Ενα μακρύ – και κατά τα φαινόμενα επίπονο – στάδιο εσωτερικού ξεκαθαρίσματος ξεκινά για τον ΣΥΡΙΖΑ με την επιστροφή του κ. Αλ. Τσίπρα από το ταξίδι του στις ΗΠΑ. Η διαδικασία, η οποία συμπίπτει με την περίοδο κλιμάκωσης της πολιτικής και κοινωνικής έντασης στη χώρα, διαφαίνεται ότι σε πρώτη φάση θα αφορά πολιτικές θέσεις και λιγότερο τα πρόσωπα. Εν όψει αυτών όμως, είναι ευδιάκριτες οι διαθέσεις των εσωκομματικών στρατοπέδων: ο μεν κ. Τσίπρας και το περιβάλλον του έχουν αποφασίσει μια μετακίνηση προς την «αριστερή μετριοπάθεια»· οι δε εξ αριστερών του διαμηνύουν με κάθε τρόπο ότι δεν πρόκειται να αποστούν των θέσεών τους για τη «δεύτερη ριζοσπαστικοποίηση» και ότι οι κεντρικές αποφάσεις δεν μπορεί να λαμβάνονται σε κλειστό κύκλο ή από «παρέες»…

Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας και όσο ο κ. Τσίπρας και η αποστολή του ΣΥΡΙΖΑ απουσίαζαν στις ΗΠΑ συντελέστηκαν δύο καθοριστικής σημασίας μεταβολές στον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται η αξιωματική αντιπολίτευση –αποτελέσματα κεντρικών αποφάσεων και ενδείξεις της στροφής που επιχειρεί η ηγεσία της Κουμουνδούρου.

Κατ’ αρχάς ο κ. Τσίπρας επιδίωξε με κάθε δυνατό τρόπο να αναστρέψει την εικόνα που επικρατεί για τον σχηματισμό του οποίου ηγείται στα πέραν του Ατλαντικού κέντρα λήψης αποφάσεων. Διέβη τις πύλες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του ΔΝΤ, συνομίλησε με εκπροσώπους τους, τους οποίους στην Αθήνα αρνούνταν μέχρι πρότινος να συναντήσει, και δήλωσε στις εκεί συζητήσεις του ότι ούτε λίγο ούτε πολύ ταυτίζεται με τη νέα «ταξική» τοποθέτηση του προέδρου Ομπάμα. Ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να σκίσει τη δανειακή σύμβαση, ότι στόχος του δεν είναι να μετατρέψει την Ελλάδα σε Βόρεια Κορέα και ότι πάντως θέλει να κρατήσει τη χώρα στη ζώνη του ευρώ. Οι δηλώσεις αυτές ήλθαν σε συνέχεια της εκ μέρους του κ. Τσίπρα τοποθέτησης προ μερικών ημερών ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ «είναι με τους νοικοκυραίους».
Την ίδια στιγμή η Αριστερά, όπως αυτή εκπροσωπείται από την αξιωματική αντιπολίτευση, συμμετείχε διά του συντονιστή της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δ. Βίτσα σε συνέδριο που διοργανώθηκε στο ΑΠΘ με θέμα «Εκκλησία και Αριστερά». Η εκατέρωθεν επιθυμία δημιουργίας γεφυρών ήταν εμφανής, με τον κ. Βίτσα να τάσσεται κατά των αιφνιδιασμών στις σχέσεις με την Εκκλησία και τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Ανθιμο να σημειώνει ότι το 95% των αριστερών στη χώρα είναι νορθόδοξοι.
Για τα «μάτια» (των ψηφοφόρων) της Κεντροαριστεράς



Τα δύο αυτά στοιχεία πιστοποιούν, κατά την εκτίμηση τόσο στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ όσο και άλλων εκτός Αριστεράς, την επιλογή της ηγεσίας της Κουμουνδούρου: να κάνει την πολιτική στροφή, να πείσει ότι απευθύνεται σε ψηφοφόρους και κοινωνικές ομάδες (και) του μεσαίου χώρου και να διαμορφώσει μια πολιτική θέση, με την ελπίδα ότι η πολιτική μετάλλαξη που ευαγγελίζεται ο κ. Τσίπρας θα έχει συντελεστεί προτού προλάβει ο χώρος της Κεντροαριστεράς, όπως αυτός εκπροσωπείται ακόμη από το ΠαΣοΚ και τη ΔΗΜΑΡ, να ανασυνταχθεί στο νέο πολιτικό περιβάλλον.
Η τακτική αυτή αναδίπλωση συνέπεσε χρονικά με την πίεση που ασκήθηκε από την πλευρά της συμπολίτευσης προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τους συγγενείς χώρους, με αφορμή τα πρόσφατα φαινόμενα ανομίας και βίας, που κλιμακώνεται με το μέτωπο που έχει ανοίξει η κυβέρνηση στον χώρο των δημόσιων συγκοινωνιών, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται μεν στο πλευρό των απεργών, χωρίς όμως και να τους «υιοθετεί» εξ ολοκλήρου.
Εξουσία με αντιεξουσιαστές;


