Γιατί οι Αμερικανοί επενδύουν στο Νεώριο Σύρου

Κίνηση υψηλού γεωπολιτικού συμβολισμού χαρακτηρίζεται από ανώτατες διπλωματικές και κυβερνητικές πηγές η διαφαινόμενη εξαγορά των Ναυπηγείων Σύρου από την εταιρεία Onex Shipyards, η οποία αποτελεί ελληνοαμερικανικό επενδυτικό σχήμα. Το ενδιαφέρον που έχει επιδείξει για την προώθηση της συγκεκριμένης επένδυσης η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα δεν μπορεί να ιδωθεί ανεξάρτητα από το γεγονός ότι συνολικά οι ελληνικές ναυπηγικές εγκαταστάσεις έχουν κινήσει το ενδιαφέρον ισχυρών παικτών του κλάδου.

Εμπειροι παρατηρητές σημειώνουν, μιλώντας στο «Βήμα», ότι η Σύρος έχει ισχυρό συμβολισμό λόγω του παραδοσιακού ενδιαφέροντος που έχει δείξει η Ρωσία για πιθανή παρουσία της στο νησί. Ανάλογο ενδιαφέρον είχε επιδείξει η Μόσχα και για άλλες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, όπως η Αλεξανδρούπολη. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές μάλιστα, που για λόγους ευαισθησίας του θέματος μίλησαν ανωνύμως στο «Βήμα», ανώτατος παράγοντας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας ευνοούσε την εξαγορά των Ναυπηγείων Σύρου από εταιρεία ρωσικών συμφερόντων –ενδιαφέρον που τελικά δεν προχώρησε. Ισχυρό ενδιαφέρον είχαν δείξει, αν και δεν μετουσιώθηκε σε ουσιαστική πρόταση, και κινεζικοί όμιλοι.

Δεν υπάρχει πάντως αμφιβολία ότι η Ελλάδα πρέπει να επανέλθει στον ναυπηγοεπισκευαστικό χάρτη της Μεσογείου. Σε μια ζώνη που εκτείνεται από την Ιταλία ως τη Ρουμανία στη Μαύρη Θάλασσα, με ενδιάμεσους σταθμούς τη Μάλτα, την Κροατία και φυσικά την Τουρκία, υπάρχει μια σημαντική αγορά για επισκευές και μετατροπές πλοίων που ανέρχεται σε 1,9 δισ. δολάρια. Πρόκειται για μια αγορά που ελέγχεται άμεσα ή έμμεσα από ελληνικά συμφέροντα και η χώρα μας μπορεί να έχει κομμάτι από αυτή την πίτα.

Τα Ναυπηγεία Σύρου είναι ιδιοκτησίας εταιρείας συμφερόντων Νίκου Ταβουλάρη, στην οποία ανήκουν και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Στο ερώτημα για ποιον λόγο η Onex Shipyards επέλεξε να τοποθετηθεί στη Σύρο, ο επικεφαλής του ομίλου Πάνος Ξενοκώστας εξηγεί ότι το συγκεκριμένο ναυπηγείο έχει μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Κατ’ αρχάς, το γεωπολιτικό του ενδιαφέρον είναι διαφορετικό από εκείνο των Ναυπηγείων Ελευσίνας, διότι ουσιαστικά βρίσκεται σε περιοχή ανοιχτής θάλασσας, στοιχείο που το καθιστά ελκυστικότερο σε περιπτώσεις επισκευών αμυντικού εξοπλισμού. Κρίνοντας από τις δηλώσεις του πρεσβευτή των Ηνωμένων Πολιτειών Τζέφρι Πάιατ κατά τη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου «Navigator 2017», η Ουάσιγκτον δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ολοκλήρωση της συγκεκριμένης επένδυσης. Είναι δε σαφές, όπως τονίζουν ενημερωμένες πηγές, ότι τα Ναυπηγεία Σύρου μπορούν, υπό τον νέο ιδιοκτήτη, να φέρουν για επισκευές σκάφη νατοϊκών χωρών. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι με το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό να επιδεικνύει υψηλή δραστηριότητα στη Μεσόγειο, αμερικανικά σκάφη θα μπορούν να επισκευάζονται στη Σύρο, όπως επίσης σκάφη άλλων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, από τη στιγμή που δεν είναι σκοπός των νέων ιδιοκτητών να λάβουν ανάθεση αμυντικών συμβολαίων (όπως είχε συμβεί παλαιότερα με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά που είχαν προικοδοτηθεί με παραγγελίες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού), δεν αναμένονται αντιδράσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο στόχος των νέων ιδιοκτητών δεν θα είναι βέβαια να περιοριστούν στις επισκευές αμυντικού εξοπλισμού, καθώς υπάρχει ενδιαφέρον για να προσελκύσουν κομμάτι της πίτας από τις επισκευές mega yachts και ιστιοπλοϊκών. Ακόμα πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι τα Ναυπηγεία Σύρου θα μπορούν να εξυπηρετήσουν και την ανάγκη για επισκευές σε πλωτές εξέδρες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχει προσελκύσει τις μεγάλες εταιρείες όπως η ιταλική Eni, η αμερικανική ExxonMobil και η γαλλική Total, χωρίς να αποκλείεται μελλοντικά η έλευση και άλλων. Η Σύρος μπορεί να προσφέρει εγγύτητα εφόσον παρουσιαστεί ανάγκη επισκευής.