Τις αντοχές του δοκιμάζει για πρώτη φορά τόσο έντονα και σοβαρά ο κυβερνητικός συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που συμπληρώνει σε λίγες ημέρες τριετή κοινή πορεία. Η έντονη παρασκηνιακή διπλωματική κινητικότητα στο ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) –ακόμα και η παρουσία του σκοπιανού πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ στη Θεσσαλονίκη για Πρωτοχρονιά –προκαλεί εντάσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ.
Η ονοματοδοσία της πΓΔΜ φέρνει αντιμέτωπους τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πάνο Καμμένο, καθώς η προειδοποίηση του προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη, μέσω της συνέντευξής του στο «Βήμα» των Χριστουγέννων, προκάλεσε έναν κύκλο έντασης. Και αυτό διότι έθεσε ζήτημα δεδηλωμένης εφόσον ο Π. Καμμένος δεν στηρίξει την επιλογή της κυβέρνησης στο θέμα επίλυσης της ονομασίας της πΓΔΜ. Η αξιωματική αντιπολίτευση επιμένει στο δόγμα: ή θα υπάρξει ενιαία κυβερνητική γραμμή ή θα γίνουν εκλογές.

Παρτίδα σκάκι

Με δεδομένη τη σφοδρή επιθυμία των ΗΠΑ να κλείσει η συγκεκριμένη εκκρεμότητα το προσεχές διάστημα, εν όψει και της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, οπότε και η αμερικανική πλευρά επιθυμεί να ενταχθεί η πΓΔΜ στη Συμμαχία (λόγω της έντονης παρουσίας των Ρώσων στα Βαλκάνια), εξελίσσεται μια γερή παρτίδα σκάκι, όχι μόνο σε διπλωματικό επίπεδο αλλά και στην εγχώρια πολιτική σκηνή.
Ο Π. Καμμένος εμφανίζεται πλέον ως ο απρόβλεπτος παράγοντας που δύναται να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην κυβερνητική συμμαχία. Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ με αφορμή τα σενάρια περί «Νέας Μακεδονίας» οχυρώνεται πίσω από το βέτο της Ελλάδας που έθεσε η κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, με υπουργό Εξωτερικών την Ντόρα Μπακογιάννη, το 2008 στο Βουκουρέστι, ενώ προβάλλει και την απόφαση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών του 1992, όταν υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Καραμανλή αποφασίστηκε ότι η Ελλάδα δεν θα αποδεχθεί χρήση του όρου «Μακεδονία».

Ο βασικός στόχος

Το Μέγαρο Μαξίμου αιφνιδιάστηκε με την άμεση κίνηση του Π. Καμμένου που δίνει αγώνα επιβίωσης και έχει αναγάγει σε μείζον το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ, ελπίζοντας ότι μέσω αυτού θα παραμείνει στο παιχνίδι της εξουσίας. Ο βασικός στόχος του υπουργού Αμυνας είναι, στη σκιά και των πολύ αρνητικών δημοσκοπήσεων για τους Ανεξάρτητους Ελληνες που καταγράφουν ποσοστά κάτω από 2,5%, να μη φυλλορροήσει και άλλο το κόμμα λόγω των εξελίξεων στο συγκεκριμένο εθνικό θέμα.
Είναι γνωστά ωστόσο τα μπρος-πίσω του κ. Καμμένου με τις «κόκκινες γραμμές» που έθεσε, για να τις εγκαταλείψει στη συνέχεια, στηρίζοντας την κυβέρνηση και προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα, κάτι που έχει επηρεάσει αρνητικά σε πολύ μεγάλο βαθμό και τη στάση των ψηφοφόρων έναντι των ΑΝΕΛ.
Μπορεί αυτά τα τρία χρόνια οι συγκρούσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ να ήταν αρκετές, αλλά πιο ισχυρή ήταν η συγκολλητική ουσία της εξουσίας. Αν και ο Π. Καμμένος αντιπαρατέθηκε σκληρά με κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Νίκος Βούτσης, ο Νίκος Φίλης ή ακόμα και ο Γιάννης Μουζάλας, ο Αλ. Τσίπρας δεν τον άφησε μόνο του.
Ο Πρωθυπουργός τον στήριξε σε δύσκολες στιγμές, ως ανταπόδοση της διατήρησης της συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, όπως π.χ. στη συνομιλία του με τον ισοβίτη Γιαννουσάκη, το ταξίδι στο Λονδίνο και την επίσκεψή του σε καζίνο, καθώς και στην υπόθεση της πώλησης πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία.

