Αισιόδοξος ότι τον προσεχή Σεπτέμβριο «θα πέσει στο νερό» το δεύτερο από τα «χρυσοπληρωμένα» υποβρύχια τύπου 214 που έχει αγοράσει το ελληνικό Δημόσιο ώστε να ξεκινήσει τις θαλάσσιες δοκιμές (SAT) είναι ο Α/ΓΕΝ αντιναύαρχος Ευ. Αποστολάκης. Το Πολεμικό Ναυτικό έχει πλέον αναλάβει να υλοποιήσει όλη τη διαδικασία έπειτα από χρόνια απραξίας διαφόρων πολιτικών ηγεσιών που πέρασαν από το Πεντάγωνο, σε αγαστή σύμπνοια και συνεννόηση βέβαια με τον τωρινό υπουργό Εθνικής Άμυνας κ. Δ. Αβραμόπουλο.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι ο δρόμος θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα σε ό,τι αφορά το μέλλον των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, καθώς εκκρεμούν δύο αγωγές: η μία από την πλευρά του σημερινού ιδιοκτήτη των ΕΝΑΕ, του Ισκαντάρ Σάφα και η δεύτερη από το ελληνικό Δημόσιο. Ωστόσο, η υπόθεση της παραλαβής των τριών εναπομείναντων υποβρυχίων τύπου 214 («Πιπίνος», «Ματρόζος», «Κατσώνης») έχει πλέον τροχιοδρομηθεί.
Εκφράζεται μάλιστα η ελπίδα ότι μέσα στην επόμενη διετία το αργότερο θα έχουν ενταχθεί στον ελληνικό στόλο, ενισχύοντας σημαντικά την προβολή ισχύος τόσο στο Αιγαίο όσο –κυρίως –στην Ανατολική Μεσόγειο. Άλλωστε, οι επιδόσεις που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα από τη δραστηριότητα του «Παπανικολή» έχουν αφήσει απόλυτα ικανοποιημένους τους επιτελείς του ΓΕΝ. Θα τελειώσει με αυτόν τον τρόπο μία περιπέτεια που έχει ξεκινήσει εδώ και 15 χρόνια, έχοντας κοστίσει στο ελληνικό κράτος και στους φορολογούμενους το ιλιγγιώδες ποσό των 3,2 δισεκατομμυρίων ευρώ!
Οι πρώτες κινήσεις
Αυτή τη στιγμή, έχει εγκατασταθεί στα ΕΝΑΕ κλιμάκιο του Πολεμικού Ναυτικού, με επικεφαλής αρχιπλοίαρχο, που παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τις εργασίες, ενώ στα δύο από τα τρία υποβρύχια έχουν στελεχωθεί πλήρως τα πληρώματα. Όλη η διαδικασία βρίσκεται υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού (ΔΔΜΝ).
Οι αρχικές κινήσεις που έγιναν ήταν να έλθει το Πολεμικό Ναυτικό σε επαφή με τις εταιρείες που έχουν αναλάβει το υποκατασκευαστικό έργο, με την παράλληλη ενεργοποίηση του μηχανογραφικού συστήματος ώστε να είναι γνωστό ανά πάσα στιγμή τι ανταλλακτικά χρειάζονται, ποια είναι η πορεία των εργασιών κ.ά. Το πρώτο βήμα στο οποίο προχώρησε το κλιμάκιο του Ναυτικού ήταν ο έλεγχος των μπαταριών. Ξεκίνησε η φόρτισή τους που έχει φθάσει σε πσοοστό 50% και ελπίζεται ότι θα ανεβεί σταδιακά σε ποσοστό 75%-80%, ικανό για να ξεκινήσουν οι δοκιμές εν πλω όταν έρθει η ώρα.
Αν όλα πάνε με βάση το πρόγραμμα, «Πιπίνος», που έχει ολοκληρώσει τα 155 από τα συνολικά 157 χερσαία τεστ, θα πέσει στο νερό το Σεπτέμβριο, με τον «Ματρόζο» να ακολουθεί περίπου δύο μήνες αργότερα. Όσο για τον «Κατσώνη», το εν λόγω υποβρύχιο βρίσκεται λίγο πιο πίσω από άποψη κατασκευής σε σχέση με τα άλλα δύο. Σε καλή κατάσταση είναι και το εκσυγχρονισμένο υποβρύχιο «Ωκεανός», τύπου 209.
Ο Α/ΓΕΝ σημείωσε ότι τα 75 εκατομμύρια ευρώ που έχουν απομείνει για την ολοκλήρωση των υποβρυχίων θα φθάσουν και δεν θα χρειαστούν επιπλέον χρήματα. Άλλωστε, αποδείχθηκε ότι τα ποσά που ανέφερε η πλευρά Σάφα ως αναγκαία για την ενεργοποίηση των ΕΝΑΕ ή για την ολοκλήρωση των υποβρυχίων ήταν μάλλον υπέρογκα. Η πλευρά του λιβανέζου ιδιοκτήτη μιλούσε για ποσά άνω των 100 εκατ. ευρώ, ενώ φαίνεται ότι τελικά δεν χρειάστηκαν πάνω από 500.000 ευρώ ώστε να ενεργοποιηθούν τα απαραίτητα συστήματα.
