Με ένα πυκνό πρόγραμμα που ξεκινά με την άφιξη της τρόικας την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα για να κλείσει το δεύτερο σετ προαπαιτουμένων και να ξεκινήσει ο διάλογος για το Ασφαλιστικό, η κυβέρνηση θέλει να φτάσει στις γιορτές έχοντας ολοκληρώσει το 90% των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο Μνημόνιο και θα κρίνουν την πρώτη αξιολόγηση των θεσμών.
Ανησυχία για κοινωνικές αντιδράσεις
Οσο πυκνό είναι το πρόγραμμα των αλλαγών, τόσο ισχυρές αναμένονται και οι αντιδράσεις κοινωνικών ομάδων που θα θιγούν από τις αλλαγές στις συντάξεις, κατά κύριο λόγο όσοι υπάγονται στα λεγόμενα ευγενή ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, στελεχών (από τους ίδιους χώρους) του ΣΥΡΙΖΑ και σύσσωμης της αντιπολίτευσης που θεωρεί ότι η ψήφιση του Ασφαλιστικού είναι κομβικό σημείο για τη συνέχεια της κυβερνητικής θητείας.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι θεσμοί και ειδικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει την ευθύνη του προγράμματος –έχοντας αναλάβει και τα χρηματοδοτικά βάρη –μεταδίδει ότι η κυβέρνηση έχει την τεχνική βοήθεια για να μετρήσει τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό και τον χρόνο που θα χρειαστεί για να γίνει διάλογος ουσίας, σε βάθος, για την κρίσιμη αυτή μεταρρύθμιση.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας Ντέκλαν Κοστέλο είπε ότι οι θεσμοί αντιλαμβάνονται τον κοινωνικό χαρακτήρα των συντάξεων, ακόμη και το γεγονός ότι οικογένειες με ανέργους ζουν με μια σύνταξη και τη μόνη «κόκκινη γραμμή» που έθεσε δημόσια είναι η αύξηση των εισφορών (εργοδοτών και εργαζομένων) στις κύριες συντάξεις.
Κατά τις πληροφορίες, ο ίδιος μετέδωσε στην κυβέρνηση ότι είναι καθοριστικής σημασίας η αναδιάρθρωση του συστήματος μέσω των ενοποιήσεων ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης αλλά και η αναστροφή των δικαστικών αποφάσεων που ακύρωναν τις μειώσεις συντάξεων των προηγούμενων ετών.
Ο κ. Κοστέλο, ο οποίος θα ηγηθεί της αποστολής την ερχόμενη εβδομάδα, θεωρεί ότι το δεύτερο σετ των 13 προαπαιτουμένων για την απελευθέρωση της δόσης του 1 δισ. ευρώ ως τα Χριστούγεννα είναι σαφώς πιο εύκολη υπόθεση από το «βαρύ σετ» των 48 προαπαιτουμένων που ολοκληρώθηκαν και το κυρίως λεπτό πολιτικά σημείο είναι η είσοδος ιδιωτών στον ΑΔΜΗΕ, δηλαδή της εταιρείας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται οι θεσμοί και οι υπουργοί Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιώργος Σταθάκης να συγκροτήσουν Ομάδα Δράσης για τη δημιουργία του νέου Ταμείου κρατικής περιουσίας στο οποίο θα μεταφερθούν:
Τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ, τα ακίνητα του ΕΤΑΔ, οι συμμετοχές του Δημοσίου στις τράπεζες μέσω ΤΧΣ, αν και περιορίστηκαν δραματικά, αλλά και εταιρείες του Δημοσίου που θα κριθεί ότι πρέπει να περάσουν εξ ολοκλήρου σε ιδιώτες και ακόμη δεν έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ.
Ακόμη θα πρέπει να συμφωνηθούν οι αρχές διακυβέρνησης της νέας εταιρείας και να διασφαλιστεί η πολιτική και διοικητική ανεξαρτησία του από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Από τα 13 προαπαιτούμενα υπάρχει κατ’ αρχήν συμφωνία για το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο που θα ισχύει από την 1η Ιανουαρίου με αυξομειώσεις μισθών και ευνοημένους τους υπαλλήλους πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Η συζήτηση για τη φορολόγηση
Τα επόμενα βήματα για την κυβέρνηση που τοποθετούνται στις αρχές Ιανουαρίου θα είναι οι αλλαγές στους άμεσους φόρους, δηλαδή στη φορολογία των εισοδημάτων. Οπως μεταδίδουν οι ίδιες πηγές, οι παρεμβάσεις θα έχουν ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, δηλαδή δεν θα υπάρξουν επιβαρύνσεις (περισσότεροι φόροι) από αυτά που προβλέπονται στον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε, αλλά θα υπάρξει ανακατανομή των βαρών μέσω μιας νέας κλίμακας.
