Η πολιτική δεν είναι ποδόσφαιρο. Ενώ στο τελευταίο, όπως είπε κάποτε ο άγγλος πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής Γκάρι Λίνεκερ, «22 άτομα τρέχουν σαν τρελοί γύρω από μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί», στην πολιτική συμβαίνει το αντίθετο: Το «αμόκ» χρέους από τις προβληματικές χώρες της ευρωζώνης έχει αποτέλεσμα τη νύφη να την πληρώνει πάντα η Γερμανία. Αυτό συμβαίνει σήμερα με την Ελλάδα. Και το ίδιο θα συμβεί αύριο με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία – και πάει λέγοντας… Με τέτοιες «πνευματώδεις» συγκρίσεις, όπως η παραπάνω από την εφημερίδα «Die Welt», οι οποίες δείχνουν σε τι «δοκιμασία» υποβάλλονται τα νεύρα του Βερολίνου στο άκουσμα των κακών μαντάτων από την Αθήνα, είναι γεμάτα ορισμένα γερμανικά μέσα ενημέρωσης. Τα μέσα αυτά λειτουργούν σαν διπλός παραμορφωτικός καθρέφτης, ο οποίος, από τη μία εξωραΐζει τη γερμανική πολιτική, από την άλλη ασχημίζει την ελληνική. Τέτοια παραδείγματα βρίσκονται στα δεξιά λαϊκιστικά μέσα ενημέρωσης, όπως η «Bild Zeitung». «Είναι παλαβοί οι Ελληνες!» ήταν τις προάλλες ο τίτλος του περιβόητου ταμπλόιντ, «Η Ευρώπη φθονεί τη σούπερ Γερμανία» ένας άλλος.Από την άλλη ωστόσο τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης επιχειρούν να δείξουν «αυτό που είναι» – στο πλαίσιο βέβαια της κυρίαρχης αντίληψης ότι ο βασικός υπαίτιος για το ελληνικό χάλι είναι οι ίδιοι οι Ελληνες. Αυτό δεν αποκλείει «υστερικούς» τίτλους, όπως «Οι Ελληνες δίνουν το τελευταίο τους πουκάμισο» στην οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt» που αναφερόταν στην πρόσφατη συμφωνία των τριών κυβερνητικών κομμάτων στην Ελλάδα για το δεύτερο μνημόνιο. Αλλά και από τα πιο «αντικειμενικά» άρθρα δεν λείπει μια δόση υπεροψίας απέναντι στον φτωχό συγγενή. Αυτό αποτυπώνεται και στο δισέλιδο αφιέρωμα για την Ελλάδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Die Zeit» υπό τον τίτλο «Τι αξία έχουν για μας οι Ελληνες;».
Μια σειρά γνωστοί πολιτικοί, διανοούμενοι και επιχειρηματίες καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα «Πόση αλληλεγγύη επιτρέπεται να προσφέρουμε;» που τους θέτει η εβδομαδιαία εφημερίδα «Die Zeit». «Το Βήμα» έχει παρουσιάσει ήδη στην online έκδοσή του ορισμένες από αυτές τις τοποθετήσεις, όπως εκείνη του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Εδώ παρουσιάζουμε περιληπτικά τις πλέον σημαντικές από τις άλλες.
Σκληρό μάθημα
«Δεν χρειαζόμαστε την Ελλάδα επειδή είναι η γενέτειρα της Ευρώπης και επειδή από αυτή μάθαμε να σκεφτόμαστε» γράφει ο κοινωνιολόγος Χάιντς Μπούντε. Σήμερα, προσθέτει, τη χρειαζόμαστε για να μπορέσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα τι σημαίνει να είμαστε πολίτες της Ευρώπης – όχι μόνον ως συμμέτοχοι στην κοινή αγορά ή ως πολίτες ενός κράτους, αλλά και ως φίλοι σε κοινότητα φίλων. Ως τέτοιοι, τονίζει, μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς μαζί της και να πούμε: «Αγαπητοί Ελληνες, ψευδολογήσατε, εξαπατήσατε, τα αρπάξατε. Τώρα πρέπει να κάνετε παν το δυνατόν για να διατηρήσετε τη φιλία μας. Το τίμημα είναι μεγάλο, το μάθημα σκληρό. Αλλά αν το κάνετε αυτό, τότε δεν θέλουμε ούτε να καταδικάσουμε ούτε να ζητήσουμε ρέστα. Οι φίλοι δεν ξεχνούν ποτέ τι πραγματικά τους συνδέει».
Μοιραίες επιπτώσεις
«Η Ελλάδα χρειάζεται βοήθεια για αυτοβοήθεια, όχι βοήθεια για να κουκουλώσει την κρατική αποτυχία της και να συνεχίσει την ανοικονόμητη οικονομία της – μια κληρονομιά της βυζαντινής και οθωμανικής κυριαρχίας» σημειώνει ο ιστορικός Αουγκούστ Βίνκλερ. Μόνον όταν διασφαλιστεί ότι η ελληνική κυβέρνηση θα φέρει τα πάνω κάτω εφαρμόζοντας όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να της δοθεί οικονομική βοήθεια. Η παροχή βοήθειας χωρίς αυτό, προσθέτει, θα είχε «μοιραίες επιπτώσεις»: «Στις χώρες-δότες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα κατέρρεε και το τελευταίο ίχνος εμπιστοσύνης στην ιδέα της Ευρώπης. Ετσι δεν θα ναυαγούσε μόνο το ευρώ, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση».
