«Ή τώρα ή ποτέ» είναι η φράση που περιγράφει το κλίμα στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ εν αναμονή της διπλής εκλογικής αναμέτρησης που ξεκινά την επόμενη Κυριακή. Το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας και στρατηγικής έχει πέσει στον ίδιο τον κ. Αλ. Τσίπρα, ο οποίος επιχειρεί να διατυπώσει με πειστικό τρόπο τα διλήμματα που θεωρεί ότι θα κρίνουν την αναμέτρηση. Στο πλαίσιο αυτό είναι πλέον φανερό ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ παίζει «τα ρέστα του» στις κάλπες του προσεχούς 15ημέρου και πίσω από την καθημερινή σκληρή φραστική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση αναδεικνύεται μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού στόχων, προσδοκιών και εκτιμήσεων.
Στην ομιλία του στην Καλαμάτα το βράδυ της προηγούμενης Τετάρτης, σε μια ομολογουμένως πολυπληθή ανοιχτή συγκέντρωση, όπως και στην εκδήλωση της επιτροπής στήριξης της ευρωπαϊκής υποψηφιότητάς του στο Ακροπόλ την Πέμπτη, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ «παρέλειψε» μία φράση η οποία ως και τις προηγούμενες ημέρες συνόψιζε την εκλογική φιλοδοξία του –και παραμένει το κεντρικό σύνθημα στην τηλεοπτική καμπάνια του κόμματος.
Η ομιλία του στην ιδιαίτερη πατρίδα του κ. Αντ. Σαμαρά δεν έκλεισε με τη βεβαιότητα «στις 25 ψηφίζουμε, στις 26 φεύγουν», αλλά με το πολύ πιο ευέλικτο και μετριοπαθές «η Ελλάδα θα κάνει μια νέα αρχή με την Αριστερά».
Η φράση αυτή συνοψίζει και τις πραγματικές προσδοκίες του ΣΥΡΙΖΑ από τις επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις, οι οποίες άλλωστε εκφράστηκαν και από δηλώσεις στελεχών που έθεσαν τα πράγματα σε ένα πολύ πιο ρεαλιστικό (από πολιτικής απόψεως) πλαίσιο.
Οι εκτιμήσεις


Κεντρική εκτίμηση έμπειρων στελεχών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σοβαρές πιθανότητες να είναι πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές, όμως ελάχιστοι είναι σήμερα εκείνοι που με κατηγορηματικό τρόπο δηλώνουν ότι στις 26 του μηνός η κυβέρνηση θα καταρρεύσει και θα αποχωρήσει.
Εξ ου και οι δηλώσεις βουλευτών όπως:
–ο κ. Γ. Σταθάκης, ο οποίος έθεσε την πήχη των εκλογών στο προφανές ύψος του, λέγοντας ότι αν το άθροισμα ποσοστών ΝΔ και Ελιάς είναι μικρότερο από το αντίστοιχο του ΣΥΡΙΖΑ, θα τεθεί αναπόφευκτα ζήτημα σταθερότητας της κυβέρνησης, και
–ο κ. Ν. Βούτσης, ο οποίος προσδιόρισε το εύρος της «καθαρής νίκης» σε μια διαφορά άνω των δύο-τριών μονάδων, σημειώνοντας όμως ότι με κάτι λιγότερο από αυτό το πολιτικό τοπίο θα παραμείνει ομιχλώδες.
Υπό το πρίσμα αυτών των επικοινωνιακών ελιγμών, ο ΣΥΡΙΖΑ επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά, υιοθετώντας απολύτως το δίλημμα που έθεσε ο κ. Ευ. Βενιζέλος, όταν είπε ότι η καταψήφιση της Ελιάς οδηγεί σε κυβερνητική αστάθεια. Εκτοτε, για την αντιπολίτευση, ο κ. Βενιζέλος έχει υποβαθμιστεί από «συμπρωταγωνιστή» του κ. Σαμαρά σε «κομπάρσο» και το δίλημμά του έχει γίνει σύνθημα της Κουμουνδούρου.
Αυτό που δηλώνουν σχεδόν με βεβαιότητα στην Κουμουνδούρου είναι ότι αρχής γενομένης από τις κάλπες της 25ης Μαΐου η κυβέρνηση θα εισέλθει σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία ταχείας φθοράς –διάρκειας το πολύ μερικών μηνών. Είναι μια εκτίμηση που εμπεριέχει και τις πραγματικές στρατηγικές επιδιώξεις του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς τα κρούσματα εσωτερικής διχόνοιας και ασυνεννοησίας για νευραλγικά ζητήματα είναι νωπά.
Ελπίδα του επιτελείου του κ. Τσίπρα είναι ότι μια νίκη, όσο μικρή κι αν είναι (πολλώ μάλλον, αν είναι ευρεία), θα περιορίσει τις φωνές της εσωτερικής αμφισβήτησης για τακτικές και στρατηγικές επιλογές.
Τα ταξίδια


