ΜΠΟΡΕΙ οι πελεκάνοι, οι κατσίκες και οι κορμοράνοι να τινάξουν στον αέρα το αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας; Και όμως το ζωικό βασίλειο επιστράτευσαν στα επιχειρήματά τους βουλευτές της περιφέρειας οι οποίοι ξεσηκώθηκαν κατά της αύξησης της αρτιότητας στα δέκα στρέμματα, για δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές Νatura. Το νομοσχέδιο
για τη βιοποικιλότητα που έφερε η υπουργός Περιβάλλοντος κυρία Τίνα Μπιρμπίλη προς ψήφιση στη Βουλή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη είναι άγνωστη η έννοια «εκτός σχεδίου δόμηση», πόσω μάλλον σε προστατευόμενες περιοχές.
Ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου δεν υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί στη δόμηση,έχουν διαμορφωθεί γενικοί χωροταξικοί κανόνες οι οποίοι αποτρέπουν τις
αυθαιρεσίες. Επιπλέον, στις ΗΠΑ είναι υψηλή η φορολογία για όσους δομούν εκτός του αστικού ιστού, η οποία βέβαια ευνοεί τους εύπορους.Με αφορμή τον σάλο που δημιουργήθηκε σχετικά με τη ρύθμιση για τις Νatura περιοχές στην Ελλάδα,καθηγητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια και ειδικοί επιστήμονες μιλούν στο «Βήμα» για τη διεθνή εμπειρία σε ζητήματα δόμησης σε προστατευόμενες περιοχές,κρίνοντας παράλληλα την ελληνική πραγματικότητα.

Στο Βέλγιο, στην Ολλανδία, στις σκανδιναβικές χώρες, στη Γαλλία θεωρείται αυτονόητο ότι δεν χτίζει κανείς σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί Νatura, ανεξαρτήτως της έκτασης που κατέχει. Οπως λέει ο πολεοδόμος κ. Ι. Τσιώμης, καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή Παρισιού, αποκλείεται και η αγοραπωλησία γης, εκτός αν πρόκειται για αγροτική γη. Στην περίπτωση ωστόσο που η αγροτική εκμετάλλευση έχει σταματήσει, τότε συζητείται από τους αρμόδιους φορείς το μέλλον της έκτασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με τον κ. Τσιώμη, μπορεί να επιτραπεί η δημιουργία εστιατορίου, μπαρ ή καφέ. Οχι όμως ξενοδοχείου. «Για να επιτραπεί ανέγερση ξενοδοχείου, θα πρέπει να είναι χαρακτηρισμένη ως ζώνη τουριστικής ανάπτυξης. Ο χαρακτηρισμός εξαρτάται από τον κρατικό σχεδιασμό» επισημαίνει ο καθηγητής. Παρατυπίες στο Παρίσι
Αλλά και όπου επιτρέπονταν κάποιες… παρατυπίες, όπως, λόγου χάρη, σε περιοχές Νatura στην περιφέρεια του Παρισιού, ο νέος σχεδιασμός του «Μεγάλου Παρισιού» βάζει φραγμό στη δόμηση. «Ως τώρα οι μικροί δήμοι επέτρεπαν ήπιες κατασκευές για μικροπολιτικά συμφέροντα. Οσο για τις δασικές περιοχές, εκεί μόνο ο υπουργός μπορεί να δώσει άδεια να χτιστεί κάποιο κρατικό ή ημικρατικό κτίριο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του πρώην υπουργού Εργασίας Ερίκ Βερτ, ο οποίος θα περάσει από δίκηδιότι μεταξύ άλλων επέτρεψε να χτιστεί ιπποδρόμιο σε δασική έκταση» αναφέρει ο κ. Τσιώμης.

