Στον «αυτόματο» τα μέτρα για να κλείσει η συμφωνία

Με την υποστήριξη των χωρών του Νότου, αλλά και την αποδοχή των προληπτικών μέτρων για τυχόν μελλοντικά ελλείμματα που δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από τους αυτόματες σταθεροποιητές στο σκέλος των δαπανών, η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ολοκληρώσει τη συμφωνία με τους δανειστές μέχρι τη Μεγάλη Πέμπτη.

Το στίγμα έδωσε ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος είπε: «Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θεωρούν ότι τα μέτρα επαρκούν για να επιτύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι το πακέτο μέτρων θα οδηγήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%. Πιέζει για περισσότερα μέτρα. Πάντα, άλλωστε, πίεζε για περισσότερο «αξιόπιστο» πακέτο μεταρρυθμίσεων, όπως και τους δανειστές μας να είναι πιο γενναιόδωροι στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Μένει να διαπιστώσουμε στις επόμενες ημέρες κατά πόσο η πίεση είναι όντως ισοβαρής και κατά πόσο θα φέρει αποτέλεσμα ως προς το σκέλος του χρέους».

Η δήλωσή του δείχνει ότι η Ελλάδα αποδέχθηκε να υπάρξει η πρόσθετη «εγγύηση» που ζητούν οι δανειστές, δεδομένου άλλωστε ότι ανάλογος μηχανισμός εφαρμόζεται ήδη για τον έλεγχο των δαπανών στον χώρο της Υγείας. Ομως σε καμία περίπτωση, λένε κύκλοι του υπουργού, δεν μπορεί να δεχθεί ο μηχανισμός να περιλαμβάνει φορολογικά μέτρα (π.χ. αυξήσεις ή μετατάξεις προϊόντων στους συντελεστές του ΦΠΑ) ώστε να εφαρμοστούν, αν χρειαστεί, στο μέλλον.

Τι προτείνει η Ελλάδα

Οπως είπε ο κ. Τσακαλώτος, «δεν μπορούν να νομοθετηθούν μέτρα που ενδέχεται να χρειαστούν ή να μη χρειαστούν» και σχολίασε ότι ούτε στη Γαλλία μπορεί νομικά να συμβεί αυτό, κάτι με το οποίο συμφώνησε ο ομόλογός του Μισέλ Σαπέν. Οι ίδιες πηγές σχολίαζαν ότι «σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν ισχύει κάτι τέτοιο» και ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στα βήματα που έχουν συμφωνηθεί. Δηλαδή: να κλείσει τη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, να ζητήσει επικύρωσή της από έκτακτο Eurogroup, να νομοθετήσει το σύνολο των συμφωνηθέντων πέραν του ασφαλιστικού και φορολογικού νομοσχεδίου που ήδη ανακοινώθηκε, να περιμένει την έκθεση αξιολόγησης, και στο Eurogroup του Μαΐου να ζητήσει χρηματοδοτικές διευκολύνσεις (τις εκκρεμείς δόσεις, τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ομόλογα κ.λπ.) και την έναρξη συζήτησης για ελάφρυνση του χρέους.

Αναμένουν επίσης τα αποτελέσματα από τη σύνοδο Ομπάμα, Μέρκελ, Ολάντ, Ρέντσι και Κάμερον στο Αννόβερο καθώς οι αποφάσεις τους θα έχουν εκτός από πολιτικό και οικονομικό αντίκτυπο (π.χ. όπως η εξαίρεση των δαπανών για τους πρόσφυγες από τα ελλείμματα).

Τι ζητεί ο Τόμσεν

Πληροφορίες από το Αμστερνταμ έλεγαν ότι ο «μηχανισμός δέσμευσης» για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018 δεν έχει ακόμη καθοριστεί, αλλά θα πρέπει να συμφωνηθεί τη Μεγάλη Εβδομάδα. Αυτό που μπορεί να υιοθετηθεί και μάλιστα έχει νομοθετηθεί από τη συμφωνία της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, με υπουργό Οικονομικών τον Γιάννη Στουρνάρα, είναι να συμφωνηθούν «οροφές» στις μεγάλες κατηγορίες δαπανών του κράτους, μισθούς, συντάξεις που αναλογούν στο 70% των συνολικών δαπανών και στις προμήθειες του Δημοσίου που αντιστοιχούν στο 20% των δαπανών του προϋπολογισμού. Ταυτόχρονα θα υπάρχει πρόβλεψη να ενεργοποιούνται «αυτόματοι κόφτες» στις δαπάνες ανά τρίμηνο όταν παρουσιάζεται απόκλιση 10% από τους στόχους. Με τον μηχανισμό αυτόν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για επιπλέον περικοπές δαπανών 0,25% του ΑΕΠ από τους μισθούς του Δημοσίου και την τήρηση της αναλογίας «πέντε αποχωρήσεις, μία πρόσληψη» στο Δημόσιο. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι έτσι μπορεί να καλυφθεί και η απαίτηση για επιπλέον μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης αν παρουσιαστούν αποκλίσεις από τους στόχους που έχουν τεθεί για τα ελλείμματα του ενιαίου ταμείου κοινωνικής ασφάλισης. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Τόμσεν ζητούσε περικοπές της τάξεως του 1% στη συνταξιοδοτική δαπάνη, με τον προσδιορισμό της εθνικής σύνταξης στα 345 ευρώ για όλους. Η κυβέρνηση αποδέχθηκε αυτό το όριο να ισχύει για όλους όσοι συνταξιοδοτούνται με 20 ή λιγότερα χρόνια ασφάλισης καλύπτοντας το μισό της απαίτησης.

Αν πέσει έξω το ΔΝΤ

Η ελληνική πλευρά όμως έθεσε το ζήτημα τι θα γίνεται αν υπεραποδώσουν τα μέτρα και η οικονομία όπως συνέβη το 2015 με τη διαπίστωση της Eurostat ότι η Ελλάδα παρά την απειλή του Grexit, τα capital controls και τη χρηματοδοτική ασφυξία πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% αντί ελλείμματος 0,25% που ήταν ο στόχος. Η διαφορά του 0,9% του ΑΕΠ (1,6 δισ. ευρώ) θα μείνει ως «μαξιλάρι» για τη χρονιά που διανύουμε ή θα λειτουργήσει η συμφωνία που επίσης έχει νομοθετηθεί το 2013 (όταν το πρόγραμμα υπεραποδίδει, το 30% της διαφοράς θα διατίθεται για το χρέος και το 70% θα διανέμεται ως κοινωνικό μέρισμα);