Η κοινή θέση των πολιτικών δυνάμεων για την διεκδίκηση από των γερμανικών πολεμικών αποζημιώσεων και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, όπως και για την επιστροφή των πολιτιστικών θησαυρών που εκλάπησαν από τους ναζί κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής, καταγράφηκε στην Βουλή κατά την συζήτηση της επερώτησης του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα.
Παρά τις διαφωνίες για τους μέχρι σήμερα χειρισμούς και υπό το φως των εξελίξεων που δρομολογεί η σύνταξη για πρώτη φορά επίσημου πορίσματος του ελληνικού κράτους για το μέγεθος των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα -συντάχθηκε από ειδική επιτροπή του ΓΛΚ και τώρα βρίσκεται στο ΝΣΚ (το πόρισμα αποκάλυψε το «Βήμα της Κυριακής»)- η θέση των κομμάτων του συνταγματικού τόξου ήταν κατηγορηματική υπέρ της διεκδίκησης των οφειλών αυτών. Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλος «ό,τι μας ανήκει το διεκδικούμε με τον ορθό και νόμιμο τρόπο και ας μην έχει κανείς καμία αμφιβολία ότι γίνονται οι κατάλληλες ενέργειες».
Όπως τόνισε μάλιστα «το θέμα άνοιγε στο παρελθόν αλλά δεν έκλεινε». «Τώρα άνοιξε για να κλείσει, με τη δικαιοσύνη να θριαμβεύει», πρόσθεσε, κάνοντας γνωστό ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ αναμένουν την γνωμοδότηση του ΝΣΚ «προκειμένου να έχουμε μια ισχυρή νομική βάση», όπως είπε.
Ο κ. Αβραμόπουλος ανέφερε ότι παρά τις δεκαετίες που παρήλθαν, το θέμα εξακολουθεί να είναι ανοιχτό: «Οι εποχές δεν συγκρίνονται αλλά και οι μνήμες δεν σβήνουν», είπε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι εκείνη η δραματική περίοδος δεν έκλεισε «με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο» και ότι καμία κυβέρνηση δεν παραιτήθηκε του δικαιώματός της να διεκδικήσει τις γερμανικές οφειλές.
«Είναι μια στάση πολιτικής ευθύνης και θα εξαντλήσουμε κάθε προσπάθεια προκειμένου να έχουμε αποτελέσματα, όσο χρόνο και όση προσπάθεια κι αν χρειαστεί. Δεν πρέπει να υπάρξουν θέσεις και συμπεριφορές που θα αποδυνάμωναν μια τέτοια προσπάθεια. Η συμπεριφορά όλων μπορεί να οδηγήσει σε ένα συνθετικό αποτέλεσμα πάνω στο οποίο θα βασιστούμε», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών, διευκρινίζοντας ότι «η τελική διευθέτηση αυτού του ζητήματος δεν θα αγγίξει τον πυρήνα των σχέσεων μας με τη Γερμανία».
«Η διαδικασία που επελέγη έχει μέσα της και τη συνεννόηση και τη συναίνεση. Πρέπει να προχωρήσουμε σε αυτό το ζήτημα ενωμένοι. Η κυβέρνηση άνοιξε το δρόμο για να οδηγηθεί το θέμα αυτό στην τελική του επίλυση. Η δικαίωση είναι πάνω απ’ όλα ηθική», συμπλήρωσε.
Ο κ. Αβραμόπουλος παραδέχθηκε ότι το θέμα αυτό «θα έπρεπε να είχε διευθετηθεί νωρίτερα» και ξεκαθάρισε ότι «η ανακίνηση και επαναφορά του δεν πρέπει να εκληφθεί ως κίνηση εχθρική», αφού όπως επισήμανε, ο ίδιος ο λαός της Γερμανίας κατανοεί τις ελληνικές θέσεις.
Πάντως αποσυνέδεσε την δημοσιονομική προσαρμογή της χώρα από την διεκδίκηση των αποζημιώσεων: «Κάποιοι επιχείρησαν να συνδέσουν την απαραίτητη δημοσιονομική προσαρμογή με την διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων. Είναι λάθος», είπε, τονίζοντας ότι «το θέμα αυτό δεν χωράει στο χρονοδιάγραμμα της δημοσιονομική κρίσης». Σημείωσε δε ότι η όποια μάχη θα δοθεί θα έχει και νομική διάσταση ιδίως με την προοπτική προσφυγής στην διεθνή δικαιοσύνη. Και στην κατεύθυνση αυτή το πόρισμα «θα είναι καθοριστικό για τις επόμενες κινήσεις μας», όπως εξήγησε, αιτιολογώντας τον απόρρητο χαρακτήρα του με το επιχείρημα ότι τα στοιχεία που περιλαμβάνει κρίθηκε απαραίτητο να προφυλαχθούν.