«Απλώς ακατανόητο» χαρακτηρίζει ο διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF κ. Τόνι Λονγκ το δικαίωμα δόμησης εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων που δίνεται στην Ελλάδα. «Κάτι παρόμοιο δεν ισχύει σε άλλη χώρα της ΕΕ» συμπληρώνει με έκπληξη. «Στην Ολλανδία τα πάντα είναι εντός σχεδίου, όπως και στην Αυστρία. Ακόμη και οι λίμνες ή οι παραλίμνιες εκτάσεις αποτελούν ιδιοκτησίες,ανεξαρτήτως αν μπορείς να χτίσεις ή όχι» υποστηρίζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων κ. Ευ. Λυρούδιας . Στην Αγγλία υπάρχουν φυσικές περιοχές οι οποίες υπόκεινται σε πλήρη προστασία και δασικές εκτάσεις όπου επιτρέπονται το πικνίκ, το κάμπινγκ, η κατασκευή εξοχικών κατοικιών με ήπιο τρόπο κτλ. «Ξεχείλωμα» οικισμών
Σήμερα, στους επιστημονικούς κύκλους επικρατεί η άποψη ότι είναι προτιμότερο είτε μεγαλύτερη πύκνωση στους υπάρχοντες οικισμούς είτε ελεγχόμενη επέκτασή τους, ώστε να μένουν «καθαρές» οι φυσικές περιοχές. Το «ξεχείλωμα» των οικισμών πρέπει να περιοριστεί, επισημαίνει και ο καθηγητής Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ κ. Σπ. Πολλάλης . «Παρ΄ ότι η νέα ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, πρέπει να συνδυαστεί και με άλλα μέτρα ώστε να ικανοποιούνται οι οικιστικές ανάγκες εντός των πόλεων και να μη χρειάζεται ο πολίτης να αναζητεί λύσεις εκτός σχεδίου ή οικισμού» εξηγεί. Ο αρχιτέκτων- πολεοδόμος, ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Καλιφόρνιας και τέως πρόεδρος της ΔΕΠΟΣ (Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης) κ. Σπ. Αμούργης θεωρεί ότι τα όρια που θέτουν οι νόμοι δεν πρέπει να οδηγούν σε παρανομίες. «Είναι απαραίτητο να δίδεται η δυνατότητα στους πολίτες που επιζητούν παρέκκλιση του νόμου για λογικές ανάγκες, να καταθέτουν αίτημα και να ακολουθεί δημόσια διαβούλευση. Αυτό ισχύει στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη» σημειώνει. Επίπλαστο θεωρεί ο αναπληρωτής καθηγητήςστη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου κ. Δ. Κ. Μέλισσας το ερώτημα «Τέσσερα ή δέκα στρέμματα σε περιοχή Νatura;». Η αύξηση της αρτιότητας στις εκτός σχεδίου περιοχές Νatura «πρέπει να συνδυαστεί με προηγούμενο χωροταξικό σχεδιασμό της υπαίθρου, προώθηση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και καθορισμό των επιτρεπόμενων χρήσεων γης στις περιοχές αυτές» τονίζει. Θλιβερό απομεινάρι της νοοτροπίας με την οποία η σύγχρονη ελληνική κοινωνία « πλιατσικολόγησε τον εθνικό χώρο» χαρακτηρίζει την εκτός σχεδίου δόμηση ο υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων WWF Ελλάς κ. Κ. Λιαρίκος. «Τέρμα οι παρεκκλίσεις και οι κατατμήσεις»

Η επίμαχη διάταξη,όπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» η υπουργός Περιβάλλοντος κυρία Τίνα Μπιρμπίλη (φωτογραφία), επιχειρεί να θέσει οριζόντια μέτρα ώστε να περιοριστεί η δόμηση σε ευαίσθητες περιοχές. «Η συγκεκριμένη διάταξη,η οποία αφορά μέρος ενός σημαντικού νόμου για τη βιοποικιλότητα,δεν έχει να κάνει με την αρτιότητα στα 4 ή στα 10 στρέμματα.Η βασική σκέψη ήταν να βάλουμε τέρμα στις παρεκκλίσεις και στις κατατμήσεις» επισημαίνει. Τέτοιες διατάξεις,σύμφωνα με την υπουργό,ανοίγουν συζητήσεις που είναι κλειστές από τη δεκαετία του 1960 ή του 1970. «Είναι θετικό να ανοίγουμε συζητήσεις για τα κακώς κείμενα ετών και να τοποθετούνται ανοιχτά για αυτά η ελληνική κοινωνία,οι βουλευτές,οι φορείς,οι πολίτες» τονίζει.