Κατά την τελετή παραδόσεως των κειμηλίων, την περασμένη Τρίτη, στις Καρυές, ο υπουργός Πολιτισμού κ. Ευ. Βενιζέλος απηύθυνε προς τον Πρωτεπιστάτη του Αγίου Ορους την αντιφώνηση που ακολουθεί:
Αγιε Πρώτε, Πανοσιολογιότατοι Πατέρες,
Η ευλογία του Αγιωνύμου Ορους εξαποστέλλεται σήμερα προς την πόλη της Θεσσαλονίκης, προς την πόλη του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου και του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, προς την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, προς την Καλήν, όπως έχει χαρακτηριστεί, μετά την Καλλίστην, την βασιλίδα των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη.
Η ευλογία του Αγίου Ορους εξαποστέλλεται προς τον κόσμο, προς την Οικουμένη. Ευλογία σημαίνει μήνυμα αγάπης και καταλλαγής. Σημαίνει δείγμα της ιδιαζούσης πνευματικότητας της αγγελοσχήμου μοναχικής πολιτείας, που μας υποδέχεται σήμερα εδώ στις Καρυές, στον ναό του Πρωτάτου, μπροστά από την εικόνα του Αξιον Εστί, κάτω από τις τοιχογραφίες του Πανσελήνου.
Η πόλη της Θεσσαλονίκης, η Ελληνική Δημοκρατία, η Ορθοδοξία, ο έξω κόσμος έχουν πλήρη συνείδηση της βαρύτητας και της ιστορικότητας της στιγμής. Εχουμε, Αγιοι Πατέρες, συνείδηση του καιρού, της συγκυρίας θα λέγαμε εμείς, οι της θύραθεν παιδείας μετέχοντες, του momentum.
Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τι δύναμη ψυχής, τι μέγεθος αγάπης, τι ικανότητα υπέρβασης χρειάστηκε, ώστε οι Ιερές Μονές, τα εξαρτήματα, η Ιερά Κοινότης ως τέτοια να ξεπεράσει τα παραδεδεγμένα, το βάρος της παραδόσεως, και να αποδεχθεί να μετάσχει στη διοργάνωση της έκθεσης αυτής, που ήταν και είναι πάντοτε μια μεγάλη προσδοκία και μια μεγάλη αγωνία της πόλης της Θεσσαλονίκης και όλου του κόσμου, ο οποίος προσδοκούσε επί δεκαετίες να δει ένα μικρό δείγμα των θησαυρών και των κειμηλίων του Αγιωνύμου Ορους να εξέρχονται κατά τρόπο οργανωμένο και συστηματικό από τα όριά του. Να εκτίθενται στην πόλη με την οποία το Ορος έχει ιδιαίτερους πνευματικούς, ιστορικούς και θεσμικούς δεσμούς, τη Θεσσαλονίκη. Να βρουν για λίγους μήνες τη θέση τους ως μια δευτερεύουσα εστία εκπομπής της ευλογίας και του μηνύματος του Αγίου Ορους.
Και αυτό επιτέλους καθίσταται δυνατό χάρη στη δική σας αγάπη και συμμετοχή, χάρη στις προσπάθειες των ιθυνόντων του Οργανισμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη 1997», χάρη στην υποστήριξη της ελληνικής πολιτείας, θα μου επιτρέψετε δε ιδιαιτέρως να μνημονεύσω τις υπηρεσίες και τα στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού.
Αγιε Πρώτε, ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση συλλογικά, η Πολιτεία ως τέτοια, έρχεται σήμερα εδώ, στον ναό του Πρωτάτου το αντικείμενο της κοινής μας διαρκούς και συστηματικής μέριμνας και υποκλίνεται ως ευλαβής προσκυνητής ευχαριστώντας την Ιερά Κοινότητα για τη μεγαλοθυμία της, για τη γενναιοδωρία της, για την ικανότητα που επέδειξε να συλλάβει τα μηνύματα μιας κοινωνίας μεταβιομηχανικής, σύγχρονης, αλλά πάντοτε εναγώνιας στον πυρήνα της ύπαρξης του ανθρώπου.
