ΚΑΙ ΟΜΩΣ, υπάρχει λύση. Ο επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος της Goldman Sachs στο Λονδίνο για τις αγορές και τα μακροοικονομικά μεγέθη (Μacro & Μarkets Research Τeam) κ. Φραντσέσκο Γκαρτζαρέλι δεν θεωρεί την αναδιάρθρωση του χρέους «ταμπού», ενώ αποκλείει την επιστροφή στη δραχμή, αφού ουδείς κερδίζει από μια τέτοια επιλογή. Στη συνέντευξη που παραχώρησε προς «Το Βήμα της Κυριακής» ο κ. Γκαρτζαρέλι εκτιμά ότι τα μέτρα σταθεροποίησης θα πρέπει να γίνουν περισσότερο ήπια, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα δεν θα οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα. Παράλληλα, με προσεκτικό τρόπο, προβλέπει ότι η πραγματική «συνολική λύση» μπορεί να ξεκινήσει με την αγορά ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία μοιάζει σαφώς με την «πρώτη πράξη» μιας ήπιας, εθελοντικής και ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης, μπορεί να έχει, όπως υποστηρίζει ο κ. Γκαρτζαρέλι, πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις αγορές. Προβλέπετε επιστροφή στη δραχμή;

«Το κόστος της επιστροφής στη δραχμή είναι υπερβολικά υψηλό. Καταστάσεις χρεοκοπίας παντού στην οικονομία, απώλειες αξιών και αύξηση της διακινδύνευσης. Και όλα αυτά χωρίς οφέλη. Στον σημερινό κόσμο, όπου η Ασία κυριαρχεί στην αγορά, τα οφέλη από την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας λόγω υποτίμησης θα εξανεμιστούν ταχύτατα.

Οσο για την Ευρώπη, η έξοδος ενός κράτους-μέλους θα σημαίνει ότι το ενιαίο νόμισμα είναι στην πραγματικότητα ένα “καλάθι νομισμάτων”. Μπορώ να φανταστώ μια κατάσταση όπου “σκιώδεις” νομισματικές ισοτιμίες αξιολογούνται, καθώς οι αγορές θα αναρωτιούνται ποια είναι η επόμενη χώρα που θα αποχωρήσει. Κατά συνέπεια, η πιο συμφέρουσα επιλογή για την Ελλάδα και τους εταίρους της είναι να αντιμετωπίσει την κρίση εντός της νομισματικής ένωσης».

Αν υποθέσουμε ότι αποφασιστεί και υλοποιηθεί μια οργανωμένη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, σε πόσο καιρό οι αγορές θα εμπιστευθούν εκ νέου την Ελλάδα και τις τράπεζές της;

«Εξαρτάται από το πόσο αξιόπιστη και καλά οργανωμένη θα είναι η αναδιάρθρωση. Σε αυτή την περίπτωση δεν πιστεύω ότι η επιστροφή στις αγορές θα αργήσει, ωστόσο ίσως αργήσει κάπως περισσότερο απ΄ όσο αργεί σε κράτη που έχουν προχωρήσει σε υποτιμήσεις των νομισμάτων τους.

Ωστόσο η ερώτηση-“κλειδί” είναι αν μια αναδιάρθρωση αμβλύνει την αποφασιστικότητα για τη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων».

Υποστηρίζετε ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επιτύχει τη σταθεροποίηση και ότι τα μέτρα πρέπει να γίνουν λιγότερο αυστηρά;

«Ναι, αυτό θα ήταν το σωστό. Το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα συνδέεται με εκείνο του κράτους και αυτό καθιστά τις οικονομικές συνθήκες όλο και δυσμενέστερες. Ως εκ τούτου η υπερβολική λιτότητα μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα στην οικονομία. Το ιδανικό θα ήταν να υλοποιηθούν εμπροσθοβαρείς μεταρρυθμίσεις, ενώ η είδηση ότι οι κοινοτικοί πόροι θα απελευθερωθούν ταχύτερα είναι θετική, γιατί δείχνει ότι οι ευρωπαίοι εταίροι εξακολουθούν να υποστηρίζουν την Ελλάδα».

Εχετε τονίσει στις εκθέσεις σας για την Goldman Sachs ότι είναι πολύ πιθανό ένα «ευρωπαϊκό όχημα» να αγοράσει ελληνικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά. Ποια είναι τα οφέλη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας; Θα πρέπει η Ελλάδα να πιέσει για να γίνει κάτι τέτοιο μέσα στον επόμενο χρόνο;

«Πρέπει να γίνει, αλλά η πρωτοβουλία δεν πρέπει να έλθει από την Ελλάδα. Πράγματι η αγορά ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά θα πετύχει πολλούς στόχους. Πρώτον, αν η Ευρώπη ζητήσει από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να πουλήσουν εθελοντικά ελληνικά ομόλογα στις τρέχουσες τιμές τους, αντί να τους ζητήσει να επαναγοράσουν ομόλογα (roll over), τότε εξυπηρετείται η πολιτική ανάγκη για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο κόστος της διάσωσης. (Σ.σ.: Οσοι οργανισμοί θελήσουν να πουλήσουν στις τρέχουσες τιμές θα δεχθούν εθελοντικά την απώλεια σε σχέση με τις τιμές αγοράς.) Δεύτερον, ο μηχανισμός θα εξοικονομήσει χρήματα, αφού δεν θα χρειαστεί να καλύψει όλα τα ομόλογα που λήγουν δανείζοντας την Ελλάδα για να τα πληρώσει στην ονομαστική αξία τους, αυτό δηλαδή που γίνεται τώρα. Και τα χρήματα που θα εξοικονομήσει μπορούν να δοθούν για την αναχρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών. Τρίτον, η αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά προφυλάσσει τον φορολογούμενο σε περίπτωση “κουρέματος”. (Σ.σ.: Μειώνεται ο όγκος των ομολόγων που μπορεί να υποστεί «κούρεμα».) Τέταρτον, αν το πρόγραμμα αγοράς συμπεριλάβει και τα ομόλογα που διαθέτει η ΕΚΤ (σ.σ.: περίπου 70 δισ. ευρώ), αυτό θα συμβάλει στη βελτίωση της πιστοληπτικής ποιότητας του χαρτοφυλακίου της κεντρικής τράπεζας».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