Αγώνας δρόμου για Αττικής και τα 800 εκατ. του ΤΣΜΕΔΕ

Η διάσωση του Ταμείου των Μηχανικών ΤΣΜΕΔΕ, το οποίο έχει επενδύσει περίπου 800 εκατ. ευρώ στην Αττικής, είναι το στοίχημα της νέας διοίκησης της τράπεζας. Αν ως το τέλος του έτους δεν καλυφθούν κεφαλαιακές ανάγκες ύψους 70 εκατ. ευρώ, η Αττικής θα οδηγηθεί σε εκκαθάριση (resolution), δηλαδή θα σπάσει σε «καλή» και «κακή» τράπεζα, ενδεχόμενο που θα οδηγήσει στην κατάρρευση του ΤΣΜΕΔΕ, καθώς θα εξαϋλωθεί η επένδυσή του. Μια τέτοια εξέλιξη θα επιβάρυνε επίσης και τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, οι οποίες μέσω του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) θα αναλάμβαναν το κόστος της εκκαθάρισης.

Ασφυκτικά περιθώρια για λύση

Πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου αφού το χρονικό περιθώριο των τριών μηνών που έχει ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Αττικής Θεόδωρος Πανταλάκης χαρακτηρίζεται από την αγορά «ασφυκτικό». Και τούτο διότι το έλλειμμα των 70 εκατ. ευρώ που παραμένει ακάλυπτο από την περυσινή ανακεφαλαιοποίηση δεν μπορεί να αντληθεί προσελκύοντας νέους μετόχους. Στο σημερινό περιβάλλον, με τις αποτιμήσεις των τραπεζών στα τάρταρα, η είσοδος νέων επενδυτών θα οδηγούσε στην εξαφάνιση του ποσοστού του ΤΣΜΕΔΕ. Στην περίπτωση αυτή το Ταμείο θα έπρεπε να γράψει τις ζημιές του και ως εκ τούτου θα κατέρρεε. Για να μη συμβεί αυτό η νέα διοίκηση της τράπεζας προωθεί σύνθετη λύση η οποία απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να υλοποιηθεί. Συγκεκριμένα σχεδιάζει την παραχώρηση της διαχείρισης χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 1,05 δισ. ευρώ (NPLs) σε εξειδικευμένα επενδυτικά κεφάλαια και την ταυτόχρονη έκδοση ομολογιακού δανείου ύψους 70 εκατ. ευρώ που θα καλύψουν οι επενδυτές που θα αναλάβουν τη διαχείριση του προβληματικού χαρτοφυλακίου. Στην ουσία οι επενδυτές αυτοί θα προκαταβάλουν μελλοντικά έσοδα που θα έχουν από τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα αναλάβουν. Το προς εκχώρηση χαρτοφυλάκιο αποτελείται από μη εξυπηρετούμενα δάνεια όλων των κατηγοριών (επιχειρηματικά, στεγαστικά, μικρομεσαίων επιχειρήσεων), κυριαρχούν όμως τα δάνεια προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Την Παρασκευή το απόγευμα ο κ. Πανταλάκης μαζί με τον νέο πρόεδρο Τάκη Ρουμελιώτη επισκέφθηκαν την Τράπεζα της Ελλάδος, όπου σε σύσκεψη η οποία διήρκεσε μιάμιση ώρα παρουσία του διοικητή Γιάννη Στουρνάρα και με τη συμμετοχή των αρμοδίων διευθυντών της κεντρικής τράπεζας συμφώνησαν τα επόμενα βήματα. «Για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια έγινε μια σωστή συζήτηση, με σχέδιο και σοβαρές προτάσεις, για την Αττικής» αναφέρουν πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο κ. Πανταλάκης αναμένεται να παρουσιάσει προς έγκριση τα μέτρα για την αναδιάρθρωση της τράπεζας και το νέο επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) στο διοικητικό συμβούλιο της Αττικής που έχει οριστεί για την προσεχή Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου.

Εκτός από το κεφαλαιακό έλλειμμα των 70 εκατ. ευρώ, στο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρεται ότι μέρος της αύξησης κεφαλαίου που πραγματοποιήθηκε πέρυσι ύψους 57 εκατ. ευρώ είναι παράτυπο διότι καλύφθηκε με αυτοχρηματοδότηση. Δηλαδή, η τράπεζα έδωσε δάνεια ύψους 57 εκατ. ευρώ τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κομμάτι αυτό δεν θα χρειαστεί να καλυφθεί με άντληση νέων κεφαλαίων αλλά θα αφαιρεθεί από τα εποπτικά κεφάλαια, με αποτέλεσμα ο δείκτης φερεγγυότητας της τράπεζας να υποχωρήσει στο 15,5% από 17%.

