Την έντονη ανησυχία του για την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα αλλά και για τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης του πολιτικού συστήματος, εξαιτίας και της λιτότητας, εκφράζει σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Χάνες Σβόμποντα. Ο επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρέθηκε, για δεύτερη φορά τους τελευταίους μήνες, στην Ελλάδα. Είχε έρθει ξανά μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του Μαΐου και του Ιουνίου. Ο αυστριακός πολιτικός δεν διστάζει επίσης να μεμφθεί την τρόικα για ιδεολογικές αγκυλώσεις στο θέμα των εργασιακών σχέσεων, ενώ επαναλαμβάνει ότι είναι αδύνατο για την Ελλάδα να εφαρμόσει το υπάρχον πρόγραμμα με βάση το σημερινό χρονοδιάγραμμα.

Κατά την παραμονή του στην Αθήνα ο κ. Σβόμποντα συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομικών κ. Ι. Στουρνάρα, τους προέδρους του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλο και της ΔΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλη, καθώς και με αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ (η συνάντησή του με τον κ. Αλ. Τσίπρα δεν κατέστη εφικτή καθώς ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε μόλις χάσει τον πατέρα του). Οσο για το μήνυμά του προς τον ΣΥΡΙΖΑ; «Μπορεί να βρίσκεται σήμερα στην αντιπολίτευση, αλλά πρέπει να σκέφτεται από τώρα τι θα συμβεί αν έρθει στην κυβέρνηση. Πρέπει από τώρα να αναπτύξει συγκεκριμένα επιχειρήματα» τονίζει ο κ. Σβόμποντα.

Τον ρωτάμε αν η πολιτική λιτότητας ευθύνεται για την πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα. «Πιστεύω ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό» μας απαντά. «Σε πολλές χώρες υπάρχει μια δυσπιστία για την πολιτική, τους πολιτικούς και τα κόμματα. Αν αυτό συνδυαστεί με μια πολιτική λιτότητας, η οποία δεν δουλεύει, τότε έχουμε αυτό που βλέπουμε στην Ελλάδα. Αν η λιτότητα έφερνε αποτελέσματα, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι «ναι μεν υπάρχουν αντιδράσεις, αλλά αποδίδει η πολιτική αυτή». Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε ο λαός κουράζεται και τροφοδοτεί τη δυσπιστία. Το βλέπουμε να συμβαίνει ήδη στην Πορτογαλία. Ισως εκεί να μην έχουν άνοδο της Ακροδεξιάς όπως στην Ελλάδα, αλλά οι αντικοινωνικές επιπτώσεις της λιτότητας είναι παρούσες» εξηγεί.
Τι ρόλο διαδραματίζει η άνοδος των ποσοστών της Χρυσής Αυγής στους σχεδιασμούς των Ευρωπαίων; «Προβληματιζόμαστε πάρα πολύ για την άνοδο της Χρυσής Αυγής, διότι οι καταβολές της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), όταν ξεκίνησε, ήταν να ξεπεράσουμε το μίσος, τον εξτρεμισμό, την ξενοφοβία που οδήγησαν σε δύο παγκοσμίους πολέμους. Η ΕΕ δεν ήταν οικονομικό σχέδιο. Μπορεί τα εργαλεία και τα μέσα να ήταν οικονομικά, αλλά επρόκειτο για πολιτικό σχέδιο. Σήμερα μάλλον αγνοούμε τι ακριβώς επειδιώκαμε με την ίδρυση της ΕΕ» τονίζει ο κ. Σβόμποντα.
Η τρόικα της Επιτροπής, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ πάντως δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι η εμμονή στη λιτότητα και η πίεση για βαθιές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μπούμερανγκ για την κοινωνική συνοχή. «Το λάθος της τρόικας είναι ο συνδυασμός απλοϊκών οικονομικών με ιδεολογικές αγκυλώσεις, σε θέματα όπως οι εργασιακές σχέσεις» υπογραμμίζει ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Δεν λέω ότι δεν χρειάζονται μεταρρυθμίσεις, αλλά πρέπει να ξέρουμε ποιες ακριβώς μεταρρυθμίσεις» προσθέτει. «Να σας θυμίσω ότι τόσο στη Γερμανία όσο και στην πατρίδα μου την Αυστρία συνδυάζεται η υψηλή παραγωγικότητα με ισχυρά συνδικάτα. Αυτά πρέπει να υπάρχουν αλλά να τηρούν υπεύθυνη στάση. Επιτυχημένο δεν είναι ένα συνδικάτο που σκέφτεται μόνο τους εργαζομένους που ανήκουν σε αυτό, αλλά και το μέλλον της χώρας. Η τρόικα χρειάζεται να οδηγήσει τα συνδικάτα να αναλάβουν τις ευθύνες τους, όχι απαραίτητα να τα αντιμάχεται».
Οσο για το θέμα της επιμήκυνσης του προγράμματος προσαρμογής κατά δύο χρόνια, ο κ. Σβόμποντα λέει χωρίς περιστροφές: «Εννοείται ότι χρειάζεται. Οι ευρωπαίοι Σοσιαλιστές το λένε εδώ και καιρό. Δεν βγαίνει διαφορετικά. Στην Αυστρία, την πατρίδα μου, αποπληρώναμε ως πρόσφατα δάνεια της δεκαετίας του 1930…». Παράλληλα, πρέπει να εισρεύσουν ευρωπαϊκά κονδύλια στην Ελλάδα για να τονωθεί η ανάπτυξη. Ωστόσο απαιτείται και ταχεία προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την υλοποίηση των οποίων η τρόικα ίσως πρέπει να θέσει πιο σαφή χρονοδιαγράμματα, αντί να επιμένει τόσο σε περικοπές μισθών και συντάξεων.

Κρίσιμα βήματα
Η Ευρώπη καθυστερεί
Την προηγούμενη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο κ. Σβόμποντα είχε ασκήσει σφοδρή κριτική στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και στον πρόεδρο της Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο για κωλυσιεργία στην προώθηση κρίσιμων βημάτων για την ενίσχυση της ευρωζώνης, όπως η ενιαία τραπεζική εποπτεία. «Οι δύο άνδρες πρέπει να ηγηθούν» σημειώνει, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία του επειδή χώρες όπως η Γερμανία μοιάζουν να ακολουθούν μια πολιτική στηριζόμενη σε εσωτερικά κριτήρια.
Το άλλο καυτό μέτωπο στην Ευρώπη την τρέχουσα περίοδο αφορά την κατάρτιση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την επταετία 2014 – 2020. Ηδη «έχουν βγει τα μαχαίρια» τόσο μεταξύ των κρατών-μελών όσο και μεταξύ της κυπριακής προεδρίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Πριν από μερικά χρόνια πολλά κράτη-μέλη επέμεναν να υπάρξει διεύρυνση στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Σήμερα, οι ίδιοι λένε στις χώρες αυτές ότι θα μειωθούν τα χρήματα που λαμβάνουν από τον προϋπολογισμό. Αυτό δεν είναι δίκαιο. Φυσικά και απαιτείται αποτελεσματική χρήση των κονδυλίων, αλλά αυτό δεν φθάνει. Ιδιαίτερα τα κονδύλια για τη Συνοχή είναι απαραίτητα για τις φτωχότερες χώρες» καταλήγει ο κ. Σβόμποντα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