Η Ορθοδοξία είχε πάντοτε σε σχέση με όλες τις άλλες εκδοχές του χριστιανισμού ακριβώς επειδή είναι Ορθοδοξία τη μεγάλη και προνομιακή ικανότητα να διαχέεται στο σώμα της κοινωνίας, να επικοινωνεί με την κοινωνία, γιατί η Ορθοδοξία αυτό είναι το μήνυμα της πατερικής διδασκαλίας, όπως εμείς οι κοσμικοί το έχουμε συλλάβει γνωρίζει και κατανοεί πως μέσα από την οδό της αμαρτίας συναντάει κανείς τη σωτηρία. Χρειάζεται ικανότητα συγχώρεσης και αγάπης για τον καθένα και σε κάθε στιγμή.
Η έκθεση του Αγίου Ορους, η έκθεση των θησαυρών, αλλά και των αντικειμένων του καθ’ ημέραν βίου και των στοιχείων της αρχιτεκτονικής και των αποδείξεων της ιδιαίτερης φύσης, της χλωρίδας και της πανίδας, του Αγιωνύμου Ορους, είναι το μεγαλύτερο εκθεσιακό γεγονός που έχει συντελεστεί στην πατρίδα μας και ένα από τα μεγαλύτερα διεθνώς. Γιατί η έκθεση αυτή δεν είναι ένα εικαστικό γεγονός, δεν είναι απλά και μόνο ένα πολιτιστικό γεγονός, όπως συνηθίζουμε να χαρακτηρίζουμε διάφορα γεγονότα. Είναι μαρτυρία και ως μαρτυρία και ευλογία την υποδέχεται η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Γιατί το Αγιον Ορος, εσείς, οι Αγιοι Πατέρες, οι θεματοφύλακες αυτής της παράδοσης, αυτού του βιώματος, γνωρίζετε καλύτερα από κάθε άλλον ότι ο χρόνος δεν μετριέται παντού και πάντοτε με τα ίδια συμβατικά και ανθρώπινα, δηλαδή ορθολογικά, μέσα.
Στο Αγιον Ορος γίνεται μια εγκάρσια τομή στον χρόνο και μπορούμε μέσα από τον οφθαλμό αυτό να κοιτάξουμε διαγωνίως όλη την ιστορία, την παράδοση την οποία συμπυκνώνετε και συνεχίζετε και βιώνετε εδώ εσείς μέσα στο σκευοφυλάκιο του πνεύματος και της καρδιάς σας. Γιατί αυτό είναι το σκευοφυλάκιο που προστατεύει τα πολυτιμότερα των αγαθών: τις μοναχικές αρετές, τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα της μοναστικής κοινότητος.
Οι συνάδελφοί μου της Κυβέρνησης και εγώ βρισκόμαστε σήμερα εδώ κομιστές αυτού του μηνύματος εν πλήρει ταπεινώσει. Και θέλω από βάθους καρδιάς εκ μέρους του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης να σας ευχαριστήσω, Αγιε Πρώτε, Προηγούμενε Καλλίνικε, εσάς προσωπικά και τα μέλη της αγιορείτικης αντιπροσωπείας για τη διοργάνωση της έκθεσης: τον Πατέρα Νείλο Σιμωνοπετρίτη και τον Πατέρα Νικόδημο Αγιοπαυλίτη, καθώς και όλους τους αντιπροσώπους και δι’ αυτών όλες τις Ιερές Μονές χωρίς καμία εξαίρεση, γιατί συνήνεσαν να οργανώσουν και να αποστείλουν την ευλογία αυτή.
Θέλω δε να πιστεύω ότι αυτή η αναζωπύρωση των ιδιαίτερων δεσμών του Ορους με τη Θεσσαλονίκη, με την πόλη των Ζηλωτών, με την θεοφρούρητη και θεόκτιστη, θα έχει συνέχεια. Συνέχεια, η οποία ενδέχεται να μην είναι αμέσως ορατή, αλλά να ανιχνεύεται στο πνεύμα και την ψυχή μας.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς, και ετοιμαζόμαστε να σας υποδεχθούμε στη Θεσσαλονίκη, για να παρακολουθήσουμε την καταληκτική στιγμή της εναπόθεσης του «Τυπικού» στην προθήκη του, εκεί που θα το επισκεφθούν και θα το προσκυνήσουν μαζί με τα άλλα κειμήλια και τους θησαυρούς του Αγίου Ορους οι χιλιάδες των επισκεπτών, που συλλαμβάνουν με έναν μοναδικό, υπόγειο και ανεπανάληπτο τρόπο αυτό το ιδιαίτερο πνευματικό μήνυμα του Αγίου Ορους.
Σας ευχαριστώ
