«Το ζητούμενο δεν είναι το χρώμα της γάτας, αλλά αν πιάνει ποντίκια» λέει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Τάσος Γιαννίτσης, ο οποίος επιμένει, λίγες ημέρες πριν από την επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου, ότι υπάρχει χώρος για τη δημιουργία ενός νέου κόμματος. Αυτό όμως που έχει σημασία, επισημαίνει, είναι αν σε μια φάση κρίσης μπορεί να αναδειχθούν πειστικές αντιλήψεις στα κρίσιμα προβλήματα και η δημιουργία μιας ευρύτερης προοπτικής. Κατά τον κ. Γιαννίτση, το αν αυτά εκφραστούν από υφιστάμενα ή νέα κόμματα είναι αδιάφορο για την κοινωνία. Αποκαλύπτει πόσο θα στοιχίσει η εκλογική αναμέτρηση, γιατί δεν έγινε τελικά υπουργός Οικονομικών, ενώ προτρέπει όλους όσοι φοβούνται ένα κόμμα Παπαδήμου να ξεπεράσουν τον φόβο τους μιλώντας στον κόσμο με πραγματική ειλικρίνεια και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα της κρίσης.
Μπορεί κατά τη γνώμη σας ο δημόσιος τομέας να λειτουργήσει όπως και ο ιδιωτικός; Και πώς; Εχετε εμπειρία και από τους δύο τομείς;
«Δυστυχώς με τις συνθήκες που έχουμε αυτό δεν είναι εφικτό. Οχι ότι και ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί χωρίς σοβαρά προβλήματα. Αν το έκανε δεν θα φθάναμε στο σήμερα. Αναποτελεσματικότητα, αναξιοκρατία, αποτυχία, προχειρότητα, διαφθορά βρίσκονται συχνά και εδώ. Παρ’ όλα αυτά, συχνά η κύρωση της αγοράς λειτουργεί και η αποτελεσματικότητα γενικά είναι πιο ικανοποιητική. Θεωρώ όμως ότι καμία χώρα δεν προχώρησε με επιτυχία χωρίς έναν ισχυρό και αποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Στην Ελλάδα θέλουμε ανάπτυξη, κοινωνική ευημερία, δικαιοσύνη, τα θέλουμε όλα, όμως με έναν δημόσιο τομέα που εμείς οι ίδιοι τον απαξιώσαμε ως τα μπούνια. Η κατάληξη της απαξίωσης αυτής ήταν η γενικευμένη κρίση – ουσιαστικά η κατάρρευση – που βιώνουμε».
Μπορεί η αλλαγή του εκλογικού νόμου να εξυγιάνει και να ανανεώσει το πολιτικό σύστημα; Μπορεί να σταματήσει τη διαπλοκή μεταξύ πολιτικών και οικονομικών παραγόντων;
«Διαπλοκές παρατηρούνται σε όλες τις χώρες, ανεξάρτητα από το εκλογικό τους σύστημα. Βέβαια, μια θεσμική αλλαγή θα μπορούσε να εκλογικεύσει το πολιτικό σύστημα. Θα μπορούσε να επιφέρει μια ρήξη στο μοντέλο εξάρτησης βουλευτών και υπουργών από πιέσεις που δεν σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον αλλά με προσωπικά συμφέροντα κοινωνικών τμημάτων. Σε μια δημοκρατία αυτό από μόνο του δεν είναι πρόβλημα. Γίνεται όμως μεγάλο πρόβλημα όταν το εκλογικό πλαίσιο επιτρέπει ένα άθροισμα τέτοιων συμφερόντων, που υπονομεύουν το συλλογικό συμφέρον και λειτουργούν ενάντια σε μεγάλους στόχους και βασικές αξίες της πολιτικής και της πολιτικής ηθικής».
