Κλειδί η στάση του ΔΝΤ για την επόμενη ημέρα

Κάθε άλλο παρά περίπατος θα είναι η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης, όπως παραδέχονται κορυφαίοι παράγοντες του κυβερνητικού επιτελείου. Οι ίδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι οι βασικοί λόγοι που δεν επιτρέπουν άκρατη αισιοδοξία είναι η στάση που θα τηρήσει στις διαπραγματεύσεις το ΔΝΤ, το συνδεόμενο με το Ταμείο ζήτημα του χρέους και φυσικά η πορεία της ελληνικής οικονομίας. Το σημείο-κλειδί όμως είναι αν η τρίτη αξιολόγηση μετατραπεί στη βασική πλατφόρμα συζήτησης για την επόμενη ημέρα του προγράμματος μετά την προγραμματισμένη για τον Αύγουστο του 2018 ολοκλήρωσή του.

Η ελληνική κυβέρνηση, αξιοποιώντας και το όπλο της σταδιακής διαμόρφωσης καμπύλης επιτοκίων μέσω της εξόδου στις αγορές που μεθοδικά εκτελεί ο ΟΔΔΗΧ, θέλει να πείσει ότι μπορεί να επιδιώξει μια «καθαρή έξοδο» από το πρόγραμμα. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο και κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες εμφανίζονται συγκρατημένοι.

Σε αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση θέλει να διαμορφώσει συνθήκες θετικές προς την πολιτική που θα ακολουθήσει. Είναι σαφές ότι η επίσκεψη του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν στις 7-8 Σεπτεμβρίου θα επιτρέψει στον Αλέξη Τσίπρα να αναδείξει το ηγετικό του προφίλ, ενώ θα ακολουθήσει η συμμετοχή του στη Σύνοδο των Προοδευτικών Ηγετών στις 10 Σεπτεμβρίου στη Λευκωσία και η άνοδος στη ΔΕΘ. Παράλληλα, κυβερνητικοί παράγοντες προσπαθούσαν εσχάτως να κατεβάσουν τους τόνους σε ό,τι αφορά τα σενάρια του ανασχηματισμού. Δεν λείπουν πάντως όσοι θεωρούν ότι ιδιαίτερα στο υπουργείο Οικονομίας, που είναι υπεύθυνο για τις επενδύσεις, απαιτούνται παρεμβάσεις, καθώς οι επιδόσεις του Δημήτρη Παπαδημητρίου κρίνονται ανεπαρκείς. Στελέχη όπως ο Αλέξης Χαρίτσης και ο Στέργιος Πιτσιόρλας θεωρούνται αποτελεσματικότεροι.

Αν από ορισμένες πλευρές περιγράφεται μια επιθυμία για ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με το κουαρτέτο των θεσμών, οι πρώτες επαφές με τους οποίους ενδέχεται να γίνουν ακόμη και στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου ίσως με τηλεδιάσκεψη ή με κάποια συνάντηση στην Αθήνα ή στις Βρυξέλλες ώστε να καθοριστεί ένα χρονοδιάγραμμα των συζητήσεων, ουδείς μπορεί με ασφάλεια να προβλέψει ακόμη και το πότε ακριβώς θα αρχίσει η αξιολόγηση. Είναι σαφές ότι ο βασικός αστάθμητος παράγοντας για αυτό είναι οι γερμανικές εκλογές. Οι κάλπες στη Γερμανία θα στηθούν στις 24 Σεπτεμβρίου και με δεδομένο ότι οι διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση κυβέρνησης κρατούν τουλάχιστον έναν μήνα, ο Νοέμβριος μοιάζει να είναι ο μήνας που σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο θα μπορούσε να ξεκινήσει η αξιολόγηση.

Οι αρχικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το ΔΝΤ δεν πρόκειται να θέσει δημοσιονομικό ζήτημα για το 2018. Τα θέματα που αναμένεται να απασχολήσουν το ΔΝΤ, σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρώπων που γνωρίζουν το σκεπτικό του, είναι α) το χρέος, β) το ενδεχόμενο να χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, στοιχείο που θα μειώσει το ποσό που θα απομείνει αχρησιμοποίητο από τα αρχικά 86 δισ. ευρώ του προγράμματος και αρκετοί θέλουν να χρησιμοποιήσουν ως «μαξιλάρι» σε μια πιθανή πιστωτική γραμμή του ESM, γ) η απόφαση τον προσεχή Απρίλιο ή Μάιο για την ενεργοποίηση των αντιμέτρων. Δεν είναι σαφές, ιδιαίτερα για το θέμα των τραπεζών που σίγουρα θα φέρει σε αντιπαράθεση το ΔΝΤ με την ΕΚΤ, αν το Ταμείο θα το προτάξει για ουσιαστικούς ή για διαπραγματευτικούς λόγους, π.χ. για να κερδίσει κάτι περισσότερο στο χρέος. Δεν αποκλείεται όμως το Ταμείο να προχωρήσει σε δικό του Asset Quality Review (AQR), κάτι που ίσως άνοιγε τον ασκό του Αιόλου στις ήδη αδύναμες ελληνικές τράπεζες.