Κυρίαρχη αντίληψη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι το «νέο μήνυμα» Τσίπρα δεν είναι συγκυριακό. Κατά την εκτίμηση αυτή, η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης (και υπό προϋποθέσεις μελλοντικής εξουσίας) δεν μπορεί να εναγκαλίζεται πλέον τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Εχει αποφασίσει να αφήσει πίσω της ακραίες αντιλήψεις και πρακτικές, θεωρώντας ότι ακόμη και αν ένα τμήμα του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ κινηθεί προς την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή ακόμη πιο μαχητικές ομάδες, η Κουμουνδούρου δεν έχει να χάσει πολλά σε επίπεδο ψήφων, αλλά αντιθέτως να κερδίσει πολιτικά προσελκύοντας ομάδες κεντροαριστερών ψηφοφόρων.
Πρόκειται για θεώρηση με την οποία δεν συμφωνεί προφανώς το σύνολο του πολιτικού προσωπικού του ΣΥΡΙΖΑ.
Την ίδια στιγμή, ειδικώς το ταξίδι στις ΗΠΑ έκανε το ΚΚΕ να αναθαρρήσει, με τον «Ριζοσπάστη» να καταγγέλλει: «Οταν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ξεδιάντροπα και φανερά, δίνει αυτά τα διαπιστευτήρια στους εκπροσώπους των αμερικανικών μονοπωλίων, τότε ο καθένας μπορεί να σκεφτεί και να καταλάβει τι είδους συζητήσεις γίνονται και τι είδους υποσχέσεις δίνονται πίσω από τις κλειστές πόρτες και τις μη δημόσιες συναντήσεις».
Το Αριστερό Ρεύμα και οι συνδικαλιστές


Τα «τροχιοδεικτικά πυρά» των διαφωνούντων έχουν ήδη εκτοξευθεί. Η ομάδα της Αριστερής Πλατφόρμας και του Αριστερού Ρεύματος διαμηνύει με ξεκάθαρο τρόπο τις διαθέσεις της, είτε σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις είτε σε δημόσιες τοποθετήσεις. Αναμένεται δε ότι η κριτική κατά της ηγεσίας της Κουμουνδούρου θα εκδηλωθεί απερίφραστα στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής στις 2-3 Φεβρουαρίου. Εκεί αναμένεται να καθοριστεί και το αν εν τέλει το ιδρυτικό συνέδριο του «νέου ΣΥΡΙΖΑ» θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη ή θα μετατεθεί για το φθινόπωρο –κάτι που μεταξύ των στελεχών συζητείται ευρέως.
Ο κ. Π. Λαφαζάνης σε πρόσφατη αρθρογραφία του (στα «Νέα») υπογράμμισε ότι η πρόκληση της κυβέρνησης της Αριστεράς μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με μια δεύτερη ριζοσπαστικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, θέση την οποία επανέλαβε με περίπου την ίδια διατύπωση και ο κ. Δ. Στρατούλης λίγες ημέρες αργότερα, ενώ άλλοι εκπρόσωποι της «αριστερής πτέρυγας», όπως ο κ. Αντ. Νταβανέλος, μέλος πλέον και του άτυπου συντονιστικού οργάνου, εκφράζουν την άποψη ότι η ρεαλιστική προσαρμογή οδηγεί στην ήττα…
Η συγκεκριμένη ομάδα στελεχών, η οποία αν και μειοψηφία στο εσωκομματικό πεδίο διαθέτει αξιοσημείωτη οργανωτική συγκρότηση, κινείται πλέον με μεγάλη ορμητικότητα στον συνδικαλιστικό χώρο και είναι ξεκάθαρο ότι θεωρεί φυσικούς συμμάχους της την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τον προσκείμενο σε αυτήν χώρο.
Οι δίαυλοι με Τσίπρα – Ιερώνυμο


Η προσέγγιση ΣΥΡΙΖΑ και Εκκλησίας, όπως αυτή επισημοποιήθηκε στο συνέδριο του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, με θέμα «Εκκλησία και Αριστερά», φαίνεται ότι δεν είναι ούτε συγκυριακή ούτε τυχαία.
Σύμφωνα με ενδείξεις και από τις δύο πλευρές, η διαδικασία βασίζεται στην εκπεφρασμένη αμοιβαία διάθεση του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου και του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρα για συζήτηση και συνεννόηση, όσο και αν το ζήτημα δεν δημοσιοποιείται εμφατικά.
Το πρώτο επίσημο δείγμα ήταν η πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου να παραστεί στην κηδεία του Παύλου Τσίπρα, πατέρα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης προ δύο μηνών.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της Θεσσαλονίκης αναδείχθηκαν μεν πτυχές στις οποίες το χάσμα φαίνεται μεγάλο (π.χ. η εκκλησιαστική περιουσία), ταυτοχρόνως όμως επιβεβαιώθηκε ότι Εκκλησία και ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται πολύ κοντά στα ζητήματα των δικτύων αλληλεγγύης. Παράλληλα και παρά τις «παραφωνίες» κατέστη σαφές από τις τοποθετήσεις ιεραρχών όπως αυτή του Μητροπολίτη Σιατίστης κ. Παύλου ότι η Εκκλησία της Ελλάδος είναι αποφασισμένη να διαχωρίσει τη θέση της από τη δράση της Χρυσής Αυγής. «Η Εκκλησία είναι αντίθετη σε κάθε αντιχριστιανική πράξη. Και αντιχριστιανική πράξη είναι καθετί που ξεχωρίζει τους ανθρώπους, από τη φυλή, το χρώμα του δέρματός τους, την πίστη τους σε ανώτερους και κατώτερους. Αρα κάθε φαινόμενο ρατσιστικής αντιμετώπισης των ανθρώπων, που είναι ουσιαστικά φαινόμενο ναζιστικής νοοτροπίας, είναι απορριπτέο. Και δεν αρμόζει, επιτρέψτε μου να πω, όχι μόνο σε έναν καλό χριστιανό, αλλά ούτε σε έναν Ελληνα» τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Παύλος κατά την παρέμβασή του στο συνέδριο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