«Η πολιτική βούληση της κυβέρνησης εκφράστηκε με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο με τις ενέργειές της που για πρώτη φορά θέτουν τις βάσεις για την τελική διευθέτηση του ζητήματος. Αυτό το δρόμο επιλέξαμε και θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια που υπάρχουν ακόμα και πέρα και πάνω από την σημερινή συγκυρία», διαβεβαίωσε ο κ. Αβραμόπουλος καλώντας «να μην αποδυναμωθεί η ενιαία εθνική θέση», στέλνοντας «μήνυμα ενότητας και συμπόρευσης μπροστά στον κοινό σκοπό». «Με την συνδρομή όλων των πολιτικών δυνάμεων θα εκφραστεί αυθεντικά η επιθυμία και προσδοκία του ελληνικού λαού», κατέληξε ο υπουργός Εξωτερικών.
Αλ. Τσίπρας: «Μείζονος σημασίας εθνικό θέμα»
Ως «εθνικό θέμα που δεν διεκδίκησαν και δεν έθεσαν οι κυβερνήσεις και πρέπει να δούμε τα γιατί και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε υπόλογοι απέναντι στον ελληνικό λαό, στην γενιά της εθνικής αντίστασης και στις μελλοντικές γενεές», παρουσίασε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αλ. Τσίπρας το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, για το οποίο δεν παρέλειψε να πει ότι συζητείται σε μια στιγμή που στην χώρα επικρατούς συνθήκες «ενός νέου, κοινωνικού αυτή την φορά, ολοκαυτώματος». Όπως είπε, είναι «μείζονος σημασίας εθνικό θέμα», ενώ εξήρε την δουλειά των υπαλλήλων του ΓΛΚ «που συνέλεξαν τα καταχωνιασμένα εδώ και χρόνια έγγραφα». Αλλά τόνισε ότι «από δω και στο εξής χρειάζονται πολιτικοί χειρισμοί σε κεντρικό επίπεδο». Θύμισε δε τα λόγια του καθηγητή Αγγελόπουλου, ο οποίος είχε ασχοληθεί συστηματικά με το θέμα των γερμανικών οφειλών και έγραφε το 1962 στο «Βήμα» ότι «ότι ικανοποιούμε προθύμως τις αξιώσεις έναντι άλλων αλλά παραμελούμε τας δικάς μας διεκδικήσεις». Αγγελόπουλος.
Ο κ. Τσίπρας συνέδεσε το θέμα με το Μνημόνιο: «Πριν τρια χρόνια ψηφίζονταν το πρώτο μνημόνιο, ακολούθησε το δεύτερο και το τρίτο, με βασικό επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να είμαστε μπαταχτσήδες, αλλά δεν ετέθη ποτέ το θέμα για τα χρέη των άλλων προς την Ελλάδα», είπε.
Επίσης τόνισε ότι «αν αποδεχθούμε την λογική να ξεχωρίσουμε τις επανορθώσεις από το δάνειο δεν θα έχουμε καμία τύχη ούτε σε επίπεδο διμερούς διαπραγμάτευσης ούτε σε επίπεδο νομικό». Και τάχθηκε υπέρ της «πολιτικής διαπραγμάτευσης μέσα στους διεθνείς και ευρωπαϊκούς θεσμούς», επισημαίνοντας επιπλέον ότι χρειάζεται και ένα «ευρύ λαϊκό διεθνές κίνημα συμπαράστασης προς το ελληνικό αίτημα». «Χρειαζόμαστε συμμάχους συνυπολογίζοντας την ανθρωπιστική κρίση από τις απάνθρωπες επιλογές των μνημονίων», είπε και πρότεινε την σύσταση ειδικής διακομματικής επιτροπής από την οποία ζήτησε να εξαιρεθεί το «φιλοναζιστικό κόμμα» της Χρυσής Αυγής για το οποίο είπε ότι «αποτελεί ντροπή η παρουσία του στο κοινοβούλιο».
«Πρέπει να οργανώσουμε την νομική μας υποστήριξη και να τεθεί το θέμα πολιτικά σε διμερές επίπεδο ακόμα και στο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ», τόνισε ο κ. Τσίπρας επισημαίνοντας σε ό,τι αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ: «Δεσμευόμαστε να θέσουμε τα ζητήματα αυτά ανεξάρτητα αν ο κ. Σόιμπλε έχει άλλη άποψη».
