Οι ουρές που σχημάτισαν το απόγευμα της περασμένης Τρίτης και το πρωί της Τετάρτης χιλιάδες συνταξιούχοι σε ΑΤΜ τραπεζών, φοβούμενοι ότι δεν θα πάρουν τις συντάξεις τους αφού δεν είχαν πιστωθεί οι λογαριασμοί τους, μπορεί, αν δεν υπογραφεί άμεσα συμφωνία, να αποτελούν σκηνές από… ταινία προσεχώς.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες κοινοτικές πηγές, «ενώ στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές καταγράφεται πρόοδος όσον αφορά τη διαδικασία, επί της ουσίας υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση να καλυφθεί». Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα μια συμφωνία «είναι εφικτό να επιτευχθεί στο τέλος Μαΐου» και «εξαιρετικά δύσκολο, όχι όμως απίθανο», όπως επισημαίνουν, «στα μέσα του μήνα».
Σκληρό πόκερ Αθήνας – δανειστών


Για να συμβεί αυτό εκτιμάται ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να λάβει σημαντικές αποφάσεις που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε ρήξεις σε εσωκομματικό και ενδοκυβερνητικό πεδίο και να οδηγήσουν ακόμη και σε πολιτικές εξελίξεις. Βασικό αγκάθι ανάμεσα στις δύο πλευρές εξακολουθεί να αποτελεί η έλλειψη εμπιστοσύνης που χαρακτηρίζει τις σχέσεις τους. Η ελληνική πλευρά ζητεί εγγυήσεις για την αποκατάσταση της χρηματοδότησης πριν από την κύρωση της συμφωνίας από τη Βουλή, ακόμη και χαλάρωση από την ΕΚΤ των ορίων για την αγορά εντόκων γραμματίων από τις τράπεζες και οι Ευρωπαίοι πιέζουν για χειροπιαστά αποτελέσματα πριν από την αποκατάσταση της χρηματοδότησης.
Είναι προφανές ότι όσο δεν υπάρχει συμφωνία με τους πιστωτές που θα απελευθερώσει κεφάλαια από τις δόσεις των 7,2 δισ. ευρώ, η χώρα φλερτάρει καθημερινά με το ατύχημα. Κάτω από τις άκρως οριακές συνθήκες ρευστότητας που κινείται το Δημόσιο, η συγκέντρωση των απαιτούμενων κεφαλαίων για την πληρωμή των υποχρεώσεών του, είτε αυτές αφορούν μισθούς και συντάξεις είτε πληρωμές του ΔΝΤ και άλλων πιστωτών, εξελίσσεται κάθε φορά σε θρίλερ.
Το πρόβλημα στην πληρωμή των συντάξεων που υπήρξε την περασμένη εβδομάδα επίσημα αποδίδεται σε τεχνικό πρόβλημα της εταιρείας Διατραπεζικών Συστημάτων (ΔΙΑΣ). Ωστόσο, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οφείλεται σε καθυστέρηση του Δημοσίου. Οπως εξηγούν «τα χρήματα μπήκαν σταδιακά από την Τρίτη το απόγευμα ως την Τετάρτη το πρωί και ώσπου να κατατεθούν στο σύνολό τους, τεχνικά δεν ήταν δυνατόν να γίνουν από τις τράπεζες οι απαραίτητες διασταυρώσεις και οι έλεγχοι για να πιστωθούν τα χρήματα στους λογαριασμούς των δικαιούχων».
«Το Βήμα», με σχετικό ρεπορτάζ την περασμένη Κυριακή, «Αγώνας δρόμου για ρευστό, με το ατύχημα να παραμονεύει», είχε προειδοποιήσει για ενδεχόμενες καθυστερήσεις στην καταβολή συντάξεων την περασμένη εβδομάδα.
Αγώνας για την κάλυψη των υποχρεώσεων


