Σε ένα συνέδριο με άγνωστο –ίσως και ανύπαρκτο –ιδεολογικό αντικείμενο αλλά με προδιαγεγραμμένες ήδη μάχες χαρακωμάτων για την εξασφάλιση επιρροής στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και τη διαχείριση της εξουσίας αναμένεται να εξελιχθεί η διαδικασία που έχει προγραμματιστεί για τις 13-16 Οκτωβρίου. Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές κειμένων, δηλώσεων και συνεντεύξεων εν όψει του 2ου συνεδρίου του κόμματος αντιλαμβάνεται κανείς ότι για κάποιους το εγχείρημα, όπως είχε περιγραφεί στο 1ο συνέδριο του 2013, δεν έχει επιτύχει. Η νίκη στις εκλογές του 2015 και η αναρρίχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν έχει οδηγήσει σε διευρύνσεις, ιδεολογικές εμβαθύνσεις και άλλα τέτοια βολονταριστικά της συνηθισμένης αριστερής ρητορικής.
Αντιθέτως, οι αιχμές που διατυπώνονται από πολλές πλευρές κατατείνουν στην παραδοχή ότι αυτό που είχε ονομαστεί «βίαιη ωρίμανση» μετατράπηκε σε μια επιταχυνόμενη γήρανση που εκφράστηκε από πρακτικές καθεστωτισμού. Υπό αυτές τις συνθήκες το συνέδριο αναμένεται να εξελιχθεί σε διαδικασία κατά την οποία όλοι κάτι άλλο θα λένε και πολλά άλλα θα εννοούν.
Σύμφωνα με ανησυχίες που έχουν εκφραστεί από τα παλαιότερα στελέχη, η σχεδόν παντελής έλλειψη προετοιμασίας εν όψει συνεδρίου εμπεριέχει τον κίνδυνο (για την ηγετική ομάδα) να βρεθεί ενώπιον ανεξέλεγκτων καταστάσεων, στις οποίες καθένας για τους δικούς του λόγους θα επιλέγει τους στόχους του και θα βάλλει εναντίον τους. Πρόβλημα για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρα δεν φαίνεται πως θα υπάρξει, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την προσωπική του στοχοποίηση από ομάδες ή εκπροσώπους τους.
Εξάψαλμος για τον Ν. Παππά


Μένει να αποδειχθεί αν θα περάσει αβρόχοις ποσί το συνέδριο ο Ν. Παππάς. Η εξέλιξη της υπόθεσης με τη χορήγηση των τηλεοπτικών αδειών και την υπόθεση Καλογρίτσα έχει κλονίσει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία του στενότερου συνεργάτη του Πρωθυπουργού. Κάτι τέτοιο διαπιστώνεται μέχρι στιγμής μόνο σε παρασκηνιακές συζητήσεις, όπου βουλευτές και κομματικά στελέχη έχουν απελευθερωθεί και, αν μη τι άλλο, δεν έχουν καμία διάθεση να καλύψουν ή να συνταχθούν πολιτικά με τις επιλογές, το ύφος και τις πρακτικές του υπουργού Επικρατείας.
Πιθανολογείται δε –μένει όμως να επιβεβαιωθεί –ότι ελλείψει ουσιαστικής πολιτικής αναζήτησης και με μοναδικό γνώμονα για τους περισσοτέρους την παραμονή του κόμματος στην εξουσία ο κ. Παππάς μπορεί να βρεθεί απολογούμενος ως ένας από τους βασικούς υπαιτίους για την κατάρρευση της κατασκευής του «ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς».
Παρά την κάλυψη που παρείχε στον υπουργό Επικρατείας ο κ. Τσίπρας την προηγούμενη Τετάρτη στη Βουλή, στα χαμηλότερα κλιμάκια καταμαρτυρούν στον κ. Παππά τους βεβιασμένους και λανθασμένους χειρισμούς στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών. Την ίδια στιγμή η παλαιά φρουρά (Ι. Δραγασάκης, Ν. Βούτσης, Αλ. Φλαμπουράρης κ.ά.) δεν έχουν καμία διάθεση να παράσχουν ανοιχτή πολιτική κάλυψη στον Ν. Παππά.
Η σταγόνα που φάνηκε ότι ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η δήλωση του υπουργού Επικρατείας στη Βουλή την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου: «Δεν έχει υπάρξει ούτε έχει γίνει ποτέ δημόσιος διαγωνισμός που να έχει τέτοια επίπεδα ελέγχου». Μόλις τρεις ημέρες αργότερα ο ένας από τους υπερθεματιστές Ι. Β. Καλογρίτσας δήλωνε αδυναμία ή απροθυμία να καταβάλει την πρώτη δόση του τιμήματος για την τηλεοπτική άδεια που διεκδίκησε. Κι όμως, υπό την υψηλή εποπτεία του κ. Παππά μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα είχε πιστοποιηθεί το «πόθεν έσχες» του κ. Καλογρίτσα…
Με το βλέμμα στην εξουσία


