Ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 9 το βράδυ της Κυριακής η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας με θέμα την προσφυγική κρίση.

Την ικανοποίησή τους για το κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο συμπεριέλαβε τις ελληνικές θέσεις, εξέφρασαν από τις Βρυξέλλες κυβερνητικές πηγές.

Η συμφωνία

Σε συμφωνία επί σχεδίου δράσης για το προσφυγικό με κεντρικούς άξονες τη διάθεση τριών δισ. ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες εντός Τουρκίας και επανεκκίνηση της τελματωμένης ενταξιακής διαπραγμάτευσης, σε αντάλλαγμα τουρκικής βοήθειας για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη, κατέληξε η Σύνοδος ΕΕ-Τουρκίας την Κυριακή στις Βρυξέλλες. Ανοίγει φέτος το Κεφάλαιο 17 στην ενταξιακή διαπραγμάτευση· θα επιταχυνθεί το άνοιγμα της διαδικασίας βίζας για τους Τούρκους πολίτες εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.

«Συμφωνήσαμε ότι η ενταξιακή διαδικασία πρέπει να επανεργοποιηθεί» δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου.

Υπήρξε συμφωνία για την διεξαγωγή δύο συνόδων ΕΕ-Τουρκίας ετησίως, καθώς και για διάλογο σε υψηλό επίπεδο επί ενεργειακών θεμάτων, ανέφερε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, προσθέτοντας ότι η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ θα αποτελέσει επίσης αντικείμενο συζήτησης στις επόμενες διασκέψεις.

Ο Νταβούτογλου δήλωσε από τις Βρυξέλλες ότι ΕΕ και Τουρκία «πληρώνουν το τίμημα» για την αποτυχία του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών να χειριστούν την κρίση στη Συρία.

Κατά την προσέλευσή του νωρίτερα στις εργασίες της Συνόδου, ο Τούρκος πρωθυπουργός είχε μιλήσει για «ιστορική ημέρα» και «νέα αρχή» στην ενταξιακή διαδικασία.

Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε επίσης κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου ότι η σημερινή Σύνοδος παρέχει κοινή απάντηση στην προσφυγική κρίση και σηματοδοτεί την ανανέωση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας σε υψηλό επίπεδο.

Μιλώντας την ίδια στιγμή από τις Βρυξέλλες, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε στην Άγκυρα το ποσό των τριών δισ. ευρώ προκειμένου να βοήθησει τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια της Άγκυρας στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών.

Επιβεβαίωσε επίσης ότι η ΕΕ θα ανοίξει εντός του έτους το Κεφάλαιο 17 στην τουρκική ενταξιακή διαπραγμάτευση, και θα επιταχύνει τις διαδικασίες για να μπορούν να ταξιδεύουν οι Τούρκοι πολίτες χωρίς βίζα εντός της ΕΕ εφόσον πληρούνται οι ισχύουσες προϋποθέσεις.

Η ίδια επισήμανε ότι κατά την προπαρασκευαστική συνάντηση Ευρωπαίων ηγέτων που προηγήθηκε της Συνόδου, παρουσία και του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, συζητήθηκε η επανεγκατάσταση ορισμένου αριθμού προσφύγων από την Τουρκία απευθείας σε αυτές τις ευρωπαϊκές τις χώρες, ωστόσο δεν τέθηκαν επί τάπητος συγκεκριμένοι αριθμοί. Παράλληλα, δήλωσε ότι εργάζεται για τη διασφάλιση της συνέχισης της Συνθήκης Σένγκεν.

Στη συνεδρίαση μετείχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων Γερμανίας, Αυστρίας, Φιλανδίας, Σουηδίας, Βελγίου, Ολλανδίας, Λουξεμβούργου και Ελλάδας.

Προσερχόμενη νωρίτερα στη Σύνοδο, η Μέρκελ είχε δηλώσει σχετικά με την επανεκκίνηση της ενταξιακής διαπραγμάτευσης πως «πρόκειται για μία ανοικτή ενταξιακή διαδικασία, δεν μιλάμε για το αποτέλεσμα, αλλά για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων», προσθέτοντας πως «σχεδιάζουμε να έχουμε τακτικές συναντήσεις για να συζητάμε για την πρόοδο στην εφαρμογή αυτής της ατζέντας».

H κοινή δήλωση της Συνόδου

Η επανενεργοποίηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, η οικονομική βοήθεια ύψους 3 δισ. και η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας στη διαχείριση των προσφυγικών ροών καταγράφονται στην κοινή δήλωση που δημοσιεύτηκε μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφης ΕΕ-Τουρκίας.

Συγκεκριμένα, η ΕΕ δεσμεύτηκε να ενισχύσει οικονομικά την Τουρκία με «αρχική» χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας «τη σημασία της κατανομής των βαρών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», καθώς «η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια Σύρους και έχει ήδη διαθέσει γι΄αυτό το σκοπό 8 δισεκατομμύρια δολάρια».

Επιπλέον, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας επιβεβαιώνει τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις 14 Δεκεμβρίου 2015 για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 της ενταξιακής διαδικασίας, ενώ προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ολοκληρώσει, «κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016», τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα «ενός αριθμού κεφαλαίων».

Σε ό,τι αφορά τo ζήτημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η συμφωνία προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα «παρουσιάσει τη δεύτερη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή από την Τουρκία του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση των θεωρήσεων μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2016».

Επιπλέον, αναφέρει πως «η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας θα αρχίσει να εφαρμόζεται πλήρως από τον Ιούνιο του 2016, προκειμένου η Επιτροπή να είναι σε θέση να παρουσιάσει την τρίτη έκθεση προόδου της το φθινόπωρο του 2016, με σκοπό την ολοκλήρωση της διαδικασίας, δηλαδή την κατάργηση της υποχρεωτικής θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν τον Οκτώβριο του 2016 εφόσον οι απαιτήσεις του οδικού χάρτη πληρούνται».

Στον αντίποδα, η Τουρκία συμφωνεί στην εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης το οποίο «θα βάλει τάξη στα μεταναστευτικά ρεύματα και θα βοηθήσει στην ανάσχεση της παράνομης μετανάστευσης». Κατά συνέπεια, σημειώνει η συμφωνία, «οι δύο πλευρές θα εντείνουν την ενεργό συνεργασία τους σχετικά με τους μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, αποτρέποντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και πραγματοποιώντας επιστροφές των μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας στις χώρες καταγωγής τους».

Επιπλέον, η συμφωνία χαιρετίζει την «πρόθεση της Τουρκίας να υιοθετήσει αμέσως μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των Σύρων υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας».
Τέλος, σύμφωνα με την κοινή δήλωση η συνεργασία των δύο πλευρών θα ενισχυθεί και σε άλλους τομείς, ενώ θα καθιερωθεί η σύγκληση Συνόδων Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας δύο φορές το χρόνο.