Μία από τις αρχές της πολιτικής επικοινωνίας είναι πως «όταν τα κόμματα θέλουν να στείλουν μήνυμα αλλαγής στην κοινωνία, το κάνουν με έντονα σύμβολα, αλλιώς οι πολίτες δεν ακούνε». Εναν χρόνο μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της, στο παρασκήνιο της κεντροδεξιάς παράταξης διεξάγεται μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσον η Νέα Δημοκρατία δημιουργεί θετικό ρεύμα στην κοινωνία. Και το ερώτημα που θέτουν πολλοί και εντός της ΝΔ είναι κατά πόσον οι πολίτες ακούνε την αξιωματική αντιπολίτευση.
Μπορεί οι δημοσκοπήσεις να εμφανίζουν τον κ. Μητσοτάκη να προηγείται σε δημοφιλία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με μεγάλη διαφορά και τη ΝΔ να είναι αρκετά μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό όμως δεν σημαίνει, όπως παραδέχονται σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους πολλά ιστορικά στελέχη, ότι υπάρχει ρεύμα αλλαγής και μεγάλη δυναμική. Παράλληλα βουλευτές με κομματική διαδρομή ετών υποστηρίζουν ότι δεν αρκεί μόνο μια ενδεχόμενη ή αναμενόμενη νίκη στις βουλευτικές εκλογές.

Μετά την άνοδο του κ. Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ τον Ιανουάριο του 2016 υπάρχει έντονο το επιχείρημα από την ηγετική ομάδα για μια «νέα ΝΔ», αλλά την ίδια στιγμή κυριαρχεί και το αντεπιχείρημα από πολλά έμπειρα στελέχη για την «παλαιά ΝΔ που είναι απονευρωμένη» και για τη «νέα ΝΔ» που δεν έχει σαφές στίγμα.
Αυτή η «νέα ΝΔ» που έχει τη σφραγίδα του κ. Μητσοτάκη κυριαρχεί σε πολλά επίπεδα και παραγκωνίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό όλο το παλαιό σύστημα εξουσίας. Γι’ αυτό και ουσιαστικά έχουν συγκροτηθεί παράλληλα όργανα, όπως το Μητρώο Στελεχών, η Πολιτική Ακαδημία, οι κύκλοι των πολλών εξωτερικών συμβούλων που είναι πρόσωπα της αγοράς και της πανεπιστημιακής κοινότητας, ώστε να ξεπεραστούν οι εσωκομματικοί συσχετισμοί στα κλασικά κομματικά όργανα, όπως π.χ. η Πολιτική Επιτροπή.
Δεν είναι άγνωστο στους μυημένους ότι η άποψη της ηγετικής ομάδας εμπεριέχεται εν πολλοίς στη φράση «το κόμμα είναι βαρίδι» και με αυτή τη λογική γίνονται προσπάθειες να παρακαμφθούν κομματικά όργανα ή να περιοριστεί η παρεμβατικότητά τους.

«Επί της ουσίας δημιουργείται ένα κόμμα μέσα στο κόμμα»
λέει στο «Βήμα» βουλευτής της γενιάς των 50άρηδων με μακρά διαδρομή, κοινοβουλευτική και κομματική. Πολλοί ξαφνιάστηκαν από την κίνηση της ηγεσίας της ΝΔ να αφήσει να διαρρεύσει το περασμένο Σαββατοκύριακο μια λίστα με 15 πρόσωπα. Μάλιστα χαρακτηρίστηκαν «τα νέα πρόσωπα του Κυριάκου», τα οποία είτε θα είναι στα ψηφοδέλτια του κόμματος είτε θα τοποθετηθούν σε θέσεις στον κρατικό μηχανισμό αν η ΝΔ γίνει κυβέρνηση.

