Μια αιφνίδια -και πρωτοφανή για τα κομματικά δεδομένα- εξέλιξη έχει λάβει το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, οι εργασίες του οποίου ενώ ήταν προγραμματισμένες να διαρκέσουν ως αύριο, Κυριακή 14 Απριλίου, τελικώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ολοκληρώνονται σήμερα το βράδυο με την εκλογή της νέας Κεντρικής Επιτροπής, η οποία ακολούθως θα εκλέξει και το νέο γενικό γραμματέα του κόμματος.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το υποτονικό κλίμα που επικράτησε στις εργασίες του συνεδρίου -ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη- οι λίγοι ομιλητές και το καθολικό πνεύμα ομοφωνίας που κυριάρχησε, ώθησαν τους επιτελείς του Περισσού στην απόφαση να ολοκληρωθεί άρον-άρον η κορυφαία κομματική διαδικασία.

Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, τόσο οι «Θέσεις» της ΚΕ του ΚΚΕ, όσο και το νέο πρόγραμμα και καταστατικό εγκρίθηκαν ομόφωνα, ενώ μόνον επί του κειμένου που αφορούσε την πορεία της κομματικής επιχείρησης «Τυποεκδοτική Α.Ε.» καταγράφηκαν μια-δυο διαφοροποιήσεις. Ήδη οι σύνεδροι έχουν εισέλθει στο θέμα της εκλογής νέας Κεντρικής Επιτροπής. Η διαδικασία προβλέπει ότι ο νέος γραμματέας εκλέγεται από την ΚΕ (και όχι από το συνέδριο) για να μην έχει αυξημένα αρχηγικά χαρακτηριστικά και για να λογοδοτεί πιο τακτικά αφού το συνέδριο συνέρχεται κάθε τέσσερα χρόνια.

Η διαδικασία προβλέπει την εκλογή της Επιτροπής Προτάσεων του συνεδρίου με τη συμμετοχή της απερχόμενης γραμματέως και άλλων κορυφαίων στελεχών. Η επιτροπή αυτή θα εισηγηθεί τα ονόματα εκείνων που θα στελεχώσουν τη νέα Κεντρική Επιτροπή και θα αιτιολογήσει τη μη πρόταση ορισμένων από το απερχόμενο καθοδηγητικό όργανο. Ακολούθως θα λάβουν τον λόγο προτεινόμενοι ή μη, καθώς και σύνεδροι οι οποίοι έχουν να υποβάλλουν προτάσεις ή αντιπροτάσεις. Συγκροτείται λίστα η οποία τυπώνεται και μοιράζεται στους αντιπροσώπους και εκλέγεται η εφορευτική επιτροπή, ενώ στήνονται κάλπες για να ψηφίσουν οι σύνεδροι. Όποιος εκ των προταθέντων συγκεντρώσει το 50% + 1 των ψήφων εκλέγεται μέλος της ΚΕ, ενώ εφόσον δεν συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός, τότε γίνεται επαναληπτική ψηφοφορία για όσους δεν συμπλήρωσαν το προβλεπόμενο «πλαφόν».

Αργότερα, θα συνέλθει η νεοεκλεγείσα ΚΕ για να εκλέξει το νέο γραμματέα.

Ο «γρίφος» της Αλέκας

Τα σενάρια της διαδοχής φούντωσαν λόγω του συνεδρίου του ΚΚΕ και δεδομένου ότι το ζήτημα αυτό έχει τεθεί εκ των πραγμάτων εδώ και καιρό, καθώς η κυρία Παπαρήγα συμπλήρωσε 22 χρόνια στο τιμόνι του κόμματος υπερβαίνοντας προ πολλού την μακρά θητεία του ο Χ. Φλωράκη (διετέλεσε γενικός γραμματέας επί 17 συνεχόμενα χρόνια) και πλησιάζοντας τον χρόνο – ρεκόρ του Ν. Ζαχαριάδη (ήταν γραμματέας επί 25 χρόνια παρότι από το 1936 έως το 1945 ήταν φυλακισμένος χωρίς όμως να αντικατασταθεί).

Ενδεικτικό του ότι το θέμα απασχολεί από καιρό τον Περισσό, είναι το γεγονός ότι το θέμα της διαδοχής επιχειρήθηκε, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, να τεθεί σε ειδική συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής τον Φεβρουάριο του 2011, αλλά στελέχη του περιβάλλοντος της «σιδηράς κυρίας» του κόμματος ξέκοψαν κάθε συζήτηση.

