«Πεισματάρης, ισχυρογνώμων, κοινώς “αγύριστο κεφάλι”».
Αυτά τα χαρακτηριστικά θυμούνται φίλοι και συμφοιτητές στα χρόνια της δεκαετίας του ΄60 από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ. Σανιδά, ο οποίος τότε ακολουθούσε τα βήματα της Θέμιδος στα αμφιθέατρα της Νομικής. Ο 67χρονος ανώτατος δικαστικός, μόλις 65 ημέρες πριν από τη συνταξιοδότησή του, έστρεψε, την περασμένη εβδομάδα, ξανά τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του, με την άρνησή του, τρίτη κατά σειρά σε λίγους μήνες, να αποσταλεί ο φάκελος της δικογραφίας για την υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου και των «ανίερων» ανταλλαγών γης στη Βουλή. Για πολλούς από εκείνους που θυμούνται τον νεαρό, Ρουμελιώτη την καταγωγή, φοιτητή της Νομικής, η επιμονή του δεν αποτελεί έκπληξη.
«Ο Σανιδάς υπήρξε πεισματάρης σε όσα πίστευε και έκανε πάντα»λένε. Και θυμούνται τον γεννημένο το 1942, στη Λιβαδειά, φοιτητή να δείχνει αυστηρή προσήλωση και στις σπουδές και στην επιλογή του να εισέλθει στο δικαστικό σώμα.
«Φαινόταν από τότε ότι κάθε πράγμα που έβαζε στο κεφάλι τουθα το πραγματοποιούσε»προσθέτουν, συμπληρώνοντας:
«Είναι μάταιο να επιχειρήσεις να του αλλάξεις απόψεις». ?Πρώτα απ΄ όλα πολλή δουλειά
Ο κ. Σανιδάς αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών το 1965. Το 1971 εισήλθε στο δικαστικό σώμα, και την επόμενη χρονιά κατέλαβε τη θέση του εισαγγελικού παρέδρου στη Χαλκίδα. Οσοι τον συναναστρέφονταν εκείνη την περίοδο διέβλεπαν την άνοδό του στα υψηλά κλιμάκια της δικαστικής ιεραρχίας. Και αυτό πριν απ΄ όλα σήμαινε πολλή δουλειά και λίγη προσωπική ζωή. Ισως αυτό ήταν, λένε, αστειευόμενοι σήμερα, ορισμένοι αρεοπαγίτες, που απέτρεψε την κόρη του από τη νομική επιστήμη. Εστω και αν επέλεξε τελικά ένα εξίσου απαιτητικό επάγγελμα, αφού έγινε γιατρός.
Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου στην 38χρονη πορεία του στο δικαστικό και ειδικότερα το εισαγγελικό σώμα έχει επιληφθεί πολλών, πολύκροτων υποθέσεων, προκαλώντας συχνά αίσθηση με τις εισηγήσεις, τις παραγγελίες, τις γνωμοδοτήσεις ή τις παρεμβάσεις του. Το καλοκαίρι του 2003 προήχθη σε αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου (επί πρωθυπουργίας του κ. Κ. Σημίτη και υπουργίας του κ. Φ.Πετσάλνικου). Την επόμενη χρονιά ανέλαβε με εντολή του τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Δ. Λινού να ξεκαθαρίσει το παραδικαστικό κύκλωμα. Την ίδια στιγμή όμως ξεκίνησαν και οι αντιδράσεις του ΠαΣοΚ για τα πεπραγμένα του δικαστικού λειτουργού. Αιτία, όσα καταμαρτυρούσαν στον κ. Σανιδά για τις αυθαίρετες κατασκευές στο εξοχικό του σπίτι, στα Βίλλια. Τελικά οι πολεοδομικές υπερβάσεις ξεπεράστηκαν με τη νομιμοποίησή τους. Κατά πολλούς η υπόθεση του παραδικαστικού απετέλεσε το «δαχτυλίδι» για την προαγωγή του το 2006 στη θέση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Εκτοτε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αναστάτωσε κατ΄ επανάληψη την πολιτική ζωή του τόπου, στρέφοντας το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης πάνω του.
Δικαστικοί ανατρέχοντας στο παρελθόν υπενθύμιζαν τη γνωμοδότηση του κ. Σανιδά με την οποία άναψε το «πράσινο φως» για να λειτουργήσουν οι κάμερες της Αστυνομίας που είναι τοποθετημένες σε πλατείες και άλλους δημόσιους χώρους, παρά την αντίθετη απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Η γνωμοδότηση αυτή είχε αποτέλεσμα να παραιτηθούν ο πρόεδρος της Αρχής κ. Δ. Γουργουράκης και η πλειονότητα των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της.
