Ριζικές αλλαγές στην οργάνωση του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα με προτάσεις για την ένταξη όλων των Ελλήνων στον ΕΟΠΠΥ, συγχωνεύσεις νοσοκομείων, αλλαγή του συστήματος αμοιβών των γιατρών ώστε να νομιμοποιηθεί το «φακελάκι» και να περιοριστούν οι λίστες αναμονής στα χειρουργεία, υποδεικνύει η τρόικα στην κυβέρνηση. Στην έκθεση της «τεχνικής βοήθειας για την υγειονομική περίθαλψη», το περίφημο σχέδιο Carone στο οποίο στηρίζεται η μεταρρύθμιση στον χώρο της Υγείας, οι τεχνοκράτες είναι ωμοί στις διαπιστώσεις τους.

«Με δεδομένες τη διαφθορά και τη δυσκολία εξεύρεσης υγειονομικού εξοπλισμού, καθώς και την ανάγκη να ελεγχθούν οι δαπάνες, είναι σημαντικό να υπάρξει συμφωνία (μεταξύ κυβέρνησης, φαρμακευτικών εταιρειών, γιατρών, φαρμακειών, χονδρεμπόρων και των οργανώσεων των ασθενών) σε έναν κώδικα καλής συμπεριφοράς (κανόνων και προτύπων) όσον αφορά τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ όλων των μερών».

Με άλλα λόγια, η τρόικα εισηγείται να υπάρξει ένας συμβιβασμός συμφερόντων μεταξύ όλων των κρίκων της αλυσίδας της Υγείας (χωρίς να κοπούν οι αμοιβές και τα δώρα των γιατρών). Μάλιστα προτείνει στην κυβέρνηση να ζητήσει βοήθεια από τη Σουηδία, η οποία έχει πρόσφατα θεσμοθετήσει έναν τέτοιο κώδικα.
Προκειμένου να σβήσουν οι «λίστες αναμονής» ειδικά στα χειρουργεία, εισηγείται να επανεξεταστεί το σύστημα αμοιβής των γιατρών και να ενσωματωθεί σε αυτήν η συμμετοχή του ιδιώτη («φακελάκι») προκειμένου να νομιμοποιηθεί η συναλλαγή και εν τέλει να φορολογείται και ο γιατρός για το σύνολο των εισοδημάτων του.
Στόχος των αλλαγών είναι η «προσγείωση» των δαπανών Υγείας και κυρίως του φαρμάκου στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα. Σήμερα η λειτουργία του συστήματος Υγείας στοιχίζει πάνω από 10 δισ. ευρώ ετησίως, καλύπτεται κατά το ένα τρίτο από τις εισφορές των ασφαλισμένων και κατά τα δύο τρίτα από τον προϋπολογισμό.
Το πιο σκληρό σημείο όμως της αντιπαράθεσης που έχουν βιώσει όλοι οι ασφαλισμένοι είναι το κύκλωμα του φαρμάκου.
Οι ετήσιες δαπάνες φαρμάκου από 5 δισ. ευρώ το 2009 (συμπεριλαμβανομένης της δαπάνης για την κεντρική προμήθεια 11 εκατομμυρίων εμβολίων κατά της γρίπης H1N1) υποχώρησαν σε 3,9 δισ. ευρώ το 2011 και στόχος είναι να περιοριστούν σε 2,88 δισ. ευρώ εφέτος.
Δηλαδή μέσα σε τρία χρόνια από τα φάρμακα το Δημόσιο εξοικονόμησε 2 δισ. ευρώ, ποσό που χάθηκε ισόποσα από το κύκλωμα της βιομηχανίας, των χονδρεμπόρων και των αποθηκών και από τα κέρδη των φαρμακοποιών.
Υπό αυτές τις συνθήκες η μάχη μεταφέρεται στη χρήση των γενοσήμων φαρμάκων, αλλά, όπως επισημαίνει η τρόικα, «το κλειδί της επιτυχίας κρατούν και πάλι οι γιατροί».
Η έκθεση Carone για την Yγεία στην Ελλάδα
Η έκθεση Carone αποτελεί πλέον για το υπουργείο Υγείας την κατευθυντήρια γραμμή της πολιτικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών περίθαλψης των Ταμείων και του ΕΣΥ στην Ελλάδα.

