Την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας ζητεί από τους δανειστές «εδώ και τώρα» λύση για το χρέος –πακέτο με τη δεύτερη αξιολόγηση –το χάσμα ανάμεσα στους Ευρωπαίους και στο ΔΝΤ ως προς τη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα παραμένει αγεφύρωτο, δυσκολεύοντας τον πρωθυπουργικό στόχο. Το Ταμείο αναζητεί νομική φόρμουλα, η οποία θα του επιτρέψει να παρακάμψει τον σκόπελο της βιωσιμότητας του χρέους που υπάρχει στο καταστατικό του και να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα όπως επιθυμεί το Βερολίνο, το οποίο θέλει να μεταφέρει μετά τις γερμανικές εκλογές, στα τέλη του 2017, τις ουσιαστικές αποφάσεις για το χρέος.
Μέχρι τότε, το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, είναι το ΔΝΤ να συνεχίσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα με συμβουλευτικό ρόλο. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι στην παρούσα φάση ένας βιώσιμος συμβιβασμός μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ είναι η ευρωζώνη να θέσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, θέτοντας ορόσημα κατά την υπόλοιπη περίοδο του προγράμματος, στο πλαίσιο της απόφασης του Eurogroup του περασμένου Μαΐου, η οποία προβλέπει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Η στάση του Ντράγκι


Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και η στάση του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ζήτησε να ληφθούν πρόσθετα μέτρα που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. «Οι συζητήσεις για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους συνεχίζονται» είπε και πρόσθεσε ότι «όταν αυτές ολοκληρωθούν, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ λειτουργώντας ανεξάρτητα θα αξιολογήσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους». Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι «είναι ακόμη πολύ νωρίς να μιλάμε για τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης QE της ΕΚΤ», βάζοντας στον «πάγο» τα σχέδια του κ. Τσίπρα για άμεση συμμετοχή της χώρας στο QE.
Οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας για ακόμη μία φορά καταδεικνύουν τον σύνθετο και πολύπλοκο χαρακτήρα της επίλυσης του χρέους, ζήτημα που από την πρώτη στιγμή κρύβει έντονη παρασκηνιακή δραστηριότητα, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «New York Times». Σε δημοσίευμά της την περασμένη Πέμπτη αναδεικνύει το παρασκήνιο που παίχτηκε στο εσωτερικό του Ταμείου για την ανάμειξή του στα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Αφορμή, οι εσωτερικές διαδικασίες του ΔΝΤ, με βάση τις οποίες το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης (IEO) του Ταμείου, μια αυτόνομη μονάδα που ελέγχει και αξιολογεί τις διαδικασίες και αποφάσεις του ΔΝΤ, εξέδωσε τον περασμένο Ιούλιο μια 86σέλιδη έκθεση για τις επιδόσεις του Ταμείου στη διαχείριση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Οι συντάκτες της έκθεσης άσκησαν ασυνήθιστα αυστηρή κριτική για το πώς το ΔΝΤ χειρίστηκε την Ελλάδα. Οπως ανέφεραν στην έκθεση που είδε τότε το φως της δημοσιότητας τον περασμένο Ιούλιο, η διοίκηση του Ταμείου δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως το πρόβλημα της Ελλάδας, έκανε πίσω στις πιέσεις των Ευρωπαίων για πολιτική διαχείρισης του ελληνικού χρέους και δεν έκανε αρκετά για να πιέσει για μια γενναία αναδιάρθρωση του χρέους το 2010, πριν το ΔΝΤ συμμετάσχει στο πρόγραμμα.
Υποβάθμιση γεγονότων


Σύμφωνα μάλιστα με την αμερικανική εφημερίδα, προτού η έκθεση δοθεί στη δημοσιότητα, υπάλληλοι του Ταμείου απαίτησαν από τους συντάκτες της να υποβαθμίσουν ορισμένα γεγονότα, ακόμη και να αφαιρέσουν τμήματα που ανέφεραν ότι το ΔΝΤ απέφευγε να δώσει στη δημοσιότητα έγγραφα που οι ίδιοι ζητούσαν για την πληρότητα της ανάλυσής τους και τη διαφάνεια. Σύμφωνα με τους «New York Times», οι πληροφορίες αυτές αν και δεν περιέχονται στο τελικό κείμενο, δόθηκαν στην εφημερίδα από ανθρώπους που εμπλέκονται στη διαδικασία.
Σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό του Ταμείου, το ΙΕΟ δικαιούται να ζητήσει οποιαδήποτε έγγραφα θεωρεί ότι θα βοηθήσουν το έργο του και οι υπάλληλοι του Ταμείου θα πρέπει να του τα χορηγήσουν. Σε συνέντευξή του, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΔΝΤ Γουίλιαμ Μάρεϊ αναγνώρισε ότι στο εσωτερικό του Ταμείου έγιναν συζητήσεις και υπήρξαν διαφωνίες για το πώς θα περιγράψουν οι ελεγκτές τη συμπεριφορά υπαλλήλων του Ταμείου στα αιτήματά τους να τους δώσουν υλικό για την έρευνά τους.

