Ο κ. Τσίπρας, οι Ευρωπαίοι και το δύσκολο κόμμα του

Ο Μάριο Ντράγκι υποδεχόμενος πρόσφατα τον Αλέξη Τσίπρα στην έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη του είπε χαριτολογώντας ότι «στον καιρό της κρίσης όποιος έλληνας πολιτικός πέρασε αυτή την πόρτα έγινε πρωθυπουργός σε έναν χρόνο». «Δεν μπορούμε να περιμένουμε τόσο πολύ» ανταπάντησε χαμογελώντας ο κ. Τσίπρας. Και σχεδόν αυτόματα ο φλεγματικός ιταλός κεντρικός τραπεζίτης τού υπενθύμισε υπομειδιώντας ότι «υπάρχει και η περίπτωση του κ. Παπανδρέου, που πέρασε την πόρτα της ECB τον Ιούνιο του 2009 και έγινε πρωθυπουργός λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο». «Οκ, θα πάρω τον χρόνο» απάντησε ο κ. Τσίπρας, αντιλαμβανόμενος το υπονοούμενο του κ. Ντράγκι.

Ο χαριτωμένος διάλογος φανερώνει αν μη τι άλλο καλή διάθεση και είναι ενδεικτικός της αλλαγής κλίματος για τον κ. Τσίπρα στα ισχυρά οικονομικά κέντρα της Ευρώπης. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως συστημικός αντίπαλος και ορκισμένος εχθρός, αλλά ως ένας ριζοσπάστης πολιτικός που κινείται εντός των ευρωπαϊκών πλαισίων. Γι’ αυτό και οι μεγάλες συμβολικές πόρτες της Ευρώπης ανοίγουν ολοένα και συχνότερα για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και οι επαφές με εκπροσώπους κυβερνήσεων, της γερμανικής συμπεριλαμβανομένης, πυκνώνουν τελευταίως.

Αλλαξε το κλίμα στις Βρυξέλλες

«Αυτό ήταν το μεγαλύτερο κέρδος της μάχης των ευρωεκλογών» τονίζει στους συνομιλητές του ο κ. Τσίπρας, εξηγώντας ότι στην προεκλογική περίοδο είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις θέσεις του κόμματός του σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, να γνωριστεί και να συνομιλήσει με κεντρικά πρόσωπα της ευρωπαϊκής πολιτικής, να θέσει με τρόπο συστηματικό και οργανωμένο τα προβλήματα της χώρας, να προετοιμάσει τις πιθανές λύσεις και να δείξει με επιχειρήματα ότι δεν λέει τρέλες, ότι εν τέλει δεν είναι Μπέπε Γκρίλο, αλλά ένας ριζοσπάστης αριστερός πολιτικός που θέλει την πρόοδο της Γηραιάς Ηπείρου. Επιπλέον, πιστεύει ότι η πραγματική ζωή και οι ευρωεκλογές έδωσαν οριστική απάντηση στο δίλημμα ευρώ ή δραχμή. «Δεν υπάρχει τέτοιο δίλημμα πια» λέει ο κ. Τσίπρας, «το δείχνουν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών».

«Εμείς πρέπει να ξεπεράσουμε τον φόβο και την καχυποψία, να αποκτήσουμε σχέσεις και επαφές, να διαμορφώσουμε ζώνες διαπραγμάτευσης που θα βοηθήσουν τη διεκδίκησή μας για τη χώρα» σημειώνει εμφαντικά ο κ. Τσίπρας.

Και όντως τα ραντεβού με τους ξένους πυκνώνουν, οι πρέσβεις ευρωπαϊκών χωρών τον συναντούν συχνά, ακούν τις απόψεις και τις λύσεις που προκρίνει για το χρέος και την ανάπτυξη της χώρας.

Ο ίδιος νιώθει πιο ασφαλής και αποδίδει εξαιρετική σημασία στη διαπραγμάτευση που εξελίσσεται αυτό τον καιρό στην Ευρώπη για τα πρόσωπα που θα καταλάβουν τις κρίσιμες θέσεις στις Βρυξέλλες και για τις πολιτικές που θα ακολουθηθούν υπό την πίεση των αποτελεσμάτων στις ευρωεκλογές.