ΕΟΠΥΥ

Η δημιουργία του ΕΟΠΠΥ είναι ένα σημαντικό βήμα για να εξορθολογιστεί η κοινωνική ασφάλιση στον χώρο της Υγείας και για να διασφαλιστεί δίκαιη χρηματοδότηση και πρόσβαση στον χώρο της περίθαλψης ανάμεσα στις πληθυσμιακές ομάδες. Το ΕΟΠΠΥ καλύπτει το 95% του πληθυσμού αλλά ένας αριθμός από μικρότερα Ταμεία παραμένει εκτός. Η συγχώνευση όλων των Ταμείων στον ΕΟΠΠΥ θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα στους φόρους και στη διακύμανση των μισθών.

Τα επόμενα βήματα
1. Πλήρης λειτουργία του ΕΟΠΠΥ σε συνδυασμό με τη μετακίνηση του απαραίτητου διοικητικού προσωπικού . Καλή διανομή του προσωπικού ανάμεσα στις διευθύνσεις (από τώρα).
2. Συγχώνευση των τομέων της Υγείας, από τα διαφορετικά κοινωνικά ταμεία στο ΕΟΠΠΥ (Ιούνιος 2012).
3. Μείωση των αριθμών των συμβάσεων και αύξηση του αριθμού των ασθενών ανά γιατρό, ώστε να είναι πιο κοντά στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (από τον Ιούνιο του 2012 και μετά).
4. Μετακίνηση του ΕΟΠΠΥ κάτω από την αποκλειστική ευθύνη του υπουργείου Υγείας (Ιούνιος 2012).
5. Εξισωτικές συνεισφορές από όλους τους εργαζομένους (τέλος του 2012).
6. Συμβάσεις με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στη βάση της σύμβασης με ένα στοιχείο πληρωμής ανάλογα με τις επιδόσεις (από τις αρχές του 2013).
Η βοήθεια σε θέματα διοικητικής ικανότητας μπορεί να έλθει από τη Φινλανδία και τη Γερμανία. Η βοήθεια στη σύναψη συμφωνιών μπορεί να έλθει από την Πορτογαλία και τη Βρετανία.
Σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Πορτογαλία και η Βρετανία έχουν αναπτυχθεί συστήματα που συνδέουν τις επιδόσεις με την αμοιβή, στα νοσοκομεία και στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Αναδιάρθρωση του ΕΣΥ

Το νοσοκομειακό δίκτυο χρειάζεται αναδιοργάνωση. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και η ικανότητα δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη με τις ανάγκες του πληθυσμού της περιοχής, υπάρχει χώρος για να διερευνηθούν οι οικονομίες κλίμακας και οι οικονομίες πεδίου και για να μειωθεί η αναποτελεσματικότητα.

Τα μέτρα
1. Καθορισμός περιοχών, με προτεραιότητα στις υπηρεσίες των νοσοκομείων, προκειμένου να εξορθολογιστούν: μεταμόσχευση, έκτακτης ανάγκης, δομές καρκίνου (από τώρα).
2. Επαναπροσδιορισμός τομέων περιοχών σε ένα πλαίσιο διοικητικών και μεταρρυθμίσεων περιφερειών Υγείας και πραγματικών αναγκών των ασθενών (από τώρα).
3. Αποτελεσματική συγχώνευση νοσοκομείων και προσαρμογή προβλέψεων εντός νοσοκομείων και μεταξύ νοσοκομείων της ίδιας περιφέρειας, δυνητικά έχοντας μερικές εγκαταστάσεις όπου θα λειτουργούν μόνο ημέρα (χωρίς να υπάρχουν νοσηλευόμενοι και χωρίς έκτακτα περιστατικά), μακροχρόνια περίθαλψη ή παρηγορητική φροντίδα, μονάδες για καρκινοπαθείς.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία ή το Βέλγιο θα μπορούσαν να παρέχουν βοήθεια σε αυτόν τον τομέα.