Δημοσιεύματα σας εμφάνισαν ως αντικαταστάτη του κ. Βενιζέλου στο υπουργείο Οικονομικών. Και σε άλλα είδαμε αναφορές ότι κάποιοι σάς φοβήθηκαν και περισσότερο φοβήθηκαν μήπως δημιουργηθεί η μαγιά για να ιδρυθεί ένα «κόμμα Παπαδήμου». Πόσο κοντά στην πραγματικότητα ήταν όλα αυτά;
«Δεν με ενδιαφέρει όλη αυτή η παρασκηνιακή και παραπολιτική φλυαρία. Για να είναι σαφές, πριν από τις αποφάσεις είχα μια επικοινωνία με τον Πρωθυπουργό. Η θέση μου ήταν ότι δεν είχα κανένα πρόβλημα για τρεις λύσεις: να αντικατασταθώ υπηρεσιακά πριν από τις εκλογές, να παραμείνω ως τις εκλογές στο υπουργείο Εσωτερικών, να μεταβώ στο υπουργείο Οικονομικών αν το έκρινε ο ίδιος αναγκαίο, παρ’ ότι αυτό είχε πολλά ρίσκα για εμένα και για τη συνέχεια. Χαίρομαι που δεν πρόκρινε την τελευταία λύση.
Σε ό,τι αφορά τώρα τους φόβους για ένα κόμμα Παπαδήμου, ο καλύτερος τρόπος να τους ξεπεράσει κανείς είναι να μιλάει στον κόσμο με πραγματική ειλικρίνεια και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα της κρίσης. «Αποτελεσματικά» σημαίνει με τόλμη, πραγματισμό, διάθεση υπέρβασης και το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, σε ό,τι θα μπορούσα να αναφέρω ως το «μεγάλο» και όχι το «μικρό» μέλλον. Με άλλα λόγια, να κάνει ό,τι έκανε ο Πρωθυπουργός τους μήνες αυτούς».
Πώς κρίνετε τις θέσεις που ανέπτυξαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι εκπρόσωποι της τρόικας; Μπορούμε να συνεχίσουμε με άγρια εσωτερική υποτίμηση;
«Η εσωτερική υποτίμηση έχει όρια και απαιτεί λεπτές ισορροπίες. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πότε η πολιτική αυτοακυρώνεται γιατί ξεπερνά τα όρια αυτά και πότε ακυρώνεται γιατί η ίδια δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Εμείς ούτε πήραμε σοβαρά την κρίση, ούτε υλοποιήσαμε με αποφασιστικότητα τις δεσμεύσεις μας, ούτε αναπτύξαμε μια δική μας οραματική εναλλακτική στρατηγική».
Ποιες πιστεύετε ότι πρέπει να είναι οι πρώτες προτεραιότητες της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές;
«Να δημιουργήσει κλίμα εμπιστοσύνης της διεθνούς κοινότητας στην ελληνική πολιτική, εμπιστοσύνης της ελληνικής κοινωνίας στην πολιτική της κυβέρνησης, εμπιστοσύνης των ανέργων ότι η πολιτική δεν τους αφήνει πίσω της και εμπιστοσύνης των επενδυτών στις προοπτικές της πολιτικής και της οικονομίας. Είναι ο κεντρικός όρος επιτυχίας για οποιαδήποτε πολιτική. Επίσης, να επιδιώξει μια αλλαγή της ισορροπίας προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης, όχι με την έννοια της δημοσιονομικής ή πιστωτικής χαλαρότητας που δεν είναι εφικτές, αλλά του εκσυγχρονισμού του κράτους, της αξιοποίησης πόρων για επενδύσεις, της μείωσης της αδιαφάνειας, της βελτίωσης της παραγωγικότητας, της προσέλκυσης διεθνών επενδύσεων, και άλλων αλλαγών, που όλες μαζί δημιουργούν σωρευτικά ένα ευνοϊκό αναπτυξιακό κλίμα».
Μπορεί η χώρα να περιμένει κάτι καλύτερο από το μνημόνιο 2 – και πώς; Μπορεί να προσδοκά σε αλλαγή του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και σε αναθεώρηση της πολιτικής Μέρκελ – Σαρκοζί;
«Θεωρώ ότι το βάρος πέφτει στη δική μας ικανότητα δράσης. Ας μην περιμένουμε τη λύση από διεθνείς συσχετισμούς που δεν θα αλλάξουν πολλά. Το μέλλον μας δεν μπορεί να το εξαρτούμε συνεχώς από εξωτερικές δυνάμεις».
Πόσο έτοιμος είναι ο κρατικός μηχανισμός για την εκλογική αναμέτρηση; Πόσο θα στοιχίσει; Κι ακόμη, μπορεί το Δημόσιο να αντέξει (οικονομικά) επαναληπτικές εκλογές σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας;
«Αν σκεφτεί κανείς ότι κάθε εκλογή στοιχίζει τουλάχιστον 60-70 εκατ. ευρώ και ότι για να βρούμε 320 εκατ. ευρώ περιορίσαμε συντάξεις και κρίσιμες άλλες δαπάνες, μπορεί να κάνει τις επιλογές του. Βέβαια, η δημοκρατία δεν μετριέται έτσι, αλλά ούτε και με αδιαφορία του κόστους της».
Πώς κρίνετε τη δημοσκοπική άνοδο των κομμάτων της άκρας Δεξιάς;
«Δείγμα πολιτικής και ιδεολογικής αδυναμίας μας».
Υπάρχει ακόμη χώρος για ένα νέο κόμμα – και υπό ποιες προϋποθέσεις;
«Πάντα υπάρχει χώρος για νέες ιδέες, νέες πολιτικές προτάσεις και νέο κόσμο. Αυτό που έχει σημασία είναι αν σε μια φάση κρίσης, δηλαδή παγίδευσης, μπορεί να αναδειχθούν μια καθαρή αντίληψη για τον σύγχρονο κόσμο, πειστικές απαντήσεις στα κρίσιμα προβλήματα και δημιουργία μιας ευρύτερης προοπτικής. Το αν αυτά θα εκφραστούν από υφιστάμενα ή νέα κόμματα είναι αδιάφορο για την κοινωνία. Το ζητούμενο δεν είναι το χρώμα της γάτας, αλλά αν πιάνει ποντίκια».
Το δίδαγμα του Ασφαλιστικού
«Να μην στέλνουμε τα προβλήματα στην εξέδρα»
Αισθάνεστε σήμερα δικαιωμένος μετά την τροπή που πήρε το Ασφαλιστικό μετά το 2001;
«Ας αφήσουμε θέματα δικαίωσης. Το μείζον στην ιστορία αυτή έχει άμεση σχέση με το σήμερα. Μας δείχνει ότι όταν κορυφαία προβλήματα τα στέλνουμε στην εξέδρα το τίμημα είναι μαζικό, σκληρό, άδικο και πολλαπλάσιο. Ας δούμε τα σημερινά προβλήματα, το σύστημα Υγείας, την ανεργία, το Περιβαλλοντικό, το Αναπτυξιακό, τη μεταρρύθμιση του κράτους, τη διαφθορά και ας σκεφτούμε τι μάθημα μας δίνει το Ασφαλιστικό για τα θέματα αυτά».
Ενας από εκείνος που διαφώνησαν τότε μαζί σας, και μάλιστα ζήτησε την αποπομπή σας από την κυβέρνηση, ήταν ο Θόδωρος Πάγκαλος. Τι θα του λέγατε σήμερα;
«Με πολύ χιούμορ, θα τον ευχαριστούσα ολόθερμα. Αν περνούσε τότε το Ασφαλιστικό, στη σκέψη όλων θα είχα καταγραφεί ως ο ανάλγητος, ο τεχνοκράτης χωρίς κοινωνική ευαισθησία που δεν καταλαβαίνει από πολιτική, που κατέστρεψε τις συντάξεις και αποδόμησε έναν στρατηγικό κοινωνικό πυλώνα. Ευτυχώς για εμένα και ατυχώς για τη χώρα, η μεταρρύθμιση δεν πέρασε. Τότε πάντως είχα αποδεχθεί εμπράκτως το κόστος να φέρω το βάρος του Ασφαλιστικού, ακριβώς για να μη συμβούν όλα αυτά».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