Στο παρασκήνιο υπήρξε εσωκομματική ένταση, καθώς εμφανίστηκαν πρόσωπα (μεταξύ αυτών και ο Νικήτας Παπαντωνίου, γιος του πρώην υπουργού Γιάννου Παπαντωνίου) που φέρονται να είναι οι… εκλεκτοί της ηγεσίας. Ορισμένοι εξ αυτών με τις απόψεις τους έχουν προκαλέσει εκνευρισμό στις τοπικές κοινωνίες και σε στελέχη της ΝΔ. Ανάμεσα στα πρόσωπα που προωθούνται υπήρξε και μια αξιοσημείωτη τοποθέτηση, του 43χρονου καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Χρήστου Ταραντίλη, τον οποίο ο κ. Μητσοτάκης τοποθέτησε γραμματέα Στρατηγικού
Σχεδιασμού και Επικοινωνίας.

Ο κ. Ταραντίλης, μέσα σε αυτό το κλίμα της αμφισβήτησης και της κριτικής, ξεχωρίζει λόγω της ακαδημαϊκής του πορείας –οι ίδιοι οι φοιτητές τού δίνουν τα τελευταία χρόνια την «υψηλότερη αξιολόγηση» στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας -, καθώς είναι καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Συστημάτων Λήψης Αποφάσεων, ενώ διετέλεσε και πρόεδρος του Τμήματος.

Η αξιολόγηση διχάζει
Βουλευτές διερωτώνται ποιο είναι το πολιτικό στίγμα όλων αυτών των στελεχών που αξιολογούνται από μια διαδικασία η οποία θα ταίριαζε σε ανώνυμη εταιρεία και όχι σε πολιτικό κόμμα.
Η ηγεσία της ΝΔ όμως προσπερνά αυτή την κριτική, την οποία θεωρεί κατευθυνόμενη, και επιμένει ότι η ανανέωση στο κόμμα προχωρεί σε όλα τα επίπεδα. «Εσωκομματικά, με την ανάδειξη νέων στελεχών σε τομείς ευθύνης. Με το Μητρώο Στελεχών που δείχνει ότι το κόμμα ανοίγεται στην κοινωνία με απολύτως διαφανή τρόπο. Με τα στελέχη των τομέων και τις επιτροπές προγράμματος όπου συνολικά απασχολούνται πάνω από 400 επιστήμονες, εμπειρογνώμονες και στελέχη της αγοράς» λένε από την Πειραιώς και συμπληρώνουν: «Η ΝΔ ανανεώνεται, εκσυγχρονίζεται, κάνει δουλειά βάσης. Και αυτό μόνο μακροπρόθεσμο όφελος θα έχει για το κόμμα».

Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να μην έχει πει ποτέ δημόσια ότι «το κόμμα αποτελεί βαρίδι», αλλά πολλές φορές ανέφερε κατ’ ιδίαν πως με το σημερινό στελεχικό δυναμικό δεν μπορεί το κόμμα να προχωρήσει.
Ο ρόλος των συμβούλων
Αυτό σημαίνει ότι πολλές αποφάσεις για αυτές τις αλλαγές δεν λαμβάνονται συλλογικά, μέσα από τα όργανα, αλλά από τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη και μια κλειστή ομάδα συνεργατών, όπου κομβικό ρόλο έχει ο Τάκης Θεοδωρικάκος (επικεφαλής Επικοινωνίας και Στρατηγικής), ο οποίος θεωρεί εφικτό στόχο την αυτοδυναμία. Τα πάντα εδώ και καιρό περνάνε από τον κ. Θεοδωρικάκο, από τις ανακοινώσεις και τα δελτία Τύπου ως και τα non papers που στέλνονται προς τα ΜΜΕ και στελέχη.

