Με την ηχώ των επαινετικών σχολίων του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να ακούγεται ακόμη, ο Αλέξης Τσίπρας περιέρχεται σε μια πολιτικά ιδιόμορφη θέση: Είναι πλέον ο αγαπημένος συνεργάτης και συνομιλητής των δανειστών, όμως μοιάζει να μην έχει πολύ φανατικό ακροατήριο στο κόμμα του. Από το καλοκαίρι κι έπειτα ο Πρωθυπουργός έχει αποκοπεί από τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ και έχει αποδυθεί σε μια συνεχή προσπάθεια καλλιέργειας εντυπώσεων έναντι των εταίρων με επίκεντρο την προσωπική του εικόνα.
Εξω πάει καλά(;)
Η προσπάθεια αυτή και η αντίληψη που την καθοδηγεί φανερώθηκαν και κατά το πρόσφατο ταξίδι στην Ουάσιγκτον και τη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ηταν χαρακτηριστικό το non paper του Μεγάρου Μαξίμου, στο οποίο περιλαμβανόταν μια απαρίθμηση των κατά καιρούς συναντήσεων του Πρωθυπουργού, μεταξύ των οποίων με τους προέδρους των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας. Με αυτό το κείμενο ως οδηγό, σχετικό «ρεπορτάζ» προβλήθηκε και στην κρατική τηλεόραση.
Την ίδια στιγμή, στο κομματικό πεδίο ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να βρίσκεται σε καραντίνα από το Μέγαρο Μαξίμου και πάντως η φιλοδοξία συμμετοχής στις κυβερνητικές αποφάσεις ή τουλάχιστον ενημέρωσης παραμένει όνειρο κάποιων ρομαντικών. Αντιθέτως, στα κομματικά γραφεία έχουν αρχίσει να δυσφορούν για το γεγονός ότι τα όργανα δεν συνεδριάζουν και για την απουσία του προέδρου του κόμματος από την Κουμουνδούρου. Οπως λέγεται, η τελευταία κομματική συνεδρίαση ήταν η προ μηνός έκτακτη σύγκληση του Πολιτικού Συμβουλίου, με θέμα την κύρωση της άνωθεν υπαγορευμένης απόφασης υπέρ της επένδυσης στο Ελληνικό. Και πέραν όλων αυτών, οι κομματικές οργανώσεις υπολειτουργούν χωρίς καμία δυνατότητα υποστήριξης κυβερνητικών επιλογών και υπό τον φόβο νέων… εκπλήξεων από το Μέγαρο Μαξίμου. Στο περιβάλλον αυτό οι αμφισβητήσεις, προσεκτικές μεν, ενδεικτικές δε, από συγκεκριμένα πρόσωπα μόνο τυχαίες δεν είναι. Οπως για παράδειγμα οι επιφυλάξεις των Νίκου Φίλη, Νίκου Ξυδάκη και Θοδωρή Δρίτσα για τους όρους της συμφωνίας αναβάθμισης των F-16 την προηγούμενη εβδομάδα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Κλονίζεται το δόγμα
Υπό τις συνθήκες αυτές, κομματικά στελέχη έχουν αρχίσει να διαβλέπουν την ακύρωση του δόγματος με το οποίο έχει πορευτεί η κυβέρνηση από τις εκλογές του 2015 κι έπειτα: «Δίνουμε χώρο για να κερδίζουμε χρόνο» είναι η κυρίαρχη στρατηγική επιλογή με την οποία έχει πολιτευθεί ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία διετία. Ομως ο χώρος που έχει δοθεί και στον οποίο ο Αλ. Τσίπρας πλέον δεν διστάζει να δηλώνει ότι μοιράζεται κοινές αρχές και αξίες με τον Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει να έχει στενέψει επικίνδυνα, σύμφωνα τουλάχιστον με τις ανησυχίες κάποιων κομματικών στελεχών. Κατά την κυρίαρχη αντίληψη μεταξύ κυβερνητικών παραγόντων, η ανταλλαγή χώρου με χρόνο καταλήγει στη μεγάλη πολιτική φιλοδοξία του Αλ. Τσίπρα: την ολοκλήρωση και της τρίτης αξιολόγησης και την ευκαιρία να εμφανιστεί ο Πρωθυπουργός ως ο «απελευθερωτής από τα Μνημόνια».