Σπίρτζης: Χρήσιμο εργαλείο, να βάλουμε χρήματα

Η εμπλοκή του ΤΣΜΕΔΕ στην Αττικής αποτελεί απόφαση παλαιότερων διοικήσεων του Ταμείου των Μηχανικών που έβλεπαν την τράπεζα ως εργαλείο χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, δραστηριοτήτων κατασκευαστικών και τεχνικών εταιρειών φιλικά προσκείμενων στην εκάστοτε διοίκηση του Ταμείου. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση του κ. Σπίρτζη στο διοικητικό συμβούλιο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) το 2014, όταν ήταν πρόεδρος και επιχειρηματολογούσε υπέρ της συμμετοχής του ΤΣΜΕΔΕ στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Αττικής τότε με άλλα 300 εκατ. ευρώ. «Η Τράπεζα Αττικής αποτελεί ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο αλλά και ένα χρήσιμο εργαλείο τόσο για την αξιοποίηση των αποθεματικών του Ταμείου αλλά και για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει παρά το μικρό της μέγεθος στην ολιγοπωλιακή τραπεζική αγορά, στην άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού και στην υπάρξη μιας έστω μικρής τράπεζας που να μην έχει ενταχθεί στο ΤΧΣ και να μην ελέγχεται από εξωγενείς παράγοντες και την ΕΚΤ» ανέφερε και τόνιζε ότι «η επένδυση στην Αττικής έχει αποβεί λόγω της κυβερνητικής πολιτικής μη επιζήμια για το Ταμείο, μια και η συνολική επένδυση του Ταμείου ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ περίπου». «Τα αποθεματικά αυτά» επιχειρηματολογούσε ο κ. Σπίρτζης, «αν δεν είχαν τοποθετηθεί στην Τράπεζα Αττικής, θα είχαν μειωθεί σε ποσοστό άνω του 50% λόγω του PSI. Πρόσθετα άλλα 400 εκατ. ευρώ των αποθεματικών του Ταμείου που βρίσκονται σε λογαριασμό της Τράπεζας Αττικής αντί της Τράπεζας της Ελλάδος δεν μετείχαν στη ληστεία του «κουρέματος»» τόνιζε.

Η τοποθέτηση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι αυτά τα 400 εκατ. ευρώ που βρίσκονταν κατατεθειμένα στην Αττικής χρησιμοποιήθηκαν τελικά για την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας το 2015 καθώς οι κεφαλαιακές ανάγκες από 300 εκατ. ευρώ που ήταν το 2014 αυξήθηκαν σε περίπου 400 εκατ. ευρώ έναν χρόνο αργότερα, μειώνοντας ισόποσα τις καταθέσεις της σε μια δύσκολη εποχή.

Το ΤΣΜΕΔΕ χάνει 740 εκατ. ευρώ

Συνολικά από αυτή την επενδυτική επιλογή του κ. Σπίρτζη, ο οποίος χαρακτήριζε «ληστρικό» το PSI, το ΤΣΜΕΔΕ χάνει σήμερα περί τα 740 εκατ. ευρώ! Διότι τα περίπου 800 εκατ. ευρώ που έχει επενδύσει το Ταμείο αξίζουν σήμερα μόλις 53,5 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, έχουν «κουρευτεί» κατά 93%!

Πότε θα πάρει πίσω τα λεφτά που έχει επενδύσει το Ταμείο; Οταν η χρηματιστηριακή αξία της Αττικής πλησιάσει το 1,6 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλότερη κεφαλαιοποίηση που πέτυχε η τράπεζα την τελευταία 15ετία ήταν 500 εκατ. ευρώ. Παρά το στοιχείο αυτό, κάποιοι επέλεξαν να επενδύσουν άλλα 400 εκατ. ευρώ στην Αττικής.

Ποιοι ήταν αυτοί; Στην απόφαση του ΤΕΕ στα τέλη του 2014, την παραπάνω πρόταση του κ. Σπίρτζη είχαν υποστηρίξει, εκτός από τον ίδιο, οι Θ. Σεραφίδης, Αντ. Μοροπούλου, Ν. Μήλης, Π. Αντιβαλίδης, Σπ. Ζαννιάς, Γ. Τσουκαλάς και Χ. Τσόγκας. Αντίθετα, κατά της εισήγησης Σπίρτζη είχαν ψηφίσει οι Δ. Αμπακούμκιν, Θ. Βαμβουρέλης, Γρ. Γρηγοριάδης, Ι. Πάνου, Θ. Πέρκα και Γ. Στασινός, ο σημερινός πρόεδρος του ΤΕΕ.