Οι σχέσεις του Πολεμικού Ναυτικού με τη γερμανική HDW, η παρουσία της οποίας κρίνεται κρίσιμη για να βουν όλα καλώς, βρίσκονται σε άριστο επίπεδο. Ακόμη πάντως δεν κρίνεται αναγκαία η παρουσία του προσωπικού της γερμανικής εταιρείας, αν και κάποια στιγμή αυτό θα γίνει ώστε να διασφαλιστούν πιστοποιήσεις υλικών. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι η παρουσία προσωπικού της HDW για την εκτέλεση των SAT κοστίζει περί τα 10 εκατομμύρια ευρώ ανά υποβρύχιο, ενώ άλλα 10 εκατομμύρια απαιτούνται για το συνοδευτικό πλοίο.
Το θέμα του προσωπικού
Σημαντική παράμετρος ήταν το ζήτημα του προσωπικού των ΕΝΑΕ. Ο αντιναύαρχος Αποστολάκης ήταν σαφής, ενημερώνοντας τους αρμόδιους στρατιωτικούς συντάκτες, ότι το Πολεμικό Ναυτικό έθεσε από την αρχή τους όρους του. Με βάση τις μισθολογικές καταστάσεις του 2012, οι εναπομείναντες εργαζόμενοι (περίπου 900 από τους άλλοτε 1.300) εκλήθησαν να υπογράψουν μία υπεύθυνη δήλωση στην οποία αποδέχονταν μία μείωση αποδοχών ύψους 35% ώστε να επαναλειτουργήσουν οι εγκαταστάσεις κα να ολοκληρωθούν τα υποβρύχια. Την υπέγραψαν οι 835, ενώ παρά τα προβλήματα και τις ενστάσεις που διατύπωσαν ορισμένα διευθυντικά στελέχη, τα προβλήματα ξεπεράστηκαν. Ως κατώτατο όριο αποδοχών ορίστηκαν τα 850 ευρώ, ενώ το συνολικό μισθολογικό κόστος ανέρχεται μηνιαίως σε 1,5 εκατομμύριο ευρώ. Εξακολουθεί να υπάρχει μία εκκρεμότητα με το προσωπικό της εταιρείας Τροχαίου Υλικού (περίπου 100-120 άτομα), αλλά εκτιμάται ότι σύντομα θα βρεθεί λύση.
Ο «γόρδιος δεσμός» της Ελευσίνας και οι πυραυλάκατοι
Στο Πεντάγωνο πάντως έχουν βάλει μπροστά να κλείσουν άλλο έναν… αμαρτωλό φάκελο, αυτό των πυραυλακάτων Super Vita. Η καθυστέρηση στην παραλαβή της πέμπτης πυραυλακάτου («Ρίτσος») έχει προκαλέσει ενόχληση, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, καθώς μάλιστα η ιδιοκτησία των Ναυπηγείων Ελευσίνας έχει λάβει και κρίσιμες ρυθμίσεις τον τελευταίο χρόνο μέσω κυβερνητικών παρεμβάσεων. Πλέον, εμφανίζεται πιο εποικοδομητική.
Πάντως, η στάση της ιδιοκτησίας των Ναυπηγείων Ελευσίνας έχει ενοχλήσει και τη βρετανική ΒΑΕ, που πλέον θέλει να αποχωρήσει από το πρόγραμμα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι θα βρεθεί λύσει με τις ανεκτέλεστες υποχρεώσεις της από αντισταθμιστικά ωφελήματα (που σε μετρητά ανέρχονται σε ένα ποσό περίπου 8,5 –9 εκατομμύρια ευρώ), αλλά και σε υλικά για το πρόγραμμα των επτά πυραυλακάτων, συνολικά αξίας 92 εκατ. ευρώ. Το Πολεμικό Ναυτικό εξετάζει το ενδεχόμενο να παραλάβει εκείνο απευθείας τα υλικά.
Παράλληλα, η ηγεσία του Ναυτικού θέλει να διευρύνει την παρουσία της και στην Ελευσίνα, ακολουθώντας το μοντέλο του Σκαραμαγκά. Θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό θα παραλάβει ταχύτερα τα εναπομείναντα σκάφη και επιπλέον θα αποφύγει τετελεσμένα. Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι θα πληρώνει απευθείας τόσο τις εταιρείες όσο και το προσωπικό. Εκτιμάται ότι πρέπει ακόμη να καταβληθούν περίπου 2,2 εκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση του «Ρίτσου», εκ των οποίων 1,6 εκατ. ευρώ πρέπει να δοθούν στις εταιρείες. Άλλα 17 –18 εκατομμύρια ευρώ υπολείπονται για την παραλαβή των τελευταίων δύο πυραυλακάτων (των 6 και 7).
Το Ναυτικό, σύμφωνα με τα όσα είπε ο αντιναύαρχος Αποστολάκης, θεωρεί ότι οι πυραυλάκατοι Super Vita είναι απολύτως απαραίτητες για τον ελληνικό στόλο. Πρόκειται για υπερσύγχρονα πλοία, που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις και είναι από τα καλύτερα στην αγορά. Παράλληλα, θα ανανεώσουν τον υπάρχοντα στόλο πυραυλακάτων, ενώ αποτελούν ένα υβρίδιο πυραυλακάτου και κορβέτας, πολύ χρήσιμου για τον θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου.