Εφιαλτικές όχι μόνο για την Ελλάδα και την ευρωζώνη αλλά και για το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι οι επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη χρεοκοπία της χώρας μας, που θα σημάνει και την έξοδό της από το ευρώ. Υφεση, κατακόρυφη πτώση της κατανάλωσης, άνοδος του πληθωρισμού και αύξηση της ανεργίας είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου οικονομικού περιβάλλοντος που θα διαμορφωθεί. Πρόκειται για τρομακτικά σενάρια που περιγράφονται σε έρευνα της ΙΝG, η οποία προσπαθεί να σκιαγραφήσει το νέο τοπίο που θα σημάνει για την Ευρώπη η ελεγχόμενη πτώχευση της Ελλάδας ή η διάλυση της ευρωζώνης και η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα. Οι συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης προκύπτουν από ένα χρηματοοικονομικό μοντέλο που δημιουργείται για πρώτη φορά με στόχο την προσομοίωση του τέλους της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης.
Σε αποκλειστικές δηλώσεις του στο «Βήμα» ο επικεφαλής οικονομολόγος της ολλανδικής τράπεζας κ. Μark Cliffe, ο οποίος επιμελήθηκε της σχετικής έρευνας, επεσήμανε ότι οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία παραμένουν μεγάλες, προσθέτοντας ότι η εφαρμογή επώδυνων μέτρων για τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών αποτελεί μονόδρομο. «Χρειάζεται πολιτική βούληση για να γίνουν οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις» υπογράμμισε σχετικά, συμπλήρωσε όμως ότι το κακό ιστορικό της χώρας μας και το μέγεθος των προβλημάτων καθιστούν επιφυλακτικούς τους αναλυτές. Πάντως ο κ. Cliffe προειδοποίησε ότι όσοι βλέπουν ως ενδεδειγμένη λύση για την έξοδο από την τρέχουσα κρίση τη χρεοκοπία δεν αντιλαμβάνονται το ντόμινο που θα προκληθεί σε μια τέτοια περίπτωση, οδηγώντας σε «οικονομική βαρυχειμωνιά» για μεγάλο διάστημα, όχι μόνο την Ελλάδα αλλά μια ολόκληρη ήπειρο.
Συγκεκριμένα, η πτώση του ΑΕΠ τον πρώτο χρόνο της νέας πραγματικότητας εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 5% στη Γερμανία ως 9% στη χώρα μας, ενώ η υποτίμηση για τα εθνικά νομίσματα σε σχέση είτε με το ευρώ είτε με το νέο γερμανικό φράγκο θα ξεπεράσει το
50%. «Οι διακυμάνσεις που παρουσίασαν οι αγορές μετά την κατάρρευση της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Lehman Βrothers το 2008 θα φαίνονται ανώδυνες μπροστά σε αυτά που θα επακολουθήσουν» αναφέρει ο κ. Cliffe. Η πτώχευση της Ελλάδας θα οδηγήσει σε διψήφια ποσοστό τον πληθωρισμό σε Ισπανία και Πορτογαλία, σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, οι οποίες θα υποστούν ένα αποπληθωριστικό σοκ, το οποίο είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε νέα ύφεση τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Βρετανία. Παράλληλα, το μοντέλο δείχνει ότι οι τιμές μετοχών και ακινήτων οδηγούνται βίαια σε χαμηλότερα επίπεδα, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να εκπονήσουν νέα πακέτα διάσωσης για τον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος θα πληγεί από ένα νέο κύμα ανόδου των επισφαλειών. Για την ελληνική κτηματαγορά αναμένεται πραγματικό κραχ, με τις τιμές να υποχωρούν μέσα σε μία διετία σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%.
Σύμφωνα με τον κ. Cliffe τα αποτελέσματα της μελέτης μπορούν να αποτελέσουν τροφή σε όσους θεωρούν ορθή πολιτική επιλογή την έξοδο μιας οικονομίας από το ευρώ. Αν συμβεί αυτό, η ΙΝG εκτιμά ότι η ύφεση θεωρείται δεδομένη, με τη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 4%
στη Γερμανία, 9% στην Ελλάδα, 3% στη Βρετανία και 5% στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Την ίδια στιγμή η πτώση των ρυθμών ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα, σε συνδυασμό με την ανατίμηση του δολαρίου σε σχέση με τα υπόλοιπα βασικά νομίσματα, θα οδηγήσει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα σε αρνητικά επίπεδα και τον ρυθμό μεταβολής του αμερικανικού ΑΕΠ.
Ο κ. Cliffe απαντά και στους οικονομολόγους που εκτιμούν ότι η προσωρινή επαναφορά των τοπικών νομισμάτων για ορισμένες αδύναμες χώρες όπως η Ελλάδα θα είχε σημαντικά οφέλη που θα τις βοηθούσε να ξοφλήσουν τα χρέη τους. «Αν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ, η υποτίμηση του νομίσματός της όχι μόνο δεν θα συνέβαλλε στη βελτίωση των δημοσιονομικών προβλημάτων αλλά θα οδηγούσε σε επιδείνωση των σχετικών δεικτών, όπως το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ» τονίζει ο οικονομολόγος της ΙΝG. Επιπλέον, δεν υιοθετεί την άποψη ότι θα υπάρξει βελτίωση της ανταγωνιστικότητας από τη νομισματική υποτίμηση. Συγκεκριμένα, εκτιμά ότι μπορεί οι εξαγωγές προς τον υπόλοιπο κόσμο να αυξηθούν, ωστόσο σημειώνει ότι δεν θα μπορέσει να αντισταθμιστεί από αυτές η σημαντική υποχώρηση της εγχώριας ζήτησης.
Τέλος, στη μελέτη εξετάζεται και το σενάριο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και η διατήρηση του ευρώ στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της. Σε μια τέτοια περίπτωση οι επιπτώσεις για τις υπόλοιπες χώρες θα είναι μικρότερες. Ωστόσο θα προκληθεί η υποτίμηση της νέας δραχμής σε σχέση με το ευρώ, η οποία υπολογίζεται από το μοντέλο της ΙΝG στο-80%. Το σενάριο αυτό θα σημάνει το άμεσο «λουκέτο» για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που διαθέτουν στην εγχώρια αγορά εισαγόμενα προϊόντα, καθώς τα κόστη αγοράς τους θα καταστούν απαγορευτικά. Από την άλλη, σε διεθνές επίπεδο πλήγμα θα δεχόταν η εμπιστοσύνη στις αγορές, με την ισοτιμία ευρώ- δολαρίου να υποχωρεί ως και το ιστορικό χαμηλό του 0,85 από περίπου 1,25 σήμερα.