Εκ του ασφαλούς

Εξάλλου, σε ορισμένα κρίσιμα νομοσχέδια, ιδεολογικού χαρακτήρα (π.χ. σύσταση τεμένους, ιθαγένεια, ίδρυση ιδιωτικών αποτεφρωτηρίων, επέκταση του συμφώνου συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια, κ.ά.), οι ΑΝΕΛ καταψήφισαν, εκ του ασφαλούς βέβαια, αφού ψήφιζε η αντιπολίτευση.
Το Σκοπιανό όμως είναι πιο σύνθετο και επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πορεία των ΑΝΕΛ, καθώς η μεγάλη δύναμη του κόμματος ήταν στη Βόρεια Ελλάδα, όπου υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στα εθνικά θέματα. Ο Π. Καμμένος δεν αποδέχεται να υπάρξει συμβιβαστική λύση, ανάλογη ενδεχομένως αυτής του 1992 με το περίφημο πακέτο Πινέιρο (Νέα Μακεδονία) που εξουδετερώθηκε από το τότε ελληνικό πολιτικό σύστημα.
Στο Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζουν το πρόβλημα και με δεδομένη την εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα επιχειρήσουν να λύσουν το θέμα μέσω Βουλής, καθώς αυτή τη στιγμή από την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν τίθεται θέμα σύγκλησης του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, αν και τίποτε δεν αποκλείεται.
Δεν είναι τυχαία η κίνηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά (τον εκθείασε προ ημερών ο Π. Καμμένος) να θέσει το θέμα της πλειοψηφίας των βουλευτών και όχι των κομμάτων, μιλώντας για πλειοψηφία ευθύνης. Μόνο που αυτή η πλειοψηφία στη Βουλή δεν υπάρχει στην παρούσα χρονική περίοδο, καθώς η ΝΔ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη δηλώνουν κατηγορηματικά «Οχι», με ό,τι αυτό σημαίνει για τον Πρωθυπουργό και τις επόμενες κινήσεις του.

Πιστοποίηση

Ο Αλ. Τσίπρας βλέπει και μια πρώτης τάξης ευκαιρία για μια αριστερή πιστοποίηση, εν μέσω εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών. Επίσης δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι σε αυτή τη μάχη έχει δίπλα του και την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, την ομάδα των «53» και άλλους παράγοντες. Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι λύση του Σκοπιανού με σύνθετη ονομασία επιθυμούν στελέχη όπως ο Νίκος Φίλης, η Σία Αναγνωστοπούλου κ.ά., ενώ πολλοί ενθυμούνται και τη διαχρονική στάση του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα.

Η διακήρυξη

Είναι ενδεικτικό ένα άρθρο-διακήρυξη που δημοσιεύθηκε προ του βέτο του Κ. Καραμανλή στο Βουκουρέστι το 2008 και το υπέγραφαν περισσότερα από 200 στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ζητώντας η Ελλάδα να αναγνωρίσει την πΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία, δηλαδή ως «Μακεδονία».
Μεταξύ των προσώπων που υπέγραφαν ήταν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, η Τασία Χριστοδουλοπούλου, ο Κώστας Γαβρόγλου, ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος κ.ά., ενώ ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου είχε δηλώσει σε ιστοσελίδα των Σκοπίων: «Σας αποκαλώ «Μακεδονία», όπως ο υπόλοιπος κόσμος». Επίσης, σε προεκλογικές περιόδους έχει ειπωθεί πολλάκις ότι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό».

Η πίεση προς τη Νέα Δημοκρατία

Το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να ξεπεράσει το θέμα με τον Π. Καμμένο, με επίθεση στη ΝΔ και με προβολή της άποψης ότι στην αξιωματική αντιπολίτευση έχουν δύο γραμμές και ότι ο Αντώνης Σαμαράς ήταν το μοιραίο πρόσωπο για το Σκοπιανό.

Στο πλαίσιο αυτό ήδη προσπαθεί να μεταφέρει το κυβερνητικό πρόβλημα στην πλευρά της ΝΔ με την κίνηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου, ο οποίος απαντώντας στις επικρίσεις της Ντόρας Μπακογιάννη (η οποία είπε ότι η κυβέρνηση «προσέρχεται σε διαπραγμάτευση για ένα εθνικό θέμα με δύο διαφορετικές θέσεις» και «είναι καταδικασμένη να αποτύχει») σημείωσε με νόημα: «…αναμένουμε να μας πει αν η θέση της σημερινής ΝΔ είναι αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ή του Αντώνη Σαμαρά για την εξεύρεση λύσης».
Η αξιωματική αντιπολίτευση εμμένει ότι η κυβέρνηση πρέπει να έχει ενιαία γραμμή και δεν συζητεί την οποιαδήποτε στήριξη αν σπάσει η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Γι’ αυτό και βάζει θέμα δεδηλωμένης και μετά εκλογών. Ωστόσο την ίδια στιγμή η ονοματοδοσία της πΓΔΜ είναι και δοκιμασία για την ίδια τη ΝΔ.
Υπάρχουν όμως και πολιτικοί παρατηρητές που λένε ότι ο Π. Καμμένος, λαμβάνοντας υπόψη το ένστικτο πολιτικής επιβίωσης, δεν αποκλείεται να εξετάσει το να εκμεταλλευθεί την ονοματολογία της πΓΔΜ ως αφορμή για μια «ηρωική» έξοδό του, αν εκτιμήσει ότι με αυτή τη στάση ίσως γλιτώσει εκλογικά.
«Ο χρόνος που θα επιλεγεί, αν υπάρχει δυνατότητα επιλογής, να έλθει το θέμα στη Βουλή θα είναι “τροχιοδεικτικός”: ουδέτερος χρόνος μάλλον θα δείχνει συμφωνία, “προεκλογικός” ίσως να ευνοεί την έξοδο» λένε οι πιο μυημένοι.
Σε άλλους κύκλους επισημαίνουν όμως και την εκδοχή ο Αλ. Τσίπρας, γνωρίζοντας και τη σφοδρή επιθυμία των ΗΠΑ να μπει η πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ το πρώτο εξάμηνο του 2018, θα καθυστερήσει ώστε να πιέσουν οι Αμερικανοί τη ΝΔ για να στηρίξει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