Προτού ανοίξουν οι κάλπες την επόμενη Κυριακή, ο κ. Τσίπρας έχει δύο προγραμματισμένα ραντεβού στο εξωτερικό: ένα στη Μόσχα και ένα στις Βρυξέλλες.
Το πρώτο πραγματοποιείται σήμερα και δεδομένης της συγκυρίας αντιμετωπίζεται ως «σταθμός» για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Τσίπρα προσωπικά. Οι συναντήσεις που θα έχει στη ρωσική πρωτεύουσα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ενδεικτικές. Θα δει τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, υπεύθυνο για τις σχέσεις Ρωσίας – Ευρώπης κ. Βλαντίμιρ Τίτοφ, τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Δούμας κ. Αλεξέι Πούσκοφ, τον α’ αντιπρόεδρο της Δούμας κ. Ιβάν Μέλνικοφ και την πρόεδρο της Ανω Δούμας κυρία Βαλεντίνα Μετβιένκο.
Το ταξίδι αυτό έχει σύμφωνα με πληροφορίες προξενήσει ενδιαφέρον και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η διάθεση της ρωσικής πλευράς να συναντηθεί με τον κ. Τσίπρα στον συγκεκριμένο χρόνο δεν είναι άσχετη με την ένταση στις σχέσεις της με την Ευρώπη, η οποία λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία ετοιμάζεται να λάβει αποφάσεις για μια σειρά κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας. Υπό αυτό το πρίσμα, η συνομιλία ρώσων κυβερνητικών αξιωματούχων με ένα πολιτικό πρόσωπο που εμφανίζεται ως ο κύριος εκπρόσωπος του «αντιμερκελισμού» από κάποιους κύκλους δεν θεωρείται συμπτωματική.
Ταυτοχρόνως ο κ. Τσίπρας είναι προφανές ότι σκοπεύει να αξιοποιήσει κατ’ αρχάς επικοινωνιακά αυτό το ταξίδι. Θα επενδύσει στην καλλιέργεια της αντίληψης ότι η κυβέρνηση Πούτιν προθυμοποιείται να συνομιλήσει με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα τώρα, προσδίδοντάς του «πόντους» στο παιχνίδι των εντυπώσεων, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να εμφανίζεται ως εν αναμονή κυβερνητική δύναμη.
Το δεύτερο ταξίδι στις Βρυξέλλες γίνεται με αφορμή τη συμμετοχή του κ. Τσίπρα στο ντιμπέιτ με τους επικεφαλής των άλλων ευρωπαϊκών κομμάτων εν όψει ευρωεκλογών. Η άρνησή του να συμμετάσχει στην προ ημερών συζήτηση στο Μάαστριχτ κρίθηκε ακόμη και από πολιτικά στελέχη του κόμματός του ως επιζήμια.
Ετσι, παρά τη φημολογία ότι ο κ. Τσίπρας βρισκόταν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης για τους όρους διεξαγωγής και συμμετοχής του, από την Κουμουνδούρου προαναγγέλλουν την παρουσία του στους χώρους του Ευρωκοινοβουλίου την ερχόμενη Πέμπτη.
Εκεί, ο κ. Τσίπρας αναμένεται να αντιπαρατεθεί με τους κ.κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Μάρτιν Σουλτς, Γκι Φερχόφσταντ και την κυρία Σκα Κέλερ των Πρασίνων, την ερχόμενη Πέμπτη, έχοντας μάλιστα τη δυνατότητα να μιλήσει στα ελληνικά, όπως και οι υπόλοιποι υποψήφιοι στις μητρικές τους γλώσσες, εφόσον το επιθυμούν.


Ερωτήματα
Η πρώτη Κυριακή «κλειδί» για τη δεύτερη
Υπάρχει μια παράμετρος που καθιστά τις εκτιμήσεις ως τις ευρωεκλογές εξαιρετικά δυσχερείς και αναγκάζει τους επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ να τηρούν στάση επιφυλακτικότητας.
Η παράμετρος αυτή είναι το αποτέλεσμα των εκλογών της πρώτης Κυριακής για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Τα δημοσκοπικά ευρήματα των ερευνών που διεξάγονται τις τελευταίες ημέρες αμφισβητούνται ευθέως από την αξιωματική αντιπολίτευση. Βασικό επιχείρημα είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις αρνείται να απαντήσει.
Το ερώτημα για όλους –και για τους επιτελείς του κ. Τσίπρα –είναι αν εκείνοι που δεν απαντούν είναι εν δυνάμει ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ και σε τι ποσοστό. Κάποιοι φοβούνται δε ότι τα ποσοστά των αρνήσεων μπορεί να αποτυπωθούν στην αποχή και –εν τέλει –να επιβεβαιώσουν τις δημοσκοπήσεις.
Το σκηνικό αυτό προβληματίζει και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς κατά μία έννοια οι κάλπες της πρώτης Κυριακής θα είναι το «κλειδί» της δεύτερης, με κυριότερους παράγοντες τους εξής:
  • Σε πόσες περιφέρειες και δήμους οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ θα βρεθούν στον δεύτερο γύρο.
  • Με ποια διαφορά μπροστά ή πίσω από τους αντιπάλους τους.
  • Σε ποιον βαθμό τα ποσοστά τους θα βρίσκονται κοντά στα εκλογικά ποσοστά του 2012.
Κάποιοι πάντως έχουν και μια θεωρία που αποσυνδέει τις αυτοδιοικητικές κάλπες από αυτές των ευρωεκλογών, με τη λογική ότι οι πολίτες έχουν αποφασίσει πως θέλουν να στείλουν τα πολιτικά τους μηνύματα στις δεύτερες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