Πιστεύει ακράδαντα ότι οι χώρες του Νότου έχουν πια δυνατότητες να επηρεάσουν τις αποφάσεις και τις πολιτικές στην Ευρώπη. Προς την κατεύθυνση αυτή αξιολογεί ως θετικές τις παρεμβάσεις του ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι και δεν κρύβει ότι θα επιδιώξει προσεχώς συνάντηση μαζί του.

Ο κ. Τσίπρας πιστεύει ότι έφθασε ο καιρός να απαλλαγεί η ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική από το γερμανικό αντιπληθωριστικό σύνδρομο, που στις μέρες μας δεν στέκει ούτε οικονομικά, ούτε πολιτικά, καθώς τρέφει τον ευρωσκεπτικισμό και την Ακροδεξιά στην Ευρώπη. Υπό αυτή την έννοια ο κ. Τσίπρας πιστεύει ότι μπορούν να συγκροτηθούν νέες συμμαχίες στην Ευρώπη, ικανές να αλλάξουν τη ρότα της οικονομικής πολιτικής και κυρίως να δώσουν αναπτυξιακή ώθηση.

Θέλει περίοδο χάριτος και ρήτρα ανάπτυξης

Ο ίδιος πιστεύει ότι το ελληνικό πρόβλημα δεν θα λυθεί αν δεν υπάρξει μια θεμελιώδης αλλαγή στη δομή και τον χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη. Ακόμη και αν αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του χρέους η κατάσταση στην Ελλάδα δεν θα βελτιωθεί αν ταυτόχρονα δεν αναληφθούν γενναίες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες μέσω της μεταφοράς αναπτυξιακών πόρων από την πλούσια Βόρεια Ευρώπη στον μεσογειακό Νότο.

Ο κ. Τσίπρας διεκδικεί για την Ευρώπη και την Ελλάδα ειδικότερα μια γενναία αναπτυξιακή στροφή, ένα νέο μείγμα οικονομικής πολιτικής, εντός του οποίου θα υπερισχύσουν τα αναπτυξιακά στοιχεία. Εξειδικεύοντας για την Ελλάδα, θεωρεί ότι η καλύτερη λύση θα ήταν ένα συνδυασμένο σχήμα ρύθμισης του χρέους και αναπτυξιακής βοήθειας.

Γι’ αυτόν το χρέος αν δεν μειωθεί τουλάχιστον πρέπει να ρυθμιστεί κατά τρόπο μακροπρόθεσμο, να προβλέπει μακρά περίοδο χάριτος και η αποπληρωμή του να συνδεθεί με ρήτρα ανάπτυξης. Επιπροσθέτως διεκδικεί ένα αναπτυξιακό πακέτο, ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ, που θα επιτρέψει στην ελληνική οικονομία να αναταχθεί πραγματικά και να δημιουργήσει ξανά θέσεις εργασίας ικανές να στηρίξουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και να υποστηρίξουν την ανασύνταξη της κατεστραμμένης ελληνικής κοινωνίας, όπως χαρακτηριστικά λέει.

Γενικώς θα έλεγε κανείς ότι ο κ. Τσίπρας έχει βρει ένα πεδίο συνεννόησης με τους Ευρωπαίους. Μετά τη στάση του στο θέμα του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τις συζητήσεις που είχε με τον Μάριο Ντράγκι είναι φανερό ότι αναγνωρίζεται ως συνομιλητής. Η διεκδίκησή του δεν μοιάζει εξωτική πλέον στις Βρυξέλλες και στη Φρανκφούρτη. Αντιθέτως από ορισμένους μπορεί να θεωρείται λογική, ιδιαιτέρως όταν περιβάλλεται από το πολιτικό επιχείρημα ότι δεν γίνεται μόνο η Γερμανία να έχει απολαύσει τα τελευταία εξήντα χρόνια την αλληλεγγύη των ευρωπαϊκών λαών. Οπως λέει στις ιδιαίτερες συνομιλίες του ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, οι άλλες πολιτικές δυνάμεις στην Αθήνα υποτιμούν τη σημασία των ευρωπαϊκών επαφών του Τσίπρα και δεν αξιολογούν σωστά το βάθος των σχέσεων που διαμορφώνει σταδιακά στις Βρυξέλλες και στη Φρανκφούρτη.

Η Λούξεμπουργκ και η εξουσία

Ωστόσο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν κρύβει την ανησυχία του για το επόμενο διάστημα. Πιστεύει ότι το φθινόπωρο θα είναι δύσκολο, ότι η κυβέρνηση θα εγκλωβιστεί μεταξύ των πιέσεων της τρόικας για νέα μέτρα και των εκλογικών προτεραιοτήτων της και η χώρα θα βρεθεί παραμονές των διαπραγματεύσεων για το χρέος χωρίς πυξίδα.

Εκτιμά ότι ο κ. Σαμαράς εξαντλείται, ότι ο κ. Βενιζέλος δεν έχει δυνάμεις και πως εκείνος έχει το πάνω χέρι στο εσωτερικό πολιτικό παιγνίδι, αν και αγωνιά για τους συμμάχους που θα στηρίξουν τη διακυβέρνησή του, καθώς ομολογεί ότι η αυτοδυναμία δεν είναι εύκολα επιτεύξιμη.

Αποδέχεται βεβαίως και αναγνωρίζει, όταν ερωτάται, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημά του πηγάζει από το ίδιο του το κόμμα. Ο κ. Τσίπρας λέει χαρακτηριστικά ότι τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρόσωπα που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην πολιτική διεκδίκηση, ότι είναι βγαλμένα από μικρές περιθωριακές ομάδες που έδρασαν κυρίως στον δρόμο και δυσκολεύονται να κατανοήσουν την πρόκληση μιας αριστερής διακυβέρνησης σε συνθήκες αστικού καθεστώτος.

Πολλοί, όπως εξομολογείται, αρνούνται ακόμη και την έννοια της διαχείρισης στο πλαίσιο του αστικού συστήματος, πιστεύουν ακόμη στα αποφθέγματα της Ρόζας Λούξεμπουργκ ότι η Αριστερά μόνο ως αντιπολίτευση μπορεί να δρα σε συνθήκες αστικού καθεστώτος και πως η εξουσία της μπορεί να χτισθεί μόνο πάνω από τις στάχτες του.

Αυτά τα θέματα έχουν κριθεί ιστορικά, λέει ο κ. Τσίπρας και δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στη διεκδίκηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος πιστεύει ότι υπάρχουν συνθήκες για μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα και για να τις ενισχύσει θα επιχειρήσει ανοίγματα και διευρύνσεις χωρίς ιδεοληπτικούς αποκλεισμούς. Χωρίς αμφιβολία, το εσωτερικό μέτωπο τον πιέζει και το θέμα των συμμαχιών παραμένει ανοιχτό για αυτόν.

«Με ποιους θα κυβερνήσουμε;»

Συχνά-πυκνά θέτει στον εαυτό του και στους συνομιλητές του το εύλογο ερώτημα: «Με ποιους θα κυβερνήσουμε;». Αλλά απάντηση ασφαλή δεν έχει. Η αλήθεια είναι ότι ενδιαφέρεται για τις διεργασίες στην Κεντροαριστερά, ο Βαρουφάκης του προξενεύει Το Ποτάμι, ο ίδιος μιλάει με τους καραμανλικούς, οι παπανδρεϊκοί τον προσεγγίζουν, η ΔΗΜΑΡ εξαερώθηκε, το ΚΚΕ έχει κλείσει σαν στρείδι και το εσωτερικό μέτωπο διεκδικεί καθαρότητα και αριστερή αυτοδυναμία που μόνο εύκολη δεν είναι.

Με άλλα λόγια, η διεκδίκηση του κ. Τσίπρα για μια αριστερή διακυβέρνηση, παρότι ισχυρότερη, φαντάζει επισφαλής. Ξέρει και εκείνος ότι η επισφάλεια γεννάει φιλοδοξίες και γνωρίζει ότι οι μνηστήρες της εξουσίας ήταν πάντα πολλοί στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και εφέτος οι διακοπές του θα είναι σύντομες και διακοπτόμενες, παρά το γεγονός ότι το καλοκαίρι αναμένεται μακρύ και καυτό.