Ντροπιαστικό
«Η περιφρόνηση με την οποία μιλούν στη χώρα μας για «τους Ελληνες», οι οποίοι ξαπλώνουν τεμπέλικα στον ήλιο, δεν κρατούν τις υποσχέσεις τους και πρέπει γι’ αυτό να πεταχτούν από τους Γερμανούς από την ευρωζώνη, με κάνει να ντρέπομαι» δηλώνει η δημοσιολόγος Γκεζίνε Σβαν. Αυτοί που δείχνουν τη μεγαλύτερη περιφρόνηση, προσθέτει, είναι εκείνοι που είχαν ως τώρα και τα μεγαλύτερα κέρδη από την Ελλάδα: Εμποροι όπλων, τραπεζίτες, σπεκουλαδόροι. Ταυτόχρονα είναι επικίνδυνο και για τους πλούσιους της Ευρώπης να σφυράνε αδιάφορα για την τύχη των φτωχών. «Μετά την Ελλάδα έρχεται η Πορτογαλία» γράφει. «Και κανείς δεν ξέρει τι θα μπορούσε να συμβεί μετά. Ο ιδεατός και πραγματικός λογαριασμός πάντως θα γινόταν μεγαλύτερος αν δεν βοηθούσαμε τώρα, κυρίως με μακροπρόθεσμες εγγυήσεις, επιτυγχάνοντας έτσι και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ενότητα της Ευρώπης. Αυτό θα ήταν βιώσιμη, όχι μυωπική πολιτική».
Σχέδιο Μάρσαλ
«Με τις εγγυήσεις για την Ελλάδα αναλαμβάνουμε και ένα ρίσκο. Αλλά πρόκειται εδώ μόνο για τους Ελληνες; Οχι, είναι νηφάλιος λογαριασμός» λέει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Πράσινων Γιούργκεν Τριτίν. Κι αυτό επειδή με τη σταθεροποίηση της Ελλάδας σταθεροποιείται και το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Σε περίπτωση μη ελεγχόμενης στάσης πληρωμών θα μπορούσαν να καταρρεύσουν τράπεζες και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχανε τεράστια ποσά. Στο ρίσκο της ΕΚΤ η Γερμανία συμμετέχει με ποσοστό 27%. Η μη διάσωση είναι λοιπόν ακριβότερη απ’ ό,τι οι επιπλέον πιστώσεις. Η σωτηρία της Ελλάδας είναι προς το συμφέρον μας». Το συμπέρασμά του: «Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εμείς οι Γερμανοί ευτυχήσαμε να μας τείνουν οι ΗΠΑ με το Σχέδιο Μάρσαλ μια χείρα σωτηρίας. Είναι καιρός να κάνουμε κι εμείς οι Γερμανοί το ίδιο για τους ανθρώπους στη Νότια Ευρώπη. Ενα ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα για βιώσιμη ανάπτυξη και περισσότερη απασχόληση θα ήταν χρήσιμο για όλους μας στην Ευρώπη».
Αγρυπνες νύχτες
«Πολλά άρθρα εφημερίδων, τηλεοπτικά λεπτά, καθημερινές διαβουλεύσεις, νυχτερινές διαπραγματεύσεις, άγρυπνες νύχτες, μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια, και πολλά-πολλά δισεκατομμύρια ευρώ» βλέπει η τηλεπαρουσιάστρια Ντούνια Χαγιάλι. Το ερώτημα όμως, προσθέτει, είναι το εξής: «Πόσο αξίζει η Ελλάδα στους Ελληνες; Αυτό είναι τελικά εκείνο που μετράει».
Ευρωπαϊκή ομελέτα
«Πολλοί Γερμανοί δρουν με αφετηρία μια παρεξήγηση. Παραγνωρίζουν το τι είναι Ευρώπη. Η Ευρώπη, για να το πούμε πεζά, βρίσκεται στην κατάσταση ενός χτυπημένου αβγού: Οποιος προσπαθεί να ξεχωρίσει το ασπράδι από τον κρόκο, αποτυγχάνει» υποστηρίζει ο κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ. Με άλλα λόγια: Οι χώρες της ΕΕ αποτελούν πλέον άλυτο κουβάρι. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν χρεοκοπία της Ελλάδας θα συμπαρασύρει στην άβυσσο και τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες. Αλλά η κρίση, προσθέτει, έχει και άλλες αρνητικές παρενέργειες, με πρώτη τη γιγάντωση της γερμανικής δύναμης – οικονομικά και πολιτικά. «Ξαφνικά η Ευρώπη έχει ένα τηλέφωνο» γράφει. «Και αυτό χτυπάει στο Βερολίνο, στο γραφείο (προς το παρόν τουλάχιστον) της Ανγκελα Μέρκελ. Αυτή υποδέχεται τους πρωθυπουργούς των χρεωμένων χωρών και τους δηλώνει προς τα πού πάει το πράγμα, ήτοι προς έναν γερμανικό ευρωεθνικισμό – προς τέρψη και ικανοποίηση εκείνης της πλειοψηφίας των Γερμανών που αισθάνονται ότι «κάτι είναι πάλι». Οποιος θέλει να αποκλείσει την Ελλάδα, υπερδυναμώνει τη Γερμανία».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