Εν όψει όλων αυτών στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ανανεώνονται συμμαχίες ή επιχειρείται ο σχηματισμός νέων, οι οποίες θα δοκιμαστούν στις ψηφοφορίες για εκλογή των νέων οργάνων και στην περίοδο που θα ακολουθήσει, καθώς εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν και τον φημολογούμενο ανασχηματισμό.
  • Μετά τη διάσπαση και την αποχώρηση του Αριστερού Ρεύματος, την έκφραση της αριστερής ορθοδοξίας διεκδικούν πλέον οι «53». Στόχος τους είναι η παγίωση της εσωκομματικής τους επιρροής, αν και, όπως εκτιμούν πολλοί, ζητούμενο είναι κατά βάση η συμμετοχή τους στις δομές της εξουσίας. Αυτό φάνηκε από τον διορισμό της Ολγας Χαρίτου, συζύγου του βουλευτή και στελέχους των «53» Χριστ. Παπαδόπουλου, στο λεγόμενο Υπερταμείο.
  • Ο Αλ. Τσίπρας εμφανίζεται πλέον να συμμαχεί με την Πλατφόρμα 2010 των Δ. Παπαδημούλη, Ρένας Δούρου κ.ά., με προφανή επιδίωξη να καλλιεργήσει ένα προφίλ συνομιλητή της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Πρόκειται για φιλοδοξία που δεν φαίνεται να έχει γενικευμένη αποδοχή στο εσωτερικό του κόμματος. Επιπλέον, ένα από τα αινίγματα του συνεδρίου είναι η στάση που θα τηρήσει η κατά τα λοιπά αποστασιοποιημένη (και φιλόδοξη) περιφερειάρχης Αττικής.
  • Η ομάδα των παλαιών με προεξάρχοντες τους Ν. Βούτση και Ι. Δραγασάκη και τα στελέχη που έχουν υπό την επιρροή τους είναι κάτι σαν θεματοφύλακες της ενότητας του κόμματος. Η αποστασιοποίησή τους από πολλές επιλογές της ηγετικής ομάδας και ιδίως του Ν. Παππά είναι ορατή, αν και η στάση που αναμένεται να τηρήσουν στο συνέδριο εκτιμάται ότι θα κατατείνει περισσότερο στην εξισορρόπηση παρά σε οποιασδήποτε μορφής σύγκρουση. Ο Ι. Δραγασάκης είχε εκλεγεί πρώτος σε ψήφους στην ΚΕ στο συνέδριο του 2013, με δεύτερο τον κ. Τσακαλώτο, ο οποίος είχε λάβει μόλις 100 ψήφους λιγότερες (1.352).

Φιλοδοξίες και συσχετισμός δυνάμεων
Τα ηγετικά ανοίγματα του Ευκλείδη Τσακαλώτου
Ενοχλημένος από τους χειρισμούς και τις πρακτικές του κ. Παππά φέρεται να είναι και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος, ο οποίος πλέον επιταχύνει τον βηματισμό του για την ανάδειξή του ως εσωκομματικού παράγοντα με επιρροή και ισχύ.
Οι παρουσίες του στη Βουλή είναι πλέον πολύ πιο δυναμικές, επιλέγει να συγκρουστεί κατά μέτωπο με την αντιπολίτευση (με ελεγχόμενο αποτέλεσμα πάντως) και εν όψει συνεδρίου σπεύδει να καταλάβει επίκαιρη θέση, αποδεχόμενος πλέον σχεδόν επισήμως τον ρόλο του επικεφαλής των «53». Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο επίσημο site του εσωκομματικού ρεύματος εν όψει συνεδρίου ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε ότι «η Αριστερά δεν έχει καταφέρει ως σήμερα να βρει το ιδανικό μοντέλο για ένα αριστερό κόμμα συμμετοχικό και δημοκρατικό», φράση που ερμηνεύθηκε ως ενδεικτική των ηγετικών διαθέσεών του. Εχει άλλωστε προαναγγείλει και τη συζήτηση με την οποία θα αποδοθούν ευθύνες για τα λάθη της διαπραγμάτευσης του 2015.
Κατά κάποιους το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποδειχθεί κομβικής σημασίας για έναν και μόνο λόγο: σε αυτό θα διαμορφωθεί στο εσωτερικό του κόμματος ένας νέος συσχετισμός δυνάμεων ο οποίος στη συνέχεια θα κρίνει και τη σύνθεση και την πορεία και την αντοχή της κυβέρνησης. Σύμφωνα με αυτές τις προσεγγίσεις, πολλά από τα «επεισόδια» των τελευταίων εβδομάδων εξελίχθηκαν με το βλέμμα στραμμένο στο εσωκομματικό ακροατήριο: η σύγκρουση Φίλη – Εκκλησίας, η δήλωση Τσακαλώτου ότι δεν θα γίνουν ιδιωτικοποιήσεις όσο είναι αυτός υπουργός, η προειδοποιητική παρέμβαση Χρυσόγονου (ίσως η μόνη ουσιαστική) για τα ελλείμματα του προσυνεδριακού διαλόγου και της κυβερνητικής πρακτικής, η εμφάνιση και το περιεχόμενο της ομιλίας του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