ΠΡΟΒΑΔΙΣΜΑ μιάμισης μονάδας υπέρ του ΠαΣοΚ δίνει η πανελλαδική δημοσκόπηση της Metron Analysis που δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα». Μετά από μια σειρά δημοσκοπήσεων έρχεται και αυτή να επιβεβαιώσει τα κύρια χαρακτηριστικά της εκλογικής αναμέτρησης: το μικρό προβάδισμα του ΠαΣοΚ αλλά και την αδυναμία ασφαλούς πρόβλεψης ως προς το τελικό αποτέλεσμα. Είναι ίσως η πρώτη φορά από το 1977 όπου οι δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να υποδείξουν με βεβαιότητα τον τελικό νικητή της αναμέτρησης.
Τρεις παράγοντες πάντως επιτρέπουν στο ΠαΣοΚ να ατενίζει το μέλλον με σχετική αισιοδοξία:
Πρώτον, η συσπείρωση ψηφοφόρων του ΠαΣοΚ βρίσκεται ακόμη στο 69,6%, ενώ της ΝΔ έχει αγγίξει το 82%. Το ΠαΣοΚ συνεπώς έχει μεγαλύτερα αποθέματα ψηφοφόρων για να αυξήσει το ποσοστό του.
Δεύτερον, στην κλίμακα Αριστεράς/Δεξιάς (1 ώς 10), οι αναποφάσιστοι τοποθετούν τον εαυτό τους στο 5,57, το ΠαΣοΚ στο 5,59 και τη ΝΔ στο 8,4. Εμφανίζονται δηλαδή να κινούνται πολύ πιο κοντά στο ΠαΣοΚ παρά στη ΝΔ.
Τρίτον, το ΔΗΚΚΙ εξακολουθεί να παρουσιάζει σχετικώς υψηλή πρόθεση ψήφου (4,9%) αλλά μόνο 48,4% βεβαιότητα ψήφου, τη μικρότερη από όλα τα κόμματα.
Γεγονός είναι πάντως ότι πιστοποιείται η βασική εικόνα στην οποία φαίνεται ώς τώρα να συμπίπτουν όλες οι δημοσκοπήσεις: μια γενική εικόνα «χαλαρής ψήφου» και χαμηλής συσπείρωσης κυρίως του ΠαΣοΚ, γεγονός που τροφοδοτεί τα λεγόμενα «μικρά κόμματα» με σχετικώς υψηλά ποσοστά. Πέρα από το ΔΗΚΚΙ, θέση στη Βουλή φαίνεται να κερδίζουν το ΚΚΕ με 4,1%, η Ανοιξη με 4,0% και ο Συνασπισμός με 3,7%. Η «αδιευκρίνιστη ψήφος» (αναποφάσιστοι, δεν απάντησαν κλπ.) φθάνει στο 12,9%, ενώ το 5,9% δηλώνει ότι θα ψηφίσει λευκό ή άκυρο.
Το ΠαΣοΚ προηγείται σαφώς της ΝΔ στις αστικές περιοχές (+3 μονάδες) και στις ημιαστικές περιοχές (+4,3 μονάδες) αλλά η ΝΔ προηγείται στις αγροτικές περιοχές (+2,9 μονάδες). Το ΠαΣοΚ όμως προηγείται και στους ετεροδημότες (+4,3 μονάδες).
Αυτή η εικόνα μιας σχετικής υπεροχής του ΠαΣοΚ πιστοποιείται και στους άλλους πίνακες.
Το ΠαΣοΚ, π.χ., έχει καλύτερη εικόνα από τη ΝΔ ως προς την αντιμετώπιση βασικών προβλημάτων της χώρας, ιδιαίτερα στα θέματα της κοινωνικής προστασίας. Οι διαφορές κατά ομάδα προβλημάτων κινούνται από 3,9 ώς 9 μονάδες υπέρ του ΠαΣοΚ (Πίνακες 4,5,6,7,8).
