Με την ολοκλήρωση των συνεδριακών διαδικασιών, ο «νέος» ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με τις ουσιαστικές προκλήσεις της περιόδου. Δεδομένης της κυρίαρχης αντίληψης στο εσωτερικό του κόμματος ότι η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση είναι ένας δυνάμει κυβερνητικός σχηματισμός, η συζήτηση, μετά τα οργανωτικά και τα εσωκομματικά, θα μετατοπιστεί μοιραία και αναγκαστικά στα προγραμματικά ζητήματα. Αυτή είναι τουλάχιστον η πρόθεση του κ. Αλ. Τσίπρα και των συνεργατών του, οι οποίοι σε αυτό το πεδίο δείχνουν ξεκάθαρα πως είναι διατεθειμένοι να δώσουν «μάχες» με άλλους όρους με τον κ. Π. Λαφαζάνη και την Αριστερή Πλατφόρμα.

Ο τρόπος με τον οποίο διεξήχθη η συζήτηση στο συνέδριο που ολοκληρώθηκε την προηγούμενη Κυριακή άφησε μια πικρή γεύση σε πολλούς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Στον κύκλο των συνομιλητών του κ. Τσίπρα κυριαρχεί η εντύπωση και εκφράζεται πως «η προγραμματική συζήτηση είναι φτωχή και πρέπει να αναβαθμιστεί».

Υπό αυτές τις συνθήκες, η διατύπωση ενός νέου προγραμματικού λόγου είναι κατά πολλούς, οι οποίοι το επισημαίνουν και στον κ. Τσίπρα, το απαραίτητο επόμενο στάδιο μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ.
«Το μεγάλο βήμα έγινε με το συνέδριο, τώρα χρειαζόμαστε το μεγάλο άλμα» σημειώνουν κορυφαία στελέχη και συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς μάλιστα να επιδεικνύουν διάθεση υποχώρησης από αυτή τη γραμμή, η οποία αφορά τα πάντα: διακηρύξεις, συνεργασίες, εσωκομματικές αντιπαραθέσεις.
Στις συζητήσεις με τον κύκλο συνεργατών του κ. Τσίπρα διατυπώνονται ήδη εισηγήσεις για τα επόμενα βήματα. Η συζήτηση που, σύμφωνα με πληροφορίες, σύντομα θα ανοίξει θα αφορά τη νέα τοποθέτηση του κόμματος απέναντι στην περίφημη «εναλλακτική προγραμματική του πρόταση».
Η κεντρική ιδέα που διαμορφώνεται είναι ήδη από τον Σεπτέμβριο να ξεκινήσει μια εσωτερική συζήτηση κωδικοποίησης και δημοσιοποίησης των προγραμματικών δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ. «Είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε ένα νέο εκλογικό πρόγραμμα, δωρικό, συνοπτικό και συγκεκριμένο» δηλώνουν εμφατικά στους ηγετικούς κύκλους της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προετοιμάζουν το έδαφος για μια σειρά προγραμματικές συνδιασκέψεις αμέσως μετά το καλοκαίρι, οι οποίες πιθανότατα θα καταλήξουν σε ένα προγραμματικό συνέδριο εντός του έτους.
Σε αυτό το πεδίο διαφαίνεται πως η πλειοψηφική πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ είναι προετοιμασμένη να ανοίξει συζητήσεις, μέσω των οποίων θα απευθυνθεί σε ομάδες πολιτών που δεν έχουν κομματική ταυτότητα ούτε διακατέχονται από πολιτικά στερεότυπα.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι πρόσφατες επιλογές του κ. Τσίπρα: α) να απευθυνθεί από το βήμα του συνεδρίου σε πολίτες που εμπνέονται από τις αρχές του «πολιτικού φιλελευθερισμού», β) να αποφύγει τις αφοριστικές αναφορές και τους υψηλούς τόνους στη συζήτηση για το πολυνομοσχέδιο στη Βουλή και γ) να αποφύγει να συμμετάσχει σε συλλαλητήρια και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της επίσκεψης του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Αθήνα και αντί αυτού να ζητήσει τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια την ίδια ώρα που ο γερμανός υπουργός Οικονομικών συναντιόταν με τον πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά. Ως προς την προγραμματική συζήτηση που θα ανοίξει στον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται πως θα πρέπει να αναμένονται κάποιες εκπλήξεις, που πιθανώς θα πυροδοτήσουν και νέες εσωκομματικές εντάσεις, επιβεβαιώνοντας εν μέρει όσους μιλούν για σοσιαλδημοκρατικές αναζητήσεις στο νέο κόμμα.
Είναι ξεκάθαρο από τις έμμεσες αναφορές κορυφαίων στελεχών της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ειδικώς εκείνων που συμμετέχουν στο ηγετικό επιτελείο ότι η μηδενιστική συζήτηση περί μνημονίου ή ακόμη και της διαγραφής του χρέους δεν θεωρείται το μείζον ζήτημα. Αντιθέτως, κάποιοι θέλουν να προχωρήσουν τη συζήτηση στο επόμενο στάδιο. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι ανατροπές που έχει επιφέρει η κρίση έχουν ανατρέψει δραματικά τους όρους της συζήτησης. Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για το χρέος· το θέμα είναι τι γίνεται μετά. Και οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι αυτή η κρίση δεν ξεπερνιέται ούτε μόνο με μοχλό το κράτος, ούτε μόνο με την περίφημη προσφυγή στις αγορές» σημειώνει χαρακτηριστικά ένας εκ των συνομιλητών του κ. Τσίπρα.