Ευ. Βενιζέλος: «Το θέμα των οφειλών δεν είναι για εσωτερική πολιτική κατανάλωση»
Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλος τόνισε ότι το θέμα των γερμανικών οφειλών «δεν πρέπει να διεξάγεται για εσωτερική πολιτική κατανάλωση» και υπογράμμισε πως ό,τι λέγεται εντός του Κοινοβουλίου «δεσμεύσει τη χώρα». Επισήμανε δε πως ανεξάρτητα από τις προθέσεις «είναι ανιστόρητο και εσφαλμένο και πλήττει τα συμφέροντά μας να λέγεται ότι η χώρα δεν έχει θέσει πολιτικά και διπλωματικά το ζήτημα των αποζημιώσεων και του δανείου στην ομοσπονδιακή Γερμανία». Μάλιστα υπογράμμισε ότι αν κάποιες μεταπολεμικές κυβερνήσεις δεν ήταν όσο επίμονες και συστηματικές, ωστόσο «είναι λάθος να πει ότι δεν το θέσαμε και είναι πολύ αργά τώρα».
«Αυτός ο ισχυρισμός της γερμανικής πλευράς δεν αληθεύει και είναι λάθος να τον υιοθετούμε άμεσα ή έμμεσα», είπε ο κ. Βενιζέλος, θυμίζοντας τις κινήσεις που έγιναν μετά την ενοποίηση των δυο γερμανικών κρατικών οντοτήτων με τρόπο «ευθύ απερίφραστο και διπλωματικά τεκμηριωμένο» με κορυφαία πολιτική και νομική ενέργεια την παρέμβαση της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Χάγης κατά την διένεξη Γερμανίας – Ιταλίας σχετικά με τις αποζημιώσεις ιδιωτών για τις καταστροφές που υπέστηκαν κατά τον πόλεμο από τους ναζί.
Επίσης αποσυνέδεσε το θέμα των οφειλών από την δημοσιονομική προσαρμογή: «Η διεκδίκηση δεν εφάπτεται με το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής ούτε το υποκαθιστά», τόνισε.
Ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι το ζήτημα «πρέπει να ξανατεθεί πολιτικά και διπλωματικά σε διμερή βάση μεταξύ εταίρων, φίλων και συμμάχων». «Θα τεκμηριώσουμε την θέση μας και θα την θέσουμε όπως επιβάλλει το διεθνές δίκαιο», είπε σημειώνοντας: «Αυτό που λέμε περί εθνικής ενότητας να το εννοούμε στην πράξη». Επίσης, συντάχθηκε με την πρόταση για σύσταση διακομματικής επιτροπής -εκτός της Χρυσής Αυγής- που θα ασχοληθεί με το ζήτημα των γερμανικών οφειλών.
Μ. Γλέζος: «Να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων»
Έντονη ήταν η παρουσία στην συζήτηση του βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μ. Γλέζου ο οποίος έχει ασχοληθεί συστηματικά επί δεκαετίες με το θέμα. «Το θέμα είναι εθνικό και δεν πρέπει να ξεκινήσει από κομματικά κίνητρα», είπε και κάλεσε την κυβέρνηση «να ξεφύγει από τον ξύλινο λόγο που έλεγε ότι δεν παραιτούμεθα των αξιώσεών μας, αλλά περιμένουμε την διεθνή συγκυρία για να μην κάνουμε τελικώς τίποτα».
«Περιμένουμε από την κυβέρνηση να κάνει το βήμα. Να καλέσει την γερμανική κυβέρνηση να έρθει να συζητήσουμε και να πει ΄΄έλα δω Σόϊμπλε να συζητήσουμε΄΄. Αν το κάνει θα έχει όλο τον ελληνικό λαό μαζί της, θα ταυτίσει τον εαυτό της με την ιστορία της χώρας», πρόσθεσε και κατέληξε λέγοντας ότι «ήρθε η στιγμή το Κοινοβούλιο να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να κάνει το χρέος του απέναντι στην ιστορία μας».
Χ.Α.: «Θέλουμε Μεταξάδες και όχι Σαμαράδες»
«Θέλουμε Μεταξάδες και όχι Σαμαράδες, που θα διεκδικήσουν», είπε από την πλευρά του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Χρυσής Αυγής κ. Χρ. Παππάς, ενώ ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ κ. Σπ. Χαλβατζής επιτέθηκε στο υπερεθνικιστικό μόρφωμα λέγοντας ότι «οι τωρινοί υμνητές των ναζί και του δικτάτορα Μεταξά είναι καταδικαστέοι στην συνείδηση του ελληνικού λαού» και κάλεσε την τρικομματική κυβέρνηση «να ξεκινήσει τώρα την διεκδίκηση των οφειλομένων». «Δεν έχει κανένα δικαίωμα να αφήνει το τεράστιο αυτό πρόβλημα στις ελληνικές καλένδες», πρόσθεσε ο κ. Χαλβατζής.