Το ΠαΣοΚ προηγείται σαφώς και στην παράσταση νίκης. Το 52% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι τις εκλογές θα κερδίσει το ΠαΣοΚ, ενώ μόνο το 27,3% πιστεύει ότι τις εκλογές θα κερδίσει η ΝΔ (Πίνακας 2).
Οι δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών δείχνουν μια σαφέστατη υπεροχή του κ. Κ. Σημίτη έναντι του κ. Μ. Εβερτ: ο πρώτος έχει δημοτικότητα 54,7% και ο δεύτερος δημοτικότητα 35,2% (Πίνακας 3).
Ολα αυτά, βεβαίως, ακόμη και αν στοιχειοθετούν ένα προβάδισμα του ΠαΣοΚ, με τίποτε δεν προδικάζουν το τελικό αποτέλεσμα. Το κύριο ερώτημα που προκύπτει από το σύνολο των δημοσκοπήσεων, άρα και από αυτήν που δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα», αφορά την ικανότητα του ΠαΣοΚ να αυξήσει τη συσπείρωση των ψηφοφόρων του.
Με δεδομένο ότι οι μετακινήσεις του ΠαΣοΚ προς τη ΝΔ είναι πολύ μικρές και εξισορροπούνται από ανάλογες μετακινήσεις από τη ΝΔ προς το ΠαΣοΚ, το εκλογικό ποσοστό τής ΝΔ εμφανίζεται σχεδόν προδιαγεγραμμένο. Το ερώτημα είναι αν το ΠαΣοΚ θα κατορθώσει να το υπερβεί. Η μικρή προεκλογική περίοδος δεν μας προσφέρει τη δυνατότητα πολλών συγκριτικών στοιχείων ώστε να εξακριβωθεί αδιαμφισβήτητα ο ρυθμός της συσπείρωσης στα δύο μεγάλα κόμματα. Τη στιγμή όπου πραγματοποιήθηκε η δημοσκόπηση βρισκόταν στο 62,5%. Το λογικό είναι να υποθέσουμε ότι αυξάνεται. Αλλά πόσο γρήγορα; Με ποιον ρυθμό; Και πού θα σταματήσει; Υπενθυμίζουμε ότι το συνολικό ποσοστό ΠαΣοΚ και ΝΔ στις βουλευτικές εκλογές του 1993 υπερέβαινε το 86%, ενώ στις ευρωεκλογές του 1994 έπεσε κάτω και από το 70%.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι η βεβαιότητα ψήφου εξακολουθεί να κινείται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Μόλις δύο στους τρεις ερωτηθέντες (64,2%) είναι βέβαιοι για αυτό που θα ψηφίσουν στις 22 Σεπτεμβρίου. Είναι αλήθεια ότι τόσο η δημοσκόπηση που δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα» όσο και οι άλλες δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας αυτή την εβδομάδα αποτυπώνουν το κλίμα του πρώτου δεκαημέρου του Σεπτεμβρίου και όχι το κλίμα της εβδομάδας που μόλις τελείωσε. Ενδεχομένως, δηλαδή, πολλά από τα στοιχεία αυτής της «χαλαρότητας» να έχουν ήδη τροποποιηθεί.
Ποιος όμως μπορεί να το βεβαιώσει; Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου αναδεικνύονται ως μια εξαιρετικά κρίσιμη αναμέτρηση για την οποία όλες οι προβλέψεις είναι παρακινδυνευμένες. Παραδοσιακά, τις εκλογές κέρδιζε πάντα το κόμμα που έμπαινε πρώτο στην τελική ευθεία. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα συμβεί και τώρα. Παραδοσιακά, επίσης, η «διασπορά της ψήφου» περιοριζόταν σοβαρά κατά την τελευταία κρίσιμη προεκλογική εβδομάδα όταν οι ψηφοφόροι βρίσκονταν μπροστά στο δίλημμα της διακυβέρνησης της χώρας. Και αυτή η κρίσιμη, τελευταία εβδομάδα αρχίζει από αύριο…
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Metron Analysis το διάστημα 2-7 Σεπτεμβρίου σε ένα δείγμα 1.622 ατόμων. Καλύπτει το σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδας και την Κρήτη.