Λίστα αναμονής και «φακελάκι»

Λίστες αναμονής εμφανίζονται ως αιτία ανησυχίας για τα ΜΜΕ και τους ασθενείς. Επίσης υπάρχει αύξηση των ανεπίσημων πληρωμών στους γιατρούς, οι οποίοι χρεώνουν τους ασθενείς «ανεπίσημα» προκειμένου να χρειαστεί να περιμένουν μικρότερο χρονικό διάστημα. Οι λίστες αναμονής απαιτούν ένα καλύτερο σύστημα διαχείρισης.

Τα βήματα
1. Να εξεταστεί η λίστα αναμονής με τους ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία στα νοσοκομεία και στα άλλα τμήματα, ξεκινώντας την εξέταση σύμφωνα με κριτήρια αντίστοιχα των συνθηκών.
2. Να δημιουργηθεί ένα σύστημα το οποίο απεικονίζει τους ασθενείς που περιμένουν για θεραπεία και μετακινεί αυτούς που πλέον δεν χρειάζονται θεραπεία.
3. Να υπάρχει η δυνατότητα να νοσηλεύονται οι ασθενείς εκτός τομέα περιοχής και σε άλλα νοσοκομεία του ΕΣΥ.

Φαρμακευτικά προϊόντα

Η εξωνοσοκομειακή περίθαλψη στην Ελλάδα είναι αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (στην αρχή του προγράμματος ήταν διπλάσιος ο αριθμός σε σύγκριση με της ΕΕ). Αυτό οφειλόταν στην έλλειψη ελέγχου, παρακολούθησης και αξιολόγησης της συμπεριφοράς στον τομέα της συνταγογράφησης και της κατανάλωσης, καθώς και στην έλλειψη κοινών μέτρων ελέγχου για τη ζήτηση και την προσφορά στον κλάδο.

Τι θα γίνει
1. Να διασφαλιστεί η συχνή ενημέρωση της λίστας τιμών μέσω εξωτερικών τιμών αναφοράς(σε τριμηνιαία βάση).
2. Να υιοθετηθούν κριτήρια για την αποζημίωση των φαρμάκων, π.χ. κριτήρια για να βάζουν τα φάρμακα στη θετική λίστα (2012).
Τεχνική βοήθεια μπορεί να δοθεί από Γερμανία, Πορτογαλία, Γαλλία και Φινλανδία.

Η δραστική ουσία

Η κυβέρνηση έχει μόλις εκδώσει ένα υπουργικό διάταγμα που επιβάλλει τη συνταγογράφηση με δραστική ουσία. Ο ΕΟΦ είναι έτοιμος να εκδώσει τη λίστα με τα φάρμακα με ενεργή ουσία, επωνυμία, τιμή και δείκτη του επιμερισμού του κόστους.

Οι αλλαγές
1. Εκδοση της λίστας με τις δραστικές ουσίες, επωνυμία, τιμή και δείκτη του επιμερισμού του κόστους σε όλα τα φάρμακα στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ.
2. Ενημερωτική καμπάνια για ασθενείς, γιατρούς και φαρμακοποιούς, που περιλαμβάνει φυλλάδια σε ιατρικές εγαταστάσεις.
3. Μελέτη αλλαγών στην ιατρική εκπαίδευση προκειμένου να προωθήσει τις INN συνταγές σε σχέση με τις επώνυμες.
4. Παρακολούθηση της εφαρμογής των ΙΝΝ συνταγών και αυτών για γενική υποκατάσταση.

Κριτήρια για τιμολόγηση

Η απόφαση να πληρωθεί ένα φάρμακο με κρατικά χρήματα θα πρέπει να είναι διαφανής, βασισμένη σε σχετικά κριτήρια, και οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι αναθεωρήσιμες. Η διαφάνεια έγκειται στο ότι πρέπει όλα τα κριτήρια για τη διατίμηση ενός προϊόντος και την αξιολόγηση της αξίας του να είναι αντικειμενικά, επαληθεύσιμα και προσβάσιμα στο κοινό.