Την εβδομάδα που έρχεται, ο αγώνας της κυβέρνησης για την κάλυψη των αναγκών του Δημοσίου συνεχίζεται καθώς την Τετάρτη 6 Μαΐου πρέπει να πληρωθούν στο ΔΝΤ 170 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια ημέρα ο ΟΔΔΗΧ πραγματοποιεί δημοπρασία εξάμηνων εντόκων γραμματίων για να καλύψει τους τίτλους ύψους 1,4 δισ. ευρώ που λήγουν στις 8 Μαΐου. Πρόκειται για έντοκα που είχαν εκδοθεί τον περασμένο Νοέμβριο. Σημαντικό ποσό βρίσκεται σε χέρια ξένων επενδυτών, οι οποίοι δεν αναμένεται να τα ανανεώσουν. Με τις ελληνικές τράπεζες να έχουν εξαντλήσει το πλαφόν που έχει θέσει η ΕΚΤ, το Δημόσιο για να καλύψει την έκδοση θα χρησιμοποιήσει τα λεφτά των Ταμείων και των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα που έχουν καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Με την ίδιο τρόπο προγραμματίζει να πληρώσει στο ΔΝΤ 750 εκατ. ευρώ στις 12 Μαΐου, την επομένη του κρίσιμου Eurogroup της 11ης Μαΐου που, όπως όλα δείχνουν, μπορεί να αποδειχθεί η καταλυτική ημερομηνία. Διότι σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, με βάση τα σημερινά δεδομένα, οι διαθέσιμοι κρατικοί πόροι «εξαντλούνται στα μέσα του μήνα».
Αν ως το Eurogroup της 12ης Μαΐου δεν υπάρξει συμφωνία, κοινοτικές πηγές αναφέρουν ότι τα δεδομένα θα αλλάξουν. Τυχόν αδυναμία να πληρωθεί το ΔΝΤ θα σημάνει πιστωτικό γεγονός, το οποίο θα οδηγήσει σε «κούρεμα» των εγγυήσεων (collateral) που έχουν δώσει οι ελληνικές τράπεζες στην ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας, διακοπή του Εκτακτου Μηχανισμού Χρηματοδότησης των τραπεζών (ELA) και επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Αν πάλι υπάρξει πρόβλημα στην καταβολή μισθών και συντάξεων στο τέλος του μήνα, οι εικόνες με τις ουρές στα ΑΤΜ των τραπεζών θα επαναληφθούν.


Τι θα κάνει ο Ντράγκι
Ανησυχία για τις προθέσεις της ΕΚΤ

Την προσεχή Τετάρτη αναμένεται με ενδιαφέρον από την αγορά η τοποθέτηση του επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Ο ευρωτραπεζίτης, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, δεν αποκλείεται να ανακοινώσει «κούρεμα» στα collaterals των τραπεζών δημιουργώντας περαιτέρω προβλήματα στη ρευστότητά τους.
Με τις αγορές κλειστές, οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούνται αποκλειστικά μέσω του ELA. Για να πάρουν λεφτά, δίνουν collaterals. Σήμερα η ΕΚΤ δίνει χρηματοδότηση που αντιστοιχεί περίπου στο 75% της αξίας των εγγυήσεων. Δηλαδή, δίνουν collaterals αξίας 100 ευρώ και λαμβάνουν 75 ευρώ σε μετρητά. Το «κούρεμα» αυτό μπορεί να αυξηθεί στο 60% ή 50% της αξίας των εγγυήσεων. Αν συμβεί αυτό, αυτόματα η ΕΚΤ θα ζητήσει από τις ελληνικές τράπεζες πρόσθετες εγγυήσεις. Σήμερα οι τράπεζες διαθέτουν collaterals ύψους σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες 25 δισ. ευρώ και σύμφωνα με άλλες 40 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση τα αποθέματά τους θα περιοριστούν σημαντικά, δημιουργώντας περαιτέρω πρόβλημα στη ρευστότητά τους.
Τραπεζικές πηγές επισημαίνουν ότι για να λάβει ο Ντράγκι μια τέτοια απόφαση θα πρέπει να πάρει «πολιτικό σήμα» από το Eurogroup. «Η ΕΚΤ από μόνη της δύσκολα θα λάβει μια απόφαση που θα δημιουργήσει πρόβλημα σε τέσσερις ευρωπαϊκές τράπεζες (σ.σ.: τις ελληνικές συστημικές τράπεζες) τις οποίες εποπτεύει» αναφέρουν τραπεζικοί κύκλοι και προσθέτουν ότι «η Ευρωτράπεζα συμβάλλει σημαντικά στο να κρατάει τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών σε ικανοποιητικά επίπεδα».
Ως παράδειγμα αναφέρουν την απόφαση της περασμένης Τετάρτης να αυξήσει τον ELA κατά 1,5 δισ. ευρώ, πάνω από τις εκτιμήσεις της αγοράς. Παρά τις αυξημένες εκροές καταθέσεων εξαιτίας της μεταφοράς κεφαλαίων από τα Ταμεία και τους δημόσιους φορείς στην Τράπεζα της Ελλάδος, οι τράπεζες εκτιμάται ότι διαθέτουν ένα «μαξιλάρι» ρευστότητας ύψους 2,5-3 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