Ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης πιστεύει ότι το μνημόνιο εκπονήθηκε με λάθος τρόπο γιατί αγνοήθηκε παντελώς η οικονομική ανάπτυξη. Αμφισβητεί ευθέως ότι πρόκειται για ένα άκαμπτο συμβόλαιο που δεν αλλάζει, αφήνοντας εμμέσως αιχμές κατά όσων υπουργών εκτιμούν ότι υπάρχει «μία πολιτική» η οποία εφαρμόζεται ανεξαρτήτως προσώπων. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης χαρακτηρίζει «πολιτικό γεγονός» τις καθημερινές συγκεντρώσεις χιλιάδων ανθρώπων στο κέντρο της πόλης, θεωρεί την κρίση «μαμή εξελίξεων», συνιστά «φυγή προς τα εμπρός» και προειδοποιεί ότι «εκλογές τώρα» θα ισοδυναμούσαν με δραπέτευση ανάλογη εκείνης της ΝΔ το 2009.

Πριν από δέκα χρόνια προτείνατε να αλλάξει το ΠαΣοΚ όνομα και σύμβολα. Δεν άλλαξε ούτε όνομαούτε σύμβολα. Σήμερα τι πρέπει να αλλάξει; «Η συγκυρία δεν επιτρέπει και δεν συγχωρεί να είμαστε αυτοαναφορικοί. Η κοινωνία δεν αγωνιά για την τύχη των κομμάτων και του ΠαΣοΚ, αλλά για την επιβίωσή της. Οι εξελίξεις πρόλαβαν την αυτοκριτική που έπρεπε να έχει γίνει. Η συζήτηση αυτή θα γίνει την ώρα που πρέπει, όταν θα έχουμε ξεπεράσει την κρίση. Επιμένω σε αυτό. Η κρίση αυτή δεν μας υπερβαίνει».

Τι σκέφτεστε όταν βλέπετε κάθε απόγευμα χιλιάδες «Αγανακτισμένους» στην πλατεία Συντάγματος;

«Δεν θα ήμουν πολιτικός αν δεν τους άκουγα προσεκτικά. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονται καθημερινά στο κέντρο της πόλης. Αυτό αποτελεί από μόνο του πολιτικό γεγονός. Καταλαβαίνω την αγωνία όσων προσέρχονται, όπως επίσης και όσων δεν προσέρχονται. Εργάζομαι για όλους».

Μπορούν τα κόμματα με τα φθαρμένα πρόσωπα και τις κρατικίστικες δομές τους να υποστηρίξουν σήμερα τις μεταρρυθμίσεις που πολέμησαν τα τελευταία 30 χρόνια;

«Η Ελλάδα βιώνει ένα παρατεταμένο τέλος εποχής εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο ο μεγάλος κίνδυνος σήμερα είναι η ισοπέδωση των πάντων. Η Μεταπολίτευση έδωσε μεγάλες κατακτήσεις και επιτυχίες, δημιούργησε ευημερία, ταυτόχρονα όμως ήταν και μια μαγική εικόνα. Η ρηχή ανάπτυξη, η ισοπέδωση της παραγωγής, η διόγκωση του δημόσιου τομέα, η οικονομία των δανεικών και ο ιδιότυπος κρατικός καπιταλισμός που δημιουργήθηκε συνθέτουν μερικές από τις προβληματικές όψεις της εικόνας αυτής. Η κρίση όμως είναι μαμή εξελίξεων και μια μεγάλη ευκαιρία να ανοίξουμε ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό κεφάλαιο στη χώρα».

Η κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου εξελέγη με το «λεφτά υπάρχουν». Μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά με την πλειοψηφία του 2009 όταν «λεφτά δεν υπάρχουν»; Χρειάζονται εκλογές τώρα;

«Οι εξελίξεις εδώ και ενάμιση χρόνο είναι σαρωτικές. Καλούμαστε να εφαρμόσουμε σκληρές πολιτικές που δοκιμάζουν τις αξίες, το πρόγραμμά μας, ακόμη και τις προεκλογικές δεσμεύσεις μας. Τι θέλατε να κάνουμε όμως; Να αφήσουμε τη χώρα να καταρρεύσει για να περισώσουμε τα προσχήματα; Ή να μιμηθούμε τη Νέα Δημοκρατία και να δραπετεύσουμε μέσω εκλογών; Ενας είναι ο δρόμος: ειλικρίνεια, ώστε να αμβλύνουμε την ανασφάλεια και τη σύγχυση που βιώνουν οι πολίτες. Και ταυτόχρονα, φυγή προς τα εμπρός, με συναίνεση όπου μπορούμε, με πολιτικές που διαπραγματευόμαστε καθημερινά, με καλύτερη διακυβέρνηση και αποτελέσματα. Χρειαζόμαστε συμμάχους στην προσπάθειά μας».

Πιστεύετε σε κυβερνήσεις τεχνοκρατών ως λύση στην πρωτοφανή κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος;

«Συμφωνώ ότι ένα πολιτικό σύστημα, με τις προσχηματικές διαφωνίες του και με τις κοντόφθαλμες τακτικές του, δεν πείθει. Αυτή τη στιγμή διακυβεύεται η σωτηρία της χώρας, όχι η κομματική υπεροχή. Χρειαζόμαστε νέες κοινωνικές δυνάμεις στον αγώνα αυτόν. Αν δεν στείλουμε ξεκάθαρα μηνύματα με ξεκάθαρες αποφάσεις, η προσπάθεια θα μείνει στη μέση».