Τα σενάρια

Όλα, πάντως, θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που έχει λάβει η ίδια -και ενδεχομένως έχει προηγουμένως συζητήσει τουλάχιστον με τον πολύ στενό περίγυρό της. Σε κάθε περίπτωση και ενώ όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά, πολλοί είναι εκείνοι στον Περισσό που επιμένουν ότι η συγκυρία δεν ευνοεί αλλαγή στην ηγεσία.

Στο μείζον ερώτημα αν είναι η κατάλληλη ή όχι ώρα για την διαδοχή, θα κληθεί να απαντήσει πολιτικά το συνέδριο, που μπορεί να μην εκλέγει τον γραμματέα, όμως θα δώσει τον τόνο των διαθέσεων που επικρατούν. Όσοι γνωρίζουν την κυρία Παπαρήγα θεωρούν ότι δύσκολα θα εγκατέλειπε σε αυτή την κρίσιμη φάση το «καράβι» με το ΚΚΕ να έχει υποστεί σοβαρή εκλογική ήττα, να δέχεται σφοδρή κριτική από τους διαφωνούντες και επιπλέον να αντιμετωπίζει προβλήματα οικονομικής επιβίωσης, αλλά και συρρίκνωσης της πολιτικής και οργανωτικής του απήχησης.

Επιπλέον, θεωρούν ότι είναι και θέμα υστεροφημίας της, ενώ φοβούνται ότι τυχόν αποχώρησή της τώρα «κινδυνεύει να ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου» σε επίπεδο εσωκομματικών ισορροπιών. Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι κατά την κομματική παράδοση -εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων λόγω έκτακτων καταστάσεων- οι νέοι γραμματείς συνήθως αναδεικνύονται (από την ΚΕ) στο μεσοδιάστημα μεταξύ των συνεδρίων ώστε να διασφαλίζεται η ομαλότητα στην διαδοχή και να υπάρχει χρόνος για την προετοιμασία του νέου ηγέτη μέχρι το συνέδριο που θα επισφραγίσει κομματικά και πολιτικά την ανάδειξή του.

Οι «δελφίνοι»

Αν παρά ταύτα τεθεί θέμα αλλαγής φρουράς, οι επικρατέστεροι να προβάλλουν ως «διεκδικητές» είναι οι κκ. Δ. Κουτσούμπας (του περιβάλλοντος του ισχυρού κομματικού παράγοντα κ. Δ. Γόντικα, ο οποίος φέρεται να έχει το προβάδισμα σε επίπεδο συσχετισμών και το πρόκριμα εφόσον τεθεί θέμα διαδοχής) και Γ. Μαρίνος (της πτέρυγας των λεγόμενων «σκληροπυρηνικών»).

Από τα κεντρικά πρόσωπα του συνεδρίου, τα οποία θα παίξουν καθοριστικό ρόλο εάν τεθεί τέτοιο θέμα, είναι ένα ακόμα πρόσωπο, σχεδόν άγνωστο στο ευρύ κοινό, το μέλος του Πολιτικού Γραφείου και «θεωρητικός» του ΚΚΕ, κυρία Ελένη Μπέλλου, πρόσωπο της άμεσης επιρροής της κυρίας Παπαρήγα, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, τέθηκε επικεφαλής και των τριών επιτροπών του συνεδρίου (της Επιτροπής Προγράμματος, της Επιτροπής Καταστατικού και της Επιτροπής Προτάσεων) που διαμορφώνουν και τις τελικές αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα.

Η τοποθέτησή της αυτή προδικάζει την αναβαθμισμένη παρουσία της στο εσωκομματικό πεδίο, ενδεχομένως σε ένα πλαίσιο άτυπης «δυαρχίας» την επόμενη ημέρα. Αλλά και αν παραμείνει τελικώς η κυρία Παπαρήγα η διαδικασία της διαδοχής στο ΚΚΕ έχει δρομολογηθεί. Θα απομένει η επιλογή του κατάλληλου χρόνου και του κατάλληλου ηγετικού «μοντέλου» ώστε να αποχωρήσει χωρίς, όμως, να αποστασιοποιηθεί από τα τεκταινόμενα στο 95χρονο ΚΚΕ.