Σημαντικό ρόλο στο παρασκήνιο διαδραματίζει και ο επίτιμος πρόεδρος του ΣτΕ Παναγιώτης Πικραμμένος, τις απόψεις του οποίου ακούει ιδιαίτερα ο κ. Μητσοτάκης. Ο πρώην υπηρεσιακός πρωθυπουργός (παρών και στο μυστικό δείπνο στο οποίο παρακάθησαν ο κ. Μητσοτάκης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας πριν από τα Χριστούγεννα) αναμένεται να έχει ρόλο σε μελλοντική κυβέρνηση της ΝΔ.

Το κρίσιμο ερώτημα και η διεύρυνση

Η απόφαση του κ. Μητσοτάκη να δεχθεί τη συνεργασία με τον πολιτικό σχηματισμό της «Δράσης» υπό τον Θόδωρο Σκυλακάκη ήδη προκαλεί εσωκομματικές αντιδράσεις, τόσο από την ισχυρή ομάδα των «καραμανλικών» όσο και από την ομάδα των «σαμαρικών» και των υποστηρικτών του Βαγγέλη Μεϊμαράκη.

Ο κ. Σκυλακάκης –εκ των πολιτικών φίλων της Ντόρας Μπακογιάννη, την οποία είχε ακολουθήσει στη Δημοκρατική Συμμαχία –υποστηρίζει τις απολύσεις στον δημόσιο τομέα, άποψη που δημιουργεί ισχυρά πολιτικά αντισώματα στον χώρο της λαϊκής και κοινωνικής Δεξιάς. Ορισμένοι εντός του κόμματος δεν ξεχνούν την καταγγελία Σκυλακάκη το 2014 και για τα οικονομικά της ΝΔ, την κριτική στον Κώστα Καραμανλή (ο οποίος τον είχε τοποθετήσει σε εκλόγιμη θέση στο ευρωψηφοδέλτιο το 2009) και στον Αντώνη Σαμαρά (ο οποίος τον διέγραψε).
Η ηγεσία της ΝΔ καλείται συχνά πυκνά να απαντήσει ευθέως στο ερώτημα που τίθεται: «Είστε έτοιμοι να κυβερνήσετε;». Μπορεί η ΝΔ να προηγείται σταθερά του ΣΥΡΙΖΑ και η υπεροχή της στην παράσταση νίκης να είναι συντριπτική, αλλά αυτό δεν απαντά το ερώτημα εάν και κατά πόσο είναι έτοιμη να κυβερνήσει.
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης λέει ότι το κόμμα του είναι έτοιμο να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας για να βγάλει τη χώρα από την κρίση και λέει και δημόσια πως στην κυβέρνησή του θα συμπεριλάβει αρκετούς εξωκοινοβουλευτικούς.
Γι’ αυτό άλλαξε το δίλημμα που προτάσσει και θεωρεί ότι αυτό πλέον είναι «αν συντάσσεται κανείς με το καθεστώς των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, την Ελλάδα της νέας διαπλοκής, των φόρων, των αντισυνταγματικών διορισμών στο Δημόσιο ή με την Ελλάδα της δημιουργίας, της εργασίας, της προκοπής, της ελπίδας, της αλήθειας». Και μάλιστα καλούν πολιτικούς και πολίτες σε αυτή την καθοριστική για το μέλλον του τόπου αντιπαράθεση, όπως λένε, να επιλέξουν στρατόπεδο. Το μήνυμα είναι σαφές και απευθύνεται και προς την πλευρά του ΠαΣοΚ και του Ποταμιού (στελέχη του οποίου κατευθύνονται και προς τη ΝΔ –ήδη ο πρώην βουλευτής Ιάσων Φωτήλας είναι ουσιαστικά στις τάξεις της ΝΔ, αν και άλλα στελέχη, όπως η Αντιγόνη Λυμπεράκη, δεν μετακινούνται). «Καμιά ρητορική προηγούμενων δεκαετιών δεν μπορεί να παρέχει άλλοθι σε κανέναν. Ιδιαίτερα σε κόμματα που παραμέρισαν το πολιτικό κόστος και παρά τις διαφορές τους συνεργάστηκαν για την έξοδο της χώρας από την κρίση» λένε από την ηγεσία της ΝΔ και παράλληλα διαμηνύουν: «Οχι σε νέα παιχνίδια με τον εκλογικό νόμο. Η δημοκρατική τάξη στην Ελλάδα είναι σημαντικότερη από τα συμφέροντα μιας στενής παρέας. Και ευτυχώς η χώρα διαθέτει επαρκή θεσμικά αναχώματα για να την εξασφαλίσει».
Ο Κυριάκος στη σκιά των πρώην

