Κυβέρνηση και θεσμοί κάθισαν μαζί αυτή την εβδομάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ωστόσο οι εκτιμήσεις που κάνουν για την πρόοδο που επιτεύχθηκε και τις προοπτικές που ανοίγονται είναι διαφορετικές. Ετσι δεν προκαλεί απορία το γεγονός ότι έπειτα από πέντε ημέρες απανωτών ραντεβού κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης έλεγαν ότι η υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ θα εγκριθεί από το Eurogroup της 10ης Οκτωβρίου, ενώ οι θεσμοί εμφανίζονταν μάλλον απαισιόδοξοι.

«Παρά την πρόοδο σε επιμέρους τομείς, το πρόβλημα είναι τα ενεργειακά, όπου η κατάσταση είναι φλου» λέει αξιωματούχος των Βρυξελλών. Στις δράσεις που εκκρεμούν περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρισμού για την αντιμετώπιση του οικονομικού «ανοίγματος» στο σύστημα λόγω των απλήρωτων λογαριασμών προς τη ΔΕΗ, η πώληση του ΔΕΣΦΑ αλλά και η διάθεση από το ΤΑΙΠΕΔ του 17% της ΔΕΗ.
Παράγοντες των θεσμών εξέφραζαν την Παρασκευή ανησυχία ότι με τον ρυθμό που κινείται η κυβέρνηση υπάρχει κίνδυνος να μην προλάβει να ολοκληρώσει τις 15 ενέργειες που απαιτούνται για την υποδόση ως το τέλος Οκτωβρίου. Τυπικώς μετά από αυτό το όριο τα 2,8 δισ. ευρώ θα πάψουν να είναι διαθέσιμα για την ελληνική οικονομία και η πρώτη αξιολόγηση θα λήξει αυτόματα, όπως έχει ξεκαθαρίσει ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ.
Ηδη μελετάται σενάριο έκτακτης ανάγκης έτσι ώστε αν δεν κλείσουν τα milestones ως το τέλος Οκτωβρίου να παραταθεί ο χρόνος για την ολοκλήρωσή τους ως το τέλος Νοεμβρίου με απόφαση του Eurogroup και του Συμβουλίου του ESM. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος. Αν δεν γίνει αυτό, τότε το «παράθυρο ευκαιρίας» για την εκταμίευση των 2,8 δισ. κλείνει και τα χρήματα θα επιστρέψουν στον γενικό «κουβά» των 86 δισ. ευρώ του Μνημονίου.
Η Ελλάδα θα μπορεί πλέον να διεκδικήσει ξανά το ποσό αυτό, ανάλογα με τις χρηματοδοτικές της ανάγκες, μόνο στο τέλος της δεύτερης αξιολόγησης. Οχι με βάση αποκλειστικά τις 15 δράσεις, όπως τώρα, αλλά αφού ολοκληρώσει τις 40 ενέργειες-«κλειδιά» που περιλαμβάνονται στη δεύτερη αξιολόγησης. «Ζήσε, Μάη μου» ψιθυρίζουν ήδη οι πλέον κακόπιστοι…
Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι παράγοντες σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον εκτιμούν ότι η διαδικασία της αξιολόγησης, η οποία θα αρχίσει όταν κλείσει η φάση των οροσήμων (ή αν απλά λήξει ο χρόνος), θα διαρκέσει πολλούς μήνες και θα ολοκληρωθεί πολύ μετά τα Χριστούγεννα.
Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε δεν θα πέσουν στην αγορά περίπου 1,7 δισ. ευρώ (εκ των 2,8 δισ.) που προορίζονται για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και, το χειρότερο, θα παραπεμφθεί στις «καλένδες» και η δόση των 6,1 δισ. ευρώ που προβλέπεται για τον Νοέμβριο από τη δεύτερη αξιολόγηση. Οι συνέπειες θα είναι βαριές τόσο για τη δυνατότητα ανάκαμψης της οικονομίας όσο και για τη βελτίωση της εικόνας ασφυξίας στην πραγματική οικονομία και στην καθημερινότητα των νοικοκυριών.
Το πολιτικό ημερολόγιο
Στην κυβέρνηση συναρτούν τις δύσκολες δράσεις που οδηγούν στις δόσεις (όπως η μεταφορά της ΕΥΔΑΠ στο Υπερταμείο) με το πολιτικό ημερολόγιο στο οποίο δεσπόζει το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ στις 13-16 Οκτωβρίου, τρεις μόλις ημέρες μετά το Eurogroup της 10ης Οκτωβρίου. Το πρώτο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν το πολιτικό ημερολόγιο θα υπερισχύσει ξανά των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας. Το δεύτερο και πιο πρακτικό αν η κυβέρνηση κινηθεί… πολιτικά ως το συνέδριο είναι αν θα φτάνει ο χρόνος από τις 17 Οκτωβρίου που
επιστρέφει η τρόικα στην Αθήνα ως το τέλος του μήνα για να μη χαθούν τα λεφτά της δόσης.