Και ο στόχος αυτός όμως μοιάζει να απέχει περισσότερο από όσο κάποιοι πιστεύουν. Ειδικώς δε αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι η νέα μεγάλη προεκλογική υπόσχεση του κ. Τσίπρα για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος κινδυνεύει να ακυρωθεί και θα καταστεί εφαρμόσιμη μόνο υπό όρους και προϋποθέσεις και αφότου συναινέσουν οι δανειστές.
Οσο όμως προχωρεί η ανταλλαγή πολιτικού χώρου με χρόνο, φανερώνεται και η ολοένα μεγαλύτερη αμηχανία κομματικών στελεχών και παραγόντων. Πέραν της αδυναμίας ή απροθυμίας τους να υποστηρίξουν με αξιόπιστη επιχειρηματολογία τις όποιες επιλογές, ενδεικτική είναι η φράση με την οποία πολλοί απαντούν: «Ρωτήστε τον Τσίπρα…».
Ατυχείς παρομοιώσεις
Κατά μία εκδοχή, η στενή ομάδα περί τον Πρωθυπουργό έχει αρχίσει να συναισθάνεται την αναστάτωση του ασταθούς κομματικού υποστυλώματος της κυβέρνησης. Και για τον λόγο αυτό καταφεύγει στη γνωστή μέθοδο συσπείρωσης και τόνωσης του ηθικού: την πόλωση και την προπαγάνδα κατά πολιτικών αντιπάλων. Στο πλαίσιο αυτό ο Αδωνις Γεωργιάδης φιγουράρει τακτικά στα πρωτοσέλιδα της «Αυγής» ως ακροδεξιός, ενώ ο Νίκος Παππάς επαναφέρει το διχαστικό σχήμα και δίλημμα μεταξύ «πατριωτών και δωσίλογων». Σε μια από τις τελευταίες χαρακτηριστικές παρεμβάσεις του στο Twitter ανέφερε μεταξύ άλλων:

«Να τους θυμίσουμε για άλλη μία φορά ότι μεσαίος χώρος μεταξύ των πολυβόλων και του τοίχου της Καισαριανής δεν υπάρχει. Ή είσαι με τα πολυβόλα ή είσαι με τους εκτελεσμένους. Ή είσαι με την Εθνική Αντίσταση ή είσαι με τους δωσίλογους. Η ελληνική κοινωνία έχει διαλέξει. Είναι δικό τους πρόβλημα τι θα διαλέξουν οι ίδιοι. Ή είσαι με αυτούς που ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου ή με αυτούς που τη φύλαγαν για να περνούν τα εφόδια για τις στρατιές του Ρόμελ». Παρά ταύτα και όσο επιχειρείται και πάλι αυτή η ατυχής διασύνδεση, η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου είναι εκείνη που έχει συνεργαστεί καλύτερα από όλες με τη γερμανική στα χρόνια της κρίσης.
Συμμόρφωση προς τας υποδείξεις…
Το στοιχείο στο οποίο φαίνεται πως ο κ. Τσίπρας επενδύει όσο πολιτικό κεφάλαιο του έχει απομείνει είναι η αποδοχή του από τους δανειστές και τις ξένες κυβερνήσεις. Οι ξένες διπλωματικές αποστολές στην Αθήνα δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους για τον τρόπο με τον οποίο ο Πρωθυπουργός και κάποιοι συνεργάτες του ανταποκρίνονται στα αιτήματα ξένων επενδυτών σε συγκεκριμένους τομείς, καθώς και για το γεγονός ότι περνούν και ψηφίζονται μέτρα τα οποία με οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση θα προκαλούσαν κοινωνική αναταραχή.
Θεωρούν ότι έχει υπάρξει μία… συμμόρφωση σε σχέση με το 2015, όμως κάποιοι εκπρόσωποι ξένων κυβερνήσεων στην Αθήνα δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το 2018. Οπως λένε, για εκείνους η εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών είναι πλέον μία αστάθμητη και κρίσιμη παράμετρος. Και υπό αυτό το πρίσμα αρχίζουν να μην κρύβουν τις εκτιμήσεις τους για πολιτικές εξελίξεις στο πρώτο εξάμηνο του 2018.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