Κατά τις πληροφορίες, αυτό που συζητούν οι θεσμοί με την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είναι πόσο θα επιβαρυνθούν οι αγρότες, όταν μάλιστα υπάρχει η πρόθεση να ενισχυθούν ο γεωργικός τομέας και η πρωτογενής παραγωγή στην Ελλάδα, πόσο θα πρέπει να επιβαρυνθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για εισοδήματα από τα ενοίκια και τέλος σε ποιο ύψος πρέπει να τοποθετεί ο υψηλός συντελεστής για φορολογία εισοδημάτων. Η επεξεργασία των στοιχείων και η συζήτηση με τους θεσμούς ακόμη δεν έχει φτάσει στη φορολογία των κερδών και των επιχειρήσεων.
Ιδιωτικοποίηση
Κοντά σε συμφωνία για τον ΑΔΜΗΕ
Εντατικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και στο κουαρτέτο βρίσκονται σε εξέλιξη με σκοπό την εξεύρεση ισοδύναμου μέτρου που θα αποτρέψει την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, του διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Η ελληνική πλευρά πρότεινε την πώληση του 51% του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ στο κράτος. Επειδή το κράτος δεν έχει λεφτά να πληρώσει τη ΔΕΗ, μελετάται η παραχώρηση στη ΔΕΗ μετοχών του κράτους σε επιχειρήσεις όπως τα ΕΛΠΕ. Παράλληλα η ΔΕΗ θα συνεισφέρει στα πάγια της νέας εταιρείας που θα δημιουργηθεί. Το ανοιχτό ζήτημα είναι το μάνατζμεντ καθώς το κουαρτέτο επιμένει να δοθεί σε ιδιώτες.
Κοντά σε συμφωνία για τον ΑΔΜΗΕ
Εντατικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και στο κουαρτέτο βρίσκονται σε εξέλιξη με σκοπό την εξεύρεση ισοδύναμου μέτρου που θα αποτρέψει την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, του διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Η ελληνική πλευρά πρότεινε την πώληση του 51% του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ στο κράτος. Επειδή το κράτος δεν έχει λεφτά να πληρώσει τη ΔΕΗ, μελετάται η παραχώρηση στη ΔΕΗ μετοχών του κράτους σε επιχειρήσεις όπως τα ΕΛΠΕ. Παράλληλα η ΔΕΗ θα συνεισφέρει στα πάγια της νέας εταιρείας που θα δημιουργηθεί. Το ανοιχτό ζήτημα είναι το μάνατζμεντ καθώς το κουαρτέτο επιμένει να δοθεί σε ιδιώτες.
Το «πακέτο» της τριετίας
Πρώτα μεσοπρόθεσμο και αξιολόγηση, μετά το χρέος
Η κυβέρνηση έχει στραμμένη την προσοχή της στο Ασφαλιστικό, επείγεται να κλείσει το θέμα, αλλά θα πρέπει να το φέρει μπροστά γιατί διαφορετικά θα καθυστερήσουν όλα: η κατάθεση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και η αξιολόγηση της οικονομίας από τους δανειστές, που είναι προϋπόθεση για να ανοίξει η συζήτηση για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους.
Πρώτα μεσοπρόθεσμο και αξιολόγηση, μετά το χρέος
Η κυβέρνηση έχει στραμμένη την προσοχή της στο Ασφαλιστικό, επείγεται να κλείσει το θέμα, αλλά θα πρέπει να το φέρει μπροστά γιατί διαφορετικά θα καθυστερήσουν όλα: η κατάθεση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και η αξιολόγηση της οικονομίας από τους δανειστές, που είναι προϋπόθεση για να ανοίξει η συζήτηση για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους.
Η αξιολόγηση της οικονομίας από τους θεσμούς τοποθετείται στο τέλος Ιανουαρίου ή το αργότερο στις αρχές Φεβρουαρίου του νέου έτους. Τότε θα καθοριστούν επακριβώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για την προσεχή τριετία οι οποίες θα είναι πολύ χαμηλότερες από τα 86 δισ. που προβλεπόταν. Το κλειδί ήταν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών όπου η συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων ήταν μεγάλη και η κυβέρνηση επέλεξε να περιορίσει το μερίδιο του Δημοσίου κάτω από τα 6 δισ. ευρώ.
Το συνολικό πακέτο δανεισμού για την Ελλάδα μπορεί να περιοριστεί αν πάνε καλά τα δημοσιονομικά της προσεχούς τριετίας.
Οπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό, στην τριετία θα απαιτηθούν:
- 24 δισ. ευρώ για την αναχρηματοδότηση του χρέους ομολόγων και δανείων που λήγουν. Το ποσό είναι περιορισμένο αν αναλογιστεί κανείς ότι εφέτος οι ανάγκες δανεισμού ανήλθαν σε 28 δισ. ευρώ.
- 9 δισ. ευρώ για να καλυφθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού το 2016 και το 2017, δεδομένου ότι το μεσοπρόθεσμο προβλέπει ότι θα ισοσκελιστεί το 2018.
- 5 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