Ενα από τα στοιχεία που παρουσιάζει ενδιαφέρον και αναμένεται να πυροδοτήσει συζητήσεις εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό της χρηματοδότησης. Μπορεί να μην είναι πολλοί, αλλά έχουν σημαντική επιρροή εκείνοι που προσπαθούν να περάσουν την άποψη στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι το σημαντικότερο πρόβλημα για την υπέρβαση της κρίσης (και, πάντως, με βάση τα όσα θέλει να υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ), είναι αυτό των πόρων άσκησης πολιτικής.
Τείνει να διαμορφωθεί μια συνείδηση πως η ακύρωση πηγών χρηματοδότησης της προηγούμενης 30ετίας (κρατικός δανεισμός και τραπεζικό σύστημα) σε συνδυασμό με την καταστροφή πλούτου που έχει συντελεστεί αλλάζουν δραματικά τα δεδομένα. «Το ερώτημα «λεφτά υπάρχουν;» είναι λάθος» σημειώνει κορυφαίο στέλεχος και συμπληρώνει ότι «πρέπει να δούμε πού είναι το χρήμα και πώς θα αποκτήσουμε πρόσβαση σε αυτό», κάτι που σημαίνει ανάγκη συνολικής επανεξέτασης όλων των δεδομένων.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η περίφημη αναφορά του κ. Τσίπρα για μορατόριουμ αποπληρωμής τόκων και χρεολυσίων, ύψους 25 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας.
Η επεξήγηση του σχεδίου αυτού είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες και οι απαντήσεις που δίνουν συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ είναι ενδεικτικές. Οπως σημειώνουν, στη βάση αυτής της εξαγγελίας βρίσκεται η σταθεροποίηση της οικονομίας και η επίτευξη του περίφημου πρωτογενούς πλεονάσματος. «Αυτό που λέμε εμείς είναι πως εφόσον έχουμε επιτύχει το πρωτογενές πλεόνασμα, η επιλογή της προσφυγής στις αγορές για νέο δανεισμό δεν πρόκειται να μας προσφέρει τίποτε» αναφέρει κορυφαίος συνεργάτης του κ. Τσίπρα και συνεχίζει: «Δεν μπορεί σε μια τέτοια περίπτωση να μην ανοίξει μια συζήτηση με τους δανειστές για αξιοποίηση πόρων με στόχο την ανάκαμψη και εν συνεχεία αποπληρωμή του χρέους με την περίφημη ρήτρα ανάπτυξης».
Οριακές οι εσωκομματικές ισορροπίες
Τη διαλλακτική στάση έναντι του χρέους και των δανειστών δεν θέλουν καν να συζητούν στην Αριστερή Πλατφόρμα, όπου κυριαρχεί η αντίληψη της μονομερούς διαγραφής, της διακοπής κάθε συζήτησης με την τρόικα και της προετοιμασίας για την έξοδο από την ευρωζώνη. Και είναι αυτή η διάσταση απόψεων που κάνει πολλούς και μέσα στο κόμμα να λένε πως είναι ψέμα ο ισχυρισμός ότι είναι όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ έτοιμοι να κυβερνήσουν.
Σε αυτό το πεδίο όμως είναι σαφείς οι προθέσεις της πλειοψηφίας. Ενα από τα κορυφαία στελέχη, με μακρά πορεία στο ΚΚΕ, στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι κατηγορηματικός για το μέλλον («δεν μπορούμε να κληρονομήσουμε όλα τα προβλήματα του ΣΥΝ» λέει χαρακτηριστικά) και πιθανώς σε αυτή τη γραμμή θα κινηθεί ο κ. Τσίπρας. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι από την πλευρά των συνομιλητών του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνεται η κριτική πως η στάση της Αριστερής Πλατφόρμας εξυπηρετεί εν τέλει την κυβερνητική προπαγάνδα, είτε αυτή βασίζεται στο ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ στρογγυλεύει τις θέσεις του» είτε στο ότι «κυριαρχεί η διχογνωμία».
Αυτό που διαφαίνεται από τις συζητήσεις και τις διεργασίες είναι ότι τα εσωκομματικά στρατόπεδα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενδέχεται να αντιπαρατεθούν με σφοδρότητα για τα περίφημα «επίδικα».
Στους κύκλους συνομιλητών του κ. Τσίπρα και παρά τις απόπειρες εξωραϊσμού της «πολυφωνίας» είναι αισθητή η ενόχληση για το σκηνικό αυτό. Οπως λένε, δεν μπορεί να είναι στο εξής αποδεκτή η αφοριστική θέση των μονομερών ενεργειών και της διαγραφής του χρέους ως εναλλακτική λύση χωρίς καμία εξήγηση.
Οι διακηρύξεις αυτές δεν έχουν ούτε τεκμηρίωση αλλά ούτε και περιγράφουν ποια είναι τα επόμενα βήματα, σύμφωνα με συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι μάλιστα μιλούν για την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των δύο εσωκομματικών πτερύγων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