Είστε σίγουρος ότι πάντοτε η Ευρώπη θα βρίσκει μια λύση για την Ελλάδα; Δεν φοβάστε ότι θα φθάσει η ώρα που θα βρεθεί η χώρα μόνη της απέναντι στα μεγάλα λάθη των κυβερνήσεών της;

«Η σχέση μας με την Ευρώπη είναι αμφίδρομη. Στον καταστατικό χάρτη της ΕΕ άλλωστε γίνεται σαφής αναφορά στη συνοχή που πρέπει να υπάρχει και στην αλληλεγγύη. Το μνημόνιο όμως είχε σημαντικά περιθώρια για αναπτυξιακές πολιτικές, λόγω των εκτάκτων συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώθηκε, αλλά τελικώς εστιάστηκε αποκλειστικά στη δημοσιονομική προσαρμογή. Η οικονομική επιβίωση της χώρας ωστόσο απαιτεί τον συνδυασμό της δημοσιονομικής προσαρμογής με την οικονομική μεγέθυνση και την ανταγωνιστικότητα. Αυτή την πραγματικότητα ύστερα από ενδελεχή συζήτηση την έχουν κατανοήσει και οι εκπρόσωποι των πιστωτών μας».

Αυτό δεν είναι καθόλου σίγουρο. Ουδείς πιστεύει ότι υπάρχουν περιθώρια διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Το μνημόνιο επιβάλλεται στην Ελλάδα ως Ευαγγέλιο! Διαφωνείτε; Και γιατί;

«Διαφωνώ. Και θα σας δώσω τρία μόνο παραδείγματα για το πώς οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της τρόικας μπορούν να αποκτήσουν εποικοδομητικό χαρακτήρα: Πρώτον, οι εκπρόσωποι της τρόικας πίστευαν ότι δεν χρειάζονται επενδυτικές ενισχύσεις. Δέχθηκαν όμως ότι το επιχειρηματικό κλίμα μπορεί να αντιστραφεί μόνο με τη ριζική αναδιάρθρωση των επενδυτικών κινήτρων. Δεύτερον, θεωρούσαν για το ΕΣΠΑ ότι όλα θα βελτιωθούν μόνο με τη συστηματική τήρηση των διαδικασιών. Δέχθηκαν ότι χρειάζεται να δοθεί προτεραιότητα στην ανακατανομή των πόρων και την άμεση διοχέτευσή τους στην πραγματική οικονομία μέσα από νέα χρηματοδοτικά εργαλεία (π.χ. ΕΤΕΑΝ)». Και το τρίτο παράδειγμα; «Τρίτον, επέμεναν για μήνες ότι η αυτοτέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού αρκεί για να επιλύσει το σύνολο των προβλημάτων του ανταγωνισμού και των τιμών. Δέχθηκαν τώρα ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Σε έκτακτες συνθήκες κρίσης χρειάζονται εθελοντικές μειώσεις τιμών, συστηματική παρακολούθηση της αγοράς, διαρθρωτικές παρεμβάσεις και συστηματική καταπολέμηση της κερδοσκοπίας. Να γιατί το μνημόνιο δεν είναι Ευαγγέλιο. Να γιατί αποτελεί ένα πλαίσιο συνεχούς διαπραγμάτευσης. Να γιατί πιστεύω ότι η σχέση είναι αμφίδρομη και είναι στο χέρι μας να είμαστε διεκδικητικοί και να ασκούμε πολιτική με επιχειρήματα και όχι με συνθήματα. Και προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δεν αναφέρομαι στην προσφυγή στον μηχανισμό για τη χρηματοδότηση της χώρας, αναφέρομαι στη διαρκή δυνατότητα βελτίωσης και τροποποίησης των πολιτικών μας».

«ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΜΕ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΕΥΚΟΛΟ ΛΑΪΚΙΣΜΟ»

Ολοι καταγγέλλουν εκτεταμένη και ενδημική διαφθορά στην πολιτική και στο κράτος, αλλά κανείς δεν δικάστηκε και κανείς δεν καταδικάστηκε, ούτε με τη δική σας κυβέρνηση. Δεν νομίζετε ότι η ανοχή της κοινωνίας έχει εξαντληθεί;

«Συμφωνώ, αλλά ας σταματήσουμε την υποκρισία. Ολη η Μεταπολίτευση εξέθρεψε την κουλτούρα της ατιμωρησίας και της επιλεκτικής εφαρμογής των νόμων. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την Αμερική για να βρούμε λύσεις. Υπάρχουν νόμοι και κανόνες που κακώς δεν εφαρμόζονται. Οποιος θέλει να τους τηρήσει, μπορεί. Αυτό πιστεύω και αυτό εφαρμόζω σε όλη μου την πολιτική διαδρομή».

Είστε έτοιμος να πείτε στους μαθητές των δημοτικών σχολείων ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται υπό επιτήρηση ώσπου να φθάσουν στην ηλικία σας;

«Κινδυνεύουμε να επικρατήσει ένας εύκολος, λαϊκίστικος και στερεοτυπικός λόγος που χαϊδεύει αφτιά, προβάλλει πολιτικά απωθημένα, υπερασπίζεται ιδεολογήματα άλλων εποχών. Τα παιδιά μας, η νέα γενιά είναι θυμωμένη και δικαίως. Δείτε όμως και τη θετική πλευρά, καθώς απογαλακτίζεται από τα ιδεολογήματα και τα στερεότυπα του ΄70. Δεν βλέπω αδιέξοδα. Στην Ελλάδα σιγάσιγά θα μπουν κανόνες, το κράτος σταδιακά αποδεσμεύει τα βαρίδια του, η οικονομία στρέφεται προς την παραγωγή και την εξωστρέφεια, ενώ έχει αλλάξει άρδην η αντίληψη για τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Σύντομα θα ξαναγκαλιάσουμε την εργασία ως αξία, αφήνοντας πίσω τον παρασιτισμό».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