Το δίλημμα του Σόιμπλε με το ΔΝΤ

Ελεγχαν για καιρό τα πάντα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι Γερμανοί είχαν γίνει οι κύριοι ρυθμιστές των εξελίξεων στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Ωσπου συνέβη η μεγάλη ανατροπή: ο έλεγχος μειώνεται ακατάσχετα. Αυτό δεν φαίνεται μόνο από την απομόνωσή τους στο Προσφυγικό, αλλά και από τη σύγκρουσή τους για την Ελλάδα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η οποία τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. «Δεν περιμέναμε τέτοια επιθετικότητα» λέει κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο αναφερόμενη στη δήλωση του αντιπροέδρου του ΔΝΤ Ντέιβιντ Λίπτον, ότι το Διεθνές Ταμείο εμμένει στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους εντός του 2016 και ότι δεν επιτρέπει στο Βερολίνο να του υπαγορεύει την άποψή του για το αν και πότε θα συμμετάσχει στο τρίτο Μνημόνιο.

Αυτό όμως δεν πτοεί τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος πέρασε αμέσως στην αντεπίθεση. «Η πολιτική του ΔΝΤ θυμίζει συνταγές-βουντού» έλεγε συνεργάτης του. Η κρίση στην Ελλάδα δεν λύνεται με ξόρκια και «κουρέματα», αλλά με διαρθρωτικές αλλαγές, που θα βάλουν σε κίνηση την οικονομία της και θα την καταστήσουν διεθνώς ανταγωνιστική.

«Στρατηγική του κοντρόλ»

Μάταια προειδοποιεί ο «γκουρού» των Πρασίνων Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ ότι «υπάρχουν ιστορικές στιγμές, όπως η σημερινή, κατά την οποία δεν λειτουργεί πλέον η γερμανική ικανότητα για έλεγχο». Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών επιμένει στη «στρατηγική του κοντρόλ», η οποία σημαίνει: Πρώτον, η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους να αρχίσει μόνο μετά τις γερμανικές εκλογές, πρακτικά δηλαδή το 2018. Και, δεύτερον, η απόφαση του ΔΝΤ για τυχόν συμμετοχή του στο τρίτο Μνημόνιο να ληφθεί εντός του 2016 –έτσι όπως είχε αποφασιστεί από κοινού τον περασμένο Μάιο.

«Η απόφαση ισχύει» τονίζει ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών σε θέματα προϋπολογισμού Εκχαρτ Ρέμπεργκ. «Δεν υπάρχουν περιθώρια συμβιβασμού» –ούτε καν με την έννοια ότι τα μέτρα που ενδεχομένως θα αποφασίζονταν το 2016 θα εφαρμόζονταν μόνο από το 2018 και μετά.

Το βέτο της δόσης

Μια άλλη πτυχή της αντεπίθεσης ήταν το βέτο που προέβαλε ο κ. Σόιμπλε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Eurogroup για την εκταμίευση της πλήρους δόσης των 2,8 δισ. ευρώ στην Ελλάδα –ως γνωστόν, εκταμιεύθηκαν μόνο 1,1 δισ. ευρώ. Ρεβάνς για την ακούσια «βοήθεια» που έδωσε το ΔΝΤ στην Αθήνα; «Οχι» διαβεβαιώνει ο κ. Ρέμπεργκ. «Εμείς οι Γερμανοί θέλουμε μια τακτική διεκπεραίωση των λογαριασμών. Η Ελλάδα λαμβάνει συνολικά 86 δισ. ευρώ. Θα πρέπει λοιπόν να αποδεικνύει πριν από κάθε δόση ότι διέθεσε τα προηγούμενα κονδύλια σύμφωνα με τις προδιαγραφές».

Στο Βερολίνο βέβαια κυριαρχεί η εντύπωση ότι επρόκειτο για ένα από τα συνήθη μαρτύρια στα οποία υποβάλλει ο κ. Σόιμπλε κατά καιρούς την αριστερή κυβέρνηση στην Αθήνα. «Δεν πρόκειται για σαδισμό» αντιλέγει η πηγή. «Είναι προειδοποίηση προς τον Τσίπρα να μην παρελκύει υπέρ το δέον τις μεταρρυθμίσεις».

Αυτή η προειδοποίηση κρίνεται πάντως υπερβολική, αν όχι προβοκατόρικη, από τα κόμματα της αντιπολίτευσης (την Αριστερά και τους Πράσινους), αλλά και από τους συγκυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες. Οι γερμανοί πολιτικοί κάθε πολιτικού χρώματος που πηγαινοέρχονται στην Αθήνα τους τελευταίους μήνες διαπιστώνουν αυξημένο ζήλο για μεταρρυθμίσεις αλλά και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. «Η απόδοση της κυβέρνησης το 2016 είναι καλύτερη σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα» λέει ο κ. Ρέμπεργκ που βρέθηκε τον περασμένο Μάιο στην ελληνική πρωτεύουσα.

«Γίνονται πολλά» αναγνωρίζει και η βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Κέρστιν Γκρίζε, η οποία επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα το «κλεινόν άστυ» μαζί με μια ομάδα βουλευτών της Επιτροπής Εργασιακών και Κοινωνικών Υποθέσεων. Και θα γίνονταν πολύ περισσότερα, προσθέτει, αν δεν είχε επιβληθεί στην ελληνική οικονομία ο ασφυκτικός κορσές της λιτότητας.

Οι διαφορές με το ΔΝΤ

Για τον κ. Σόιμπλε βέβαια το κύριο ζητούμενο δεν είναι η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας αλλά η διευθέτηση των διαφορών του με το ΔΝΤ. Το δίλημμά του: Από τη μία, πρέπει να κάνει άγρια πολεμική εναντίον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στον βαθμό που εκείνο επιμένει στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Και, από την άλλη, πρέπει να κρατήσει με νύχια και με δόντια το ΔΝΤ στο Μνημόνιο αν θέλει να αποφύγει την μήνιν, αν όχι την εξέγερση εναντίον του της μεγάλης πλειοψηφίας των γερμανών βουλευτών. Οι τελευταίοι είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους στο Μνημόνιο υπό μία απαρέγκλιτη προϋπόθεση: ότι θα συμμετάσχει σε αυτό και το ΔΝΤ –κάτι που είχε υποσχεθεί ο κ. Σόιμπλε και έχει καταχωριστεί στη σχετική απόφαση της Βουλής.

Το τέλος του 2016 φτάνει –και οι δυο πλευρές, το ΔΝΤ και ο κ. Σόιμπλε, δεν φαίνονται διατεθειμένες να ενδώσουν. Αδύνατος συμβιβασμός; «Πιστεύω ότι το ΔΝΤ δεν θα επιμείνει στη στάση του» λέει ο κ. Ρέμπεργκ. Εγγύηση ωστόσο για αυτό δεν υπάρχει. Το «Οχι» από το ΔΝΤ αποτελεί σοβαρή απειλή. Τυχόν πραγματοποίησή της θα έδινε τη χαριστική βολή και στη «στρατηγική του κοντρόλ», αφού μαζί με τον έλεγχο των ευρωπαίων εταίρων του ο κ. Σόιμπλε θα έχανε και την επιρροή του στους δικούς του βουλευτές.