Το τελευταίο διάστημα ο Κώστας Καραμανλής βρίσκεται σε πολλά δείπνα με ιδιαίτερη σημειολογία, όπως π.χ. σε ένα που διοργάνωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης, ενώ και ο ίδιος διοργάνωσε ένα πριν από την Πρωτοχρονιά στη Ραφήνα. Ιδιαίτερα το δείπνο που έγινε στην οικία του, παρουσία, όπως λέγεται, του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάννη Παπαθανασίου, του προέδρου του ΕΒΕΑ Κώστα Μίχαλου, του υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Μουρμούρα, ενός κεντροδεξιού δημοσιογράφου και ενός επικοινωνιολόγου, είχε τη σημασία του. Από τις συνάξεις αυτές δεν έλειψε η κριτική στον κ. Μητσοτάκη για πτυχές της στρατηγικής του, αν και ο πρώην πρωθυπουργός εκτίμησε ότι όποτε και αν γίνουν οι εκλογές ο κόσμος θα καταψηφίσει τον κ. Τσίπρα. «Ετσι γίνεται πάντα –τώρα πολύ περισσότερο. Δεν είναι θέμα προσώπων. Οι πολίτες, όταν απογοητεύονται από έναν πρωθυπουργό, πάνε στον επόμενο» είπε ο κ. Καραμανλής, που υποστήριξε ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση.

Σε πολλές συνάξεις το προηγούμενο διάστημα βρέθηκε και ο έτερος πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που βλέπει την κατάσταση να εκτραχύνεται για τη χώρα μέρα με τη μέρα. Ο ίδιος είδε την ημέρα της εορτής του, προ ημερών, να κατακλύζεται το πολιτικό του γραφείο από κόσμο από το πρωί ως το βράδυ και να του τονίζεται η λέξη «δικαιώθηκες». Αυτή λοιπόν η δικαίωση κατά τους «σαμαρικούς» είναι η «πολιτική κληρονομιά» για τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος πρέπει, όπως λένε, να έχει οδηγό την πολιτική του κ. Σαμαρά. Για ορισμένους αυτό συνιστά επιχείρηση «πολιτικής κηδεμονίας» του κ. Μητσοτάκη, αλλά ο κ. Σαμαράς δεν το δέχεται αυτό και απλώς θεωρεί αυτονόητο την υπεράσπιση από τη σημερινή ηγεσία της ΝΔ της πολιτικής του, καθώς επί των ημερών του, όπως λέει, έγινε η μόνη σοβαρή προσπάθεια για «λειτουργική δημοκρατία» και προχωρούσαν οι μεταρρυθμίσεις, έμπαινε η χώρα σε ανοδική τροχιά και έβγαινε από την κρίση.
Από την άλλη πλευρά, έχοντας πολλές ενστάσεις για τον τρόπο με τον οποίο κινείται η ΝΔ ο πρώην πρόεδρός της Βαγγέλης Μεϊμαράκης εκτιμά ότι η ΝΔ θα βγει πρώτο κόμμα όποτε κι αν γίνουν οι εκλογές, δεν μπορεί να μιλήσει όμως με σιγουριά για το αν θα υπάρξει αυτοδυναμία. Οπως είναι αυτονόητο, στηρίζει τον κ. Μητσοτάκη, αν και δεν έχουν τακτική επαφή, και βάζει θέμα εθνικής συνεννόησης και όχι όξυνσης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