«Σίγουρα υπήρξαν τριβές σε κάποια φάση της έρευνας» παραδέχθηκε ο Γουίλιαμ Μάρεϊ αναφερόμενος στη 16μηνη προσπάθεια του ΙΕΟ να συγκεντρώσει το απαραίτητο για την έκθεση υλικό. Συμπλήρωσε όμως ότι ήταν ένα τεράστιο και επίπονο έργο και πως δεν υπήρξε συντονισμένη προσπάθεια από το Ταμείο για την απόκρυψη πληροφοριών και εγγράφων.
Το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης συστάθηκε για να έχει πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα του Ταμείου. Ιδρύθηκε το 2001 με αποστολή να αξιολογεί τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του Ταμείου, το οποίο είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση μετά την ασιατική κρίση το 1997, κυρίως εξαιτίας της λιτότητας που επέβαλε στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Από το 2012, όταν έγινε γνωστό ότι θα εξετάσει τις δραστηριότητες του ΔΝΤ στην ευρωζώνη, τα μέλη του συνάντησαν σθεναρή αντίσταση όχι μόνο από τα κατώτερα κλιμάκια του προσωπικού του Ταμείου που εργάζονταν στην Ευρώπη, αλλά και από τα διευθυντικά στελέχη του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ. «στελέχη από Γαλλία και Γερμανία ήταν ιδιαίτερα αντίθετα με την έρευνα, και σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποίησαν σκληρή γλώσσα σε συναντήσεις με στελέχη του Γραφείου Αξιολόγησης σε μια προσπάθεια να τους αναγκάσουν τα εγκαταλείψουν το έργο τους, αν και δημοσίως τα ίδια στελέχη του ΔΝΤ στήριζαν την έρευνα του Γραφείου Αξιολόγησης» αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.
Οταν έγινε σαφές ότι θα προχωρήσει την έρευνα, τα στελέχη του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ που επέβλεπαν τα προγράμματα διάσωσης Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας ζήτησαν αν είναι δυνατόν να μη δημοσιοποιηθεί το πόρισμα της έρευνας, αναφέρουν οι «New York Times».

Πού επικεντρώθηκε η έρευνα
Οι άτυπες συνεδριάσεις, τα ντοκουμέντα και η διστακτικότητα στην παράδοση των στοιχείων
Η έρευνα επικεντρώθηκε σε κυρίως δύο τομείς. Πρώτον, στα πρακτικά των άτυπων συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπου τα στελέχη του ΔΝΤ εξηγούσαν στους επικεφαλής τις δράσεις τους. Και δεύτερον, στα ντοκουμέντα σχετικά με μια σειρά μυστικών συναντήσεων που είχαν το 2010 υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΝΤ για να εξετάσουν διαφορετικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ελλάδα.
Οπως αναφέρει το δημοσίευμα των «New York Times», «τα στελέχη του Γραφείου Αξιολόγησης αν και συγκέντρωσαν τεράστιο όγκο πληροφοριών που σε γενικές γραμμές αφορούσε το έργο του ΔΝΤ στην Ευρώπη, θεωρούσαν ότι δεν είχαν πάρει αυτό που πραγματικά ήθελαν: έγγραφα και ντοκουμέντα που θα φώτιζαν στο πώς και γιατί το Ταμείο ενήργησε όπως ενήργησε».
Τελικά, μετά από 16 μήνες έρευνας, κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα περισσότερα από αυτά που ζητούσαν. Και τότε, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, τα στελέχη του ΔΝΤ άρχισαν να πιέζουν τους ελεγκτές να αφαιρέσουν από την έκθεσή τους αποσπάσματα που αφορούσαν το τι είχαν τραβήξει για να συγκεντρώσουν το υλικό. Τελικά, οι ελεγκτές έκαναν κάποιες υποχωρήσεις, αλλά επειδή πίστευαν ότι δεν είχαν παραλάβει όλο το υλικό και τα έγγραφα διατήρησαν τμήματα που δείχνουν το πόσο διστακτικά ήταν τα στελέχη του Ταμείου στο να παραδώσουν το υλικό και να συνεργαστούν για την έρευνα.

ΤΟΜΣΕΝ
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος, Πόουλ Τόμσεν, ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας της ελληνικής διάσωσης, αρχικά αποστασιοποιήθηκε από τους ελεγκτές του ΙΕΟ και η έκθεση κατέληξε να είναι επικριτική για τη δουλειά του Ταμείου στην Ελλάδα, αν και ο Πόουλ Tόμσεν δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στo πόρισμα. Τελικά, σύμφωνα με την εφημερίδα, ο δανός αξιωματούχος του ΔΝΤ συνεργάστηκε με τον έλεγχο, δίνοντας χιλιάδες e-mail και έγγραφα, καθώς και τρίωρη συνέντευξη σε στέλεχος του Γραφείου Αξιολόγησης. Σε γραπτή του δήλωση μάλιστα ανέφερε ότι το τμήμα του «συμμορφώθηκε πλήρως με τα αιτήματα του Γραφείου Αξιολόγησης για παροχή πληροφοριών και εγγράφων χωρίς καμία εξαίρεση».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