Συνηθίζεται σε όλες τις κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας το εξής φαινόμενο: ο Πρωθυπουργός χαίρει μεγαλύτερης εκτίμησης από το κυβερνών κόμμα του. Οι πολίτες έχουν την τάση να απαξιώνουν τον Πρωθυπουργό αφού του αφαιρεθεί το αξίωμα και όχι κατά τη διάρκεια της θητείας του. Εκ πρώτης, η προσέγγιση αυτή μοιάζει να βρίσκει έδαφος και στη σημερινή συγκυρία. Το ΠαΣοΚ χάνει σταδιακά την επιρροή που είχε τον Οκτώβριο του 2009, ενώ παράλληλα ο Γιώργος Παπανδρέου διατηρεί δυναμική υπεροχής έναντι των αντιπάλων του σε όλους τους επί μέρους ποιοτικούς δείκτες.

Ωστόσο με μια πιο προσεκτική ματιά στα δεδομένα της σημερινής συγκυρίας παρατηρείται μια βασική διαφορά με τις προηγούμενες πρωθυπουργικές θητείες. Η σχέση Πρωθυπουργού- πολίτη έχει απολέσει το χαρακτηριστικό τού «δούναι και λαβείν». Προσλήψεις σε δημόσιους φορείς γίνονται με το σταγονόμετρο. Επιδόματα δεν μοιράζονται, κόβονται. Οι δημόσιες δαπάνες δεν αυξάνονται, μειώνονται- όπως και οι μισθοί και οι συντάξεις. Οι κλαδικές και οι συντεχνίες είναι περισσότερο εχθρικές παρά φιλικές προς την ηγεσία. Η παραδοσιακή αυτή σχέση έχει σήμερα εκλείψει. Η ισχύς που καταγράφει ο Πρωθυπουργός πηγάζει από πρωτοφανείς παράγοντες.

Πρώτον, η δεκαετία του 2000 ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες για πρόοδο και ανάπτυξη και κατέληξε με μια απότομη, διεθνή πανωλεθρία της χώρας. Η στήριξη από τις κλαδικές και τις συντεχνίες, που είχε ειδικό βάρος ως τώρα, δεν είναι απαραίτητη. Η τακτική αυτή απέτυχε παταγωδώς. Δεύτερον, με τους δύο αριθμούς του ελλείμματος και του χρέους να πλανώνται πάνω από κάθε συζήτηση και να αποτελούν βαρίδια σε κάθε σκέψη χαλάρωσης, η κοινή γνώμη έχει πειστεί για την ανάγκη πάταξης του «βαλκανικού συνδρόμου»: των κοστοβόρων προνομίων, της αργομισθίας και των δικαιωμάτων έναντι των υποχρεώσεων. Μπορεί τα παραπάνω να δυσαρεστούν τα στελέχη του ΠαΣοΚ, αλλά συνθέτουν- τουλάχιστον ως τώρα- τον καθοδηγητικό λόγο του κ. Παπανδρέου. Αυτό, σε συνδυασμό με την αδυναμία των υπόλοιπων κομμάτων να πείσουν μέσω της νοσταλγίας για τον «χαμένο Παράδεισο», καθιστά τον Πρωθυπουργό κυρίαρχο στους δείκτες αποδοχής. Βασική πηγή της εν λόγω δυναμικής του κ. Παπανδρέου παραμένει η προσπάθεια υπεράσπισης της χώρας εκτός συνόρων με σκοπό την αποφυγή της χρεοκοπίας. Το αν η πηγή στερέψει ή όχι δεν εξαρτάται πλέον από επικοινωνιακή πολιτική, διλήμματα και σλόγκαν. Εξαρτάται ολοκληρωτικά από το παραδοτέο.

Ο κ. Αλέξης Κ. Ρουτζούνης είναι υπεύθυνος Πολιτικών Ερευνών της Κάπα Research.