Με «μοντέλο ELA» προχωρά το ΕΣΠΑ. Αντί των 12 δισ. ευρώ που εμπροσθοβαρώς ανέμενε το 2015 η χώρα, η Κομισιόν αποφάσισε να παράσχει 2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την ανάπτυξη της οικονομίας και την ανεργία, σύμφωνα με δηλώσεις του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Μάλιστα, ο επικεφαλής της Κομισιόν σημείωσε ότι ήδη έχει συσταθεί ομάδα αξιωματούχων που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να απορροφήσει τα χρήματα. Στελέχη της επιτροπής διευκρίνισαν ότι δεν πρόκειται για νέα χρήματα, αλλά για την προσπάθεια επιτάχυνσης τόσο του παλιού όσο και του νέου ΕΣΠΑ.
Σημειωτέον ότι η ανακοίνωση, η οποία χαρακτηρίστηκε από το Reuters ως «τυράκι» προκειμένου η Ελλάδα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, έγινε μετά την ολοκλήρωση της «επταμερούς» συνάντησης που είχε με την ευρωπαϊκή ηγεσία ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας. Πρακτικά, όπως παρατηρούν πηγές κοντά στην υπόθεση, το ΕΣΠΑ έχει εισέλθει και επίσημα στην περίμετρο του Μνημονίου.
Ακόμη υπό εξέταση από τις κοινοτικές αρχές
«Το Βήμα» αποτάθηκε στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής, η οποία ελέγχει τα διαρθρωτικά ταμεία και έθεσε μία σειρά από κρίσιμα ερωτήματα.
Στις απαντήσεις της η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι τα αιτήματα πληρωμών συγχρηματοδοτούμενων έργων που είχε καταθέσει η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2014 βρίσκονται ακόμη υπό εξέταση από τις κοινοτικές αρχές και δεν έχουν εγκριθεί.
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες καλούν τη χώρα να σπεύσει και να εκδώσει το δευτερογενές δίκαιο που απαιτείται για την εφαρμογή του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να «τρέξει» το πρόγραμμα της περίοδου 2014-2020.
Επίσης, ζητά από την Ελλάδα να ανεβάσει ταχύτητες προκειμένου να επιταχυνθεί το υπόλοιπο ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 ως το τέλος του 2015, όταν και θα εκπνεύσει.
Έτσι, η Κομισιόν παραδέχεται -εμμέσως πλην σαφώς- ότι το παλιό ΕΣΠΑ έχει «κολλήσει» και ότι το νέο δεν έχει καν ξεκινήσει, όπως ακριβώς αποκάλυψε «Το Βήμα της Κυριακής».
«Δείχνουν» την Ελλάδα ως υπαίτια για τις καθυστερήσεις
Ειδικότερα, στην απορία για ποιον λόγο έχουν σταματήσει οι διαγωνισμοί για δημόσια έργα και οι προμήθειες υπηρεσιών που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ στη χώρα μας, οι Βρυξέλλες απαντούν:
«Σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές που διέπουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, η εφαρμογή και η εποπτεία των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ πρότζεκτ όσο και οι διαγωνισμοί των δημοσίων έργων και υπηρεσιών, αλλά και η πληρωμή των μεμονωμένων σχεδίων αποτελεί αρμοδιότητα των εθνικών αρχών».
Ωστόσο, συνεχίζει η Κομισιόν, οι υπηρεσίες της Επιτροπής προς το παρόν εξετάζουν το τελευταίο «μπουκέτο» αιτημάτων πληρωμών που κατατέθηκαν από τις ελληνικές αρχές στο τέλος του 2014. Μάλιστα, χαρακτηρίζει αυτή τη διαδικασία ως τεκμήριο πραγματοποίησης των επενδυτικών σχεδίων και πρόθεσης εκταμίευσης των συγχρηματοδοτούμενων δαπανών.
Στο ερώτημα εάν ο εντοπισμός ασυμμετριών στο σύστημα του ΕΣΠΑ από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου έχει οδηγήσει τις Βρυξέλλες σε αναστολή πληρωμών της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 μέχρι νεωτέρας, η Επιτροπή απαντά ότι «δεν έχει ζητήσει από την Ελλάδα να ακυρώσει όλες τις διαδικασίες της νέας προγραμματικής περιόδου».
«Αντίθετα, η Κομισιόν καλεί τις ελληνικές αρχές να υιοθετήσουν άμεσα όλες τις απαιτούμενες δράσεις» που προβλέπονται από τον «νόμο Σκρέκα» για το ΕΣΠΑ, που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Δεκέμβριο.
«Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα ώστε το εθνικό σύστημα διοίκησης και ελέγχου να γίνει αποτελεσματικό και πλήρως λειτουργικό και να διασφαλίσει μία άριστη οικονομική διαχείριση» σημειώνει η Επιτροπή.
Στο ερώτημα εάν η Ελλάδα έχει καταθέσει φακέλους έργων για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014 -2020, η Κομισιόν απαντά ότι για τα σημαντικά έργα (άνω των 50 εκατ. ευρώ) «η λίστα των μεγάλων σχεδίων που προγραμματίζεται να εφαρμοστούν περιλαμβάνονται στα επιχειρησιακά προγράμματα που εγκρίθηκαν από την Κομισιόν τον Δεκέμβριο».
Για τα δε μικρότερα (κάτω των 50 εκατ. ευρώ) τονίζει ότι η αρμοδιότητα ανήκει στα κράτη-μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι η επιλογή τους συνάδει με τις αρχές των προγραμματικών κειμένων (Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης, Επιχειρησιακά Προγράμματα) που υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή και υπό την δέσμευση ότι συνάδουν με την τρέχουσα νομοθεσία.
Στο ερώτημα ποια είναι η πρόοδος του ΕΣΠΑ 2007-2014, η Επιτροπή απαντά ότι η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλά ποσοστά απορρόφησης με ποσοστό 90%, έναντι 79% που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ, καταλαμβάνοντας έτσι την 5η θέση.
«Η Επιτροπή ενθαρρύνει τις ελληνικές αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσουν ένα ομαλό και επιτυχημένο κλείσιμο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων στο τέλος του 2015», δηλαδή στη λήξη της προγραμματικής περιόδου 2007-2013.