Επί του παρόντος, για το καυτό θέμα των ΔΕΚΟ που θα περάσουν υπό τη διοίκηση του Υπερταμείου εκφράζονται σοβαρές διαφωνίες από κορυφαίους υπουργούς. Για την παραχώρηση της ΕΑΒ και της ΕΛΒΟ στο νέο σχήμα αντιδρά έντονα ο Πάνος Καμμένος, ενώ «βέτο» έχει θέσει κατά τις πληροφορίες για ΔΕΗ και ΑΔΜΗΕ ο Πάνος Σκουρλέτης.
Οι θεσμοί εξέφρασαν ενστάσεις για δύο από τις τρεις προτάσεις της ελληνικής πλευράς για τη στελέχωση του πανίσχυρου Εποπτικού Συμβουλίου του Υπερταμείου (Γιώργος Σταμπουλής και Ολγα Χαρίτου), όχι όμως και για το στέλεχος της Τράπεζας της Ελλάδας Γιώργο Ταβλά. Ο συμβιβασμός για το θέμα δεν φαντάζει αδύνατος και σε αυτή την περίπτωση επικεφαλής θα είναι ο Γάλλος Ζακ Λε Παπ και το έτερο μέλος από την πλευρά των θεσμών θα είναι ο Ισπανός Ντέιβιντ Βεγκάρα.
Με βάση το Μνημόνιο, το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων θα έχει πενταμελές Εποπτικό Συμβούλιο με παρουσία δύο ξένων που θα ορίζονται από την ευρωπαϊκή πλευρά και θα ελέγχουν επί της ουσίας τα πάντα εφόσον κάθε απόφαση θα λαμβάνεται με πλειοψηφία τεσσάρων πέμπτων.
Πολυνομοσχέδιο


Επισήμως η κυβέρνηση δηλώνει ότι κινείται με ταχείς ρυθμούς. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Σταθάκης λένε ότι το Euro Working Group της 29ης Σεπτεμβρίου θα προετοιμάσει το έδαφος ώστε το Eurogroup της 10ης Οκτωβρίου να προβεί στην έγκριση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ.
Στην κατεύθυνση αυτή την επόμενη εβδομάδα αναμένεται πολυνομοσχέδιο για όσα ορόσημα-ουρά της πρώτης αξιολόγησης χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση. Κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών δηλώνει ότι για το θέμα του Υπερταμείου «υπάρχει η πεποίθηση πως θα έχει κλείσει σε όλες του τις πτυχές τις επόμενες ημέρες» και ότι υπήρξε μεγάλη πρόοδος στο νομοσχέδιο για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές (πλαστικό χρήμα). Για το νομοσχέδιο που αφορά την εθελοντική αποκάλυψη των αδήλωτων κεφαλαίων το ίδιο στέλεχος σημείωσε ότι «υπάρχουν ακόμη τεχνικά θέματα προς επίλυση» αλλά και οι δύο είναι πολύ κοντά.
Οι εξαγγελίες Τσίπρα που πάγωσε η τρόικα
Κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών παραδέχθηκε την Παρασκευή ότι μπορεί να μην προχωρήσει τελικά ο «ακατάσχετος λογαριασμός» για τις επιχειρήσεις, ένα από τα ζητήματα που εξαγγέλθηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη.
Στο μικροσκόπιο της τρόικας παραμένουν:
1. Η διάθεση των εσόδων από τις τηλεοπτικές άδειες. Πηγές της Κομισιόν επιμένουν ότι κάθε χρόνο θα εξετάζεται η δυνατότητα να δοθούν τα ποσά για τις εξαγγελθείσες δράσεις μόνο αν επιτυγχάνεται υπέρβαση του στόχου για τα έσοδα. Σε περίπτωση που υπερκαλύπτεται ο στόχος, τα επιπλέον έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα έσοδα όπως αυτά μπορούν να δοθούν μόνο σε έκτακτες δράσεις και όχι σε μόνιμες παρεμβάσεις. Ο ίδιος κανόνας είχε ισχύσει και το 2014 με τη διανομή του έκτακτου βοηθήματος στους ενστόλους επί κυβερνήσεως Σαμαρά μόλις πιστοποιήθηκε η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου του 2013.
2. Παγώνει μέχρι νεωτέρας το… «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων καθώς μετά τη συνάντηση με τον Γιώργο Κατρούγκαλο αυτή την εβδομάδα οι δανειστές επιφυλάχθηκαν να μελετήσουν την πρόταση. Βασική ένσταση, ο κίνδυνος καλλιέργειας «κουλτούρας μη πληρωμής των υποχρεώσεων».
3. Τη δυσπιστία των θεσμών συναντά και η ανάλυση της κυβέρνησης για την εξεύρεση των περίπου 800 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για την καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης του 2017. Οι θεσμοί ζητούν την αναδιάρθρωση και την περικοπή των ήδη καταβαλλόμενων προνοιακών επιδομάτων, αποκλείουν την επιβολή νέων φόρων και δέχονται μόνο την περικοπή δαπανών.
4. Ενστάσεις διατηρεί η τρόικα για τη μετεξέλιξη του ΕΤΕΑΝ (Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης) σε αναπτυξιακό ταμείο με το επιχείρημα ότι υπάρχει κίνδυνος να λειτουργεί περίπου ως τράπεζα, δηλαδή ανταγωνιστικά προς το υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