Ηλεκτρονική συνταγογράφηση

Η εξασφάλιση ενός λειτουργικού συστήματος ηλεκτρονικών συνταγογραφήσεων είναι θέμα ζωτικής σημασίας . Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπερκατανάλωσης και της νοθείας, καθώς και στο να περιοριστούν οι δημόσιες δαπάνες στα φαρμακευτικά προϊόντα στα εξωτερικά ιατρεία.

Το νέο σύστημα

1. Ανάπτυξη λογισμικού που διασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ του συστήματος που διαχειρίζονται τα φαρμακεία και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, έτσι ώστε να καταγράφονται οι χειρόγραφες συνταγογραφήσεις ηλεκτρονικά (ΗΔΙΚΑ).
2. Διασφάλιση της πρόσβασης στο Internet στις εγκαταστάσεις του ΕΟΠΠΥ και του ΕΣΥ.
3. Ενδυνάμωση της δυνατότητας του συστήματος να συλλέγει στοιχεία και να έχει πρόσβαση σε αυτά σε κανονική βάση, με σκοπό να αναγνωρίζει την υπερ- ή υπο-συνταγογράφηση και τα αδικήματα.
4. Ολοκλήρωση των βασικών ιατρικών πληροφοριών για τον ασθενή σε ένα σύστημα για να διασφαλιστούν οι καλές πρακτικές στο ζήτημα της συνταγογράφησης.
5. Διασφάλιση ότι το σύστημα καλύπτει το 90% όλων των ιατρικών πράξεων που πληρώνονται από τη δημόσια χρηματοδότηση.
Η βοήθεια μπορεί να δοθεί από τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία, τη Βρετανία, το Βέλγιο, την Εσθονία, τη Δανία και τη Φινλανδία.

Ζητούνται παθολόγοι και νοσοκόμες
Η Ελλάδα έχει δείκτη αριθμού γιατρών ανά ασθενή που είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν σημαντικές ανισορροπίες, πάρα πολλές ειδικότητες και έλλειψη πρωτοβάθμιας περίθαλψης από γιατρούς. Η Ελλάδα έχει επίσης έλλειψη σε νοσοκόμες.
Oι λύσεις
1. Κατάρτιση περισσότερων παθολόγων.
2. Επανειδίκευση ειδικευμένων προκειμένου να γίνουν παθολόγοι.
3. Εκπαίδευση νοσοκόμων.
4. Διευθέτηση πολυάριθμων κενών θέσεων σπουδαστών στις ιατρικές σχολές σύμφωνα με τις ανάγκες του τομέα και της γήρανσης του εργατικού δυναμικού.
Η βοήθεια μπορεί να δοθεί από τη Γαλλία και τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Βρετανία και τη Γερμανία.

«Φρένο» στις δαπάνες στα φάρμακα
Αν η δημόσια δαπάνη σε φαρμακευτικά προϊόντα είναι μεγαλύτερη από τον προϋπολογισμό των 2,88 δισ. ευρώ με τον ΦΠΑ, οι επιχειρήσεις φαρμάκων θα πρέπει να αποπληρώνουν τη διαφορά. Αυτό το σύστημα, με κάποιες παραλλαγές, είναι ήδη σε εφαρμογή σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως σε Πορτογαλία, Βέλγιο, Ιταλία, Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία. Παρ’ όλα αυτά είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που εφαρμόζεται αυτό το σύστημα και γι’ αυτό ίσως χρειαστεί να δομηθούν διοικητικές ικανότητες και γνώση στον συγκεκριμένο τομέα.

Επόμενα βήματα

Υπολογισμός στοιχείων για τις μηνιαίες πωλήσεις από την κάθε εταιρεία για το 2012.
Η βοήθεια σε διοικητική ικανότητα και σύναψη συμφωνιών μπορεί να έρθει από την Πορτογαλία και τη Γαλλία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