Πολλά ντόμινο προς πολλές κατευθύνσεις, προσπάθεια διαφύλαξης εσωτερικών ισορροπιών (που οδήγησε και στο πολυπληθές τελικά σχήμα) και ανάθεση νευραλγικών ρόλων στην στενή ομάδα συνεργατών του Αλ. Τσίπρα χαρακτήρισαν την διαδικασία κατάρτισης της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Ένα από τα στοιχεία είναι η σε πρώτη φάση προσπάθεια «απονεύρωσης» του Αριστερού Ρεύματος, το οποίο δια των εκπροσώπων του καταλαμβάνει κεντρικές κυβερνητικές θέσεις, αρμοδιότητες και ευθύνες.
Όμως το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η δημιουργία των τεσσάρων υπουργικών κύκλων («υπερυπουργείων»), οι επικεφαλής των οποίων θα αποτελούν, από κοινού με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκη και τους υπουργούς Επικρατείας, Ν. Παππά, Αλ. Φλαμπουράρη και Π. Νικολούδη, την στενή –άτυπη – κυβερνητική επιτροπή που θα λαμβάνει τις κεντρικές αποφάσεις. Οι δύο πρώτοι αποτελούν και δύο από τα πρόσωπα κλειδιά στην κυβέρνηση, ενώ ο τρίτος ενσαρκώνει την δέσμευση του κ. Τσίπρα για την αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Επισήμως πάντως, δημιουργείται ένα 15μελές κυβερνητικό συμβούλιο, το οποίο θα συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση και στο οποίο θα συμμετέχουν ο Πρωθυπουργός, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, οι 10 υπουργοί και οι τρεις υπουργοί Επικρατείας.
Οι τέσσερις κύκλοι αρμοδιοτήτων γύρω από τους οποίους «χτίστηκε» η κυβέρνηση είναι:
α) τα οικονομικά, υπό την επίβλεψη του κ. Δραγασάκη και υπουργό τον Γ. Βαρουφάκη.
β) το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, υπό τον Ν. Βούτση
γ) το υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, υπό τον Γ. Σταθάκη και
δ) το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπό τον Π. Λαφαζάνη.
Η σύνθεση της επιτροπής αυτής των υπερ-υπουργών, πέραν της δραστικής αναδόμησης της ίδιας της κυβέρνησης, αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό και την προσπάθεια διαφύλαξης ισορροπιών: πέραν του αναβαθμισμένου ρόλου των κκ. Δραγασάκη και Σταθάκη, με ανάθεση χαρτοφυλακίων που σχετίζονται με τον πυρήνα του σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ, ένα βαρύ χαρτοφυλάκιο αναλαμβάνει ο Π. Λαφαζάνης, ο οποίος καθ’ όλη την περίοδο που προηγήθηκε, είχε τον ρόλο τους επικεφαλής του ρεύματος αμφισβήτησης των στρατηγικών επιλογών του Αλ. Τσίπρα. Ο κ. Λαφαζάνης έχει μεταξύ άλλων την ευθύνη του τομέα της Ενέργειας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους κρισιμότερους στην παρούσα συγκυρία.
«Καραμπόλες»
Οι αλλαγές σε κάποιες καρέκλες στο σχέδιο που προσπαθούσε να διαμορφώσει ο Πρωθυπουργός ήταν συνεχείς το πρωί της Τρίτης και σύμφωνα με πληροφορίες οφειλόταν στην συνεχή προσπάθεια εξεύρεσης ρόλου για ένα πρόσωπο: την Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Το αρχικό σενάριο, το οποίο επιθυμούσε κατά κύριο λόγο η ίδια, έφερε την βουλευτή της Α’ Αθήνας στην θέση της υπουργού Δικαιοσύνης. Πλην όμως η σκέψη αυτή δεν προκρίθηκε από τον κ. Τσίπρα, λόγω του κλίματος που επικρατεί στους κύκλους των δικαστικών, αλλά και για άλλους λόγους που σχετίζονται με το σκεπτικό περί σύστασης Εξεταστικών Επιτροπών για τις προηγούμενες περιόδους διακυβέρνησης. Εν τέλει επικράτησε η άποψη να ανατεθεί το υπουργείο στον καθηγητή Ν. Παρασκευόπουλο, εκπρόσωπο της φιλελεύθερης νομικής άποψης, σύμφωνα με συναδέλφους του νομικούς.
Εν συνεχεία, διερευνήθηκε η τοποθέτησή της στο υπουργείο Εσωτερικών, όπου όμως εκδηλώθηκαν άλλου είδους επιφυλάξεις, λόγω της διάρθρωσής του –πρόκειται για ένα από τα τέσσερα υπερ-υπουργεία –που μετατρέπει τον επικεφαλής του αυτομάτως σε φορέα τεράστιων εξουσιών και αρμοδιοτήτων, μεταξύ των οποίων και ο έλεγχος της Αστυνομίας.
Τα ντόμινο αυτά, που κατέληξαν τελικώς στην πρόταση προς την κυρία Κωνσταντοπούλου για την Προεδρία της Βουλής, έφεραν τον Ν. Βούτση στο υπουργείο Εσωτερικών και τον Π. Σκουρλέτη, ο οποίος προοριζόταν για υπουργός Εσωτερικών.
Επίσης, αποτέλεσμα ντόμινο ήταν και οι αναθέσεις ρόλων στην Νάντια Βαλαβάνη (αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών, αντί Εξωωτερικών) και τον Ευκλ. Τσακαλώτο, ο οποίος σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, προοριζόταν για αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και βρέθηκε στο Εξωτερικών.
Επιπλέον, η σύνθεση της κυβέρνησης, πέραν των πέντε θέσεων που κατέλαβαν ο Π. Καμμένος και τα στελέχη των ΑΝΕΛ, περιλαμβάνει και στοιχεία πολιτικής διεύρυνσης προς τον χώρο της κεντροαριστεράς, με την συμμετοχή του Χρ. Σπίρτζη από τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, του Δημήτρη Μάρδα, αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών για τα έσοδα και του Γ. Πανούση, αναπληρωτή υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.