.

Πρώτος αναδείχθηκε ο Σταύρος Μαλάς με ποσοστό 40,81%, ενώ ο Νίκος Αναστασιάδης εξασφάλισε το 31,78% και ο Νικόλας Παπαδόπουλος το 20,86%.

Ο Σταύρος Μαλάς κατέγραψε το μεγαλύτερο ποσοστό, 74,77% στη Βουλγαρία και ο Νίκος Αναστασιάδης στο Κατάρ, 43,37%.

Γεωγραφικά, ο κύριος Μαλάς κέρδισε τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων στις ευρωπαϊκές χώρες, αφού κατέγραψε υψηλότερα ποσοστά σε Ελλάδα, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία, Βουλγαρία και Τσεχία.

Ο Νίκος Αναστασιάδης κέρδισε σε Ηνωμένες Πολιτείες, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και Σαουδική Αραβία.

Τα επιτελεία συνεδριάζουν

Ηδη τα επιτελεία των κομμάτων δεν περίμεναν να ξημερώσει και άρχισαν τις επαφές κυρίως με τον Νικόλα Παπαδόπουλο (που ήρθε τρίτος, εκτός κούρσας με μικρή διαφορά από τον κ. Μαλά) για τον δεύτερο γύρο, κρατώντας όμως τα χαρτιά τους κλειστά.

Επισήμως τόσο ο κ. Αναστασιάδης όσο και ο Μαλάς δηλώνουν κανοποιημένοι από το αποτέλεσμα, αλλά το βλέμμα τους είναι στραμμένο στον δεύτερο γύρο. Και τούτο επειδή ο μεν Νίκος Αναστασιάδης εισέπραξε πολύ μικρότερο ποσοστό από τις προηγούμενες εκλογές και μικρή διαφορά (περίπου 5%) από τον δεύτερο υποψήφιο τον κ. Μαλά. Κάτι που δεν θεωρείται ασφαλές αποτέλεσμα γιια τις εκλογές στις 4 Φεβρουαρίου.

Ο δε εκλεκτός του ΑΚΕΛ θα πρέπει να συμμαχήσει με τον Νικόλα Παπαδόπουλο, έως τώρα αντίπαλο του και με κακές σχέσεις με το κόμμα του το ΔΗΚΟ. Η έκπληξη πάντως δεν ήταν μόνον το μεγάλο ποσοστό της αποχής (έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ), αλλά η άνοδος του ακροδεξιού κόμματος ΕΛΑΜ (αδελφού των νοσταλγών του Ναζί και του φασισμού μορφώματος της Χρυσής Αυγής) που οι εκπρόσωποι τους, αφού ισχυρίζονται ότι πλέον είναι η τέταρτη πολιτική δύναμη, λένε ότι περιμένουν τον Νίκο Αναστασιάδη να τους τηλεφωνήσει. Κάτι τέτοιο βεβαίως δεν προβλέπεται.

Αλλη έκπληξη ήταν ότι ετέθησαν και οι πρώτοι όροι προς τον κ. Αναστασιάδη προκειμένου να τον στηρίξουν. Για παράδειγμα τα επιτελεία δύο υποψηφίων ζήτησαν πρώτα να ανακοινωθεί ποιος θα είναι ο υπουργός Οικονομικών και μετά να αποφασίσουν, αν θα στηρίξουν ή όχι στον δεύτερο γύρο τον κ. Αναστασιάδη. Αίτημα βεβαίως που θεωρήθηκε εκτός πραγματικότητας, με το επιτελείο του κ. Αναστασιάδη να δηλώνει ότι «ψηφίσαμε Πρόεδρο και όχι υπουργό Οικονομικών».

Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι οι απόψεις των κκ. Αναστασιάδη και Μελά στο Κυπριακό δεν πολυδιαφέρουν, αφού και οι δύο τάσσονται υπέρ της συνέχισης της διαδικασίας. Αυτός που διαφοροποιείται (και μάλλον την πλήρωσε) ήταν ο Νικόλας Παπαδόπουλος που ζητούσε οι διαπραγματεύσεις να αρχίσουν από μηδενική βάση.