?Οι συμβάσεις και οι γάμοι
Ο κ. Σανιδάς προκάλεσε την μήνιν δεκάδων χιλιάδων συμβασιούχων όταν άσκησε αναίρεση στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου σε απόφαση με την οποία είχαν δικαιωθεί συμβασιούχοι του ΕΛΓΑ και είχε αρχικώς δικαιωθεί το αίτημά τους για νομιμοποίηση. Αποτέλεσμα της ενέργειάς του αυτής ήταν να αλλάξει εις βάρος των συμβασιούχων η νομολογία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, η οποία ως τότε δικαίωνε τα εργασιακά τους αιτήματα.
Αντίστοιχο σάλο, κυρίως ανάμεσα στον δικαστικό και στον δικηγορικό κόσμο, αλλά και στους δικαστικούς υπαλλήλους, είχε προκαλέσει η πρότασή του να παραταθεί το ωράριο των δικαστηρίων ως τις οκτώ το βράδυ, εισήγηση που λόγω των αντιδράσεων δεν προχώρησε.
«Κόκκινο πανί» εξάλλου για τους ομοφυλόφιλους της χώρας έγινε η παρέμβασή του στο θέμα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Με έγγραφό του προς τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Ρόδου ανέφερε ότι οι γάμοι μεταξύ ομοφυλοφίλων τους οποίους προγραμμάτιζε στην Τήλο ο δήμαρχος του νησιού κ. Τ. Αλιφέρης ήταν αντισυνταγματικοί και παράνομοι. Μάλιστα τόνιζε ότι, σε περίπτωση που ο δήμαρχος Τήλου δεχθεί να τους τελέσει, όπως και έγινε, έπρεπε να ασκηθεί εις βάρος του ποινική δίωξη για παράβαση καθήκοντος. Διαμάχη με τους κκ. Ζορμπά και Μπάγια
Εντονη αντιπαράθεση είχε ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός και με τον πρώην συνάδελφό του και τέως πρόεδρο της Εθνικής Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες κ. Γ. Ζορμπά.
Η αντιπαράθεση αφορούσε την υπόθεση των ομολόγων των ασφαλιστικών ταμείων. Ο κ. Σανιδάς έριξε στο καλάθι των αχρήστων, με 19σέλιδη εγκύκλιό του, ως μη σύννομο, το πόρισμα Ζορμπά για το σκάνδαλο των ομολόγων.
Αίσθηση είχε προκαλέσει και η αντιπαράθεσή του με τον πρόεδρο της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδος κ. Σωτ. Μπάγια.
Ο κ. Σανιδάς ζήτησε την πειθαρχική του δίωξη για την κριτική του τελευταίου σχετικά με τα κρατούντα στον χώρο της Δικαιοσύνης. Τελικά η απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Αρείου Πάγου απήλλαξε τον κ. Μπάγια από τις κατηγορίες.
ΑΠΟΨΕΙΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΝΟΣ πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου
Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου εδώ παίζει ρόλο διαβιβαστικό. Διαβιβάζει, διά του υπουργείου Δικαιοσύνης, στη Βουλή τις δικογραφίες που αφορούν υπουργούς. Συνεπώς, αυτό που αναφέρεται στη σχετική εγκύκλιό μου,«μετ΄ έλεγχον» , αυτό είναι που χρήζει κάποιας ερμηνείας. «Μετ΄ έλεγχον» σημαίνει «ύστερα από τυπικό έλεγχο» και σε καμία περίπτωση κρίση για την ουσιαστική βασιμότητα των κατηγοριών.
Ο τυπικός έλεγχος σημαίνει ότι ο Εισαγγελέας θα διακριβώσει αν αναφέρεται το όνομα κάποιου συγκεκριμένου υπουργού και αν περιγράφονται κάποιες συγκεκριμένες πράξεις που είναι αξιόποινες.
Η ανάγκη για την έκδοση της συγκεκριμένης εγκυκλίου προέκυψε κατόπιν διαμαρτυριών τού τότε Προέδρου της Βουλής κ. Απ.Κακλαμάνη, διότι οι εισαγγελείς υπέβαλλαν σωρεία απαράδεκτων και αβάσιμων αιτήσεων, μηνύσεων, εγκλήσεων, συχνά ακατάληπτων στο περιεχόμενό τους, που ζητούσαν τη δίωξη υπουργών. Γι΄ αυτόν τον λόγο τον Ιούνιο του 2003 θεσπίστηκε αυτή η εγκύκλιος.
Οσον αφορά τώρα το αν η υπόθεση του Βατοπαιδίου μπορεί τελικά να φθάσει στη Βουλή, ναι, μπορεί και με έναν άλλον τρόπο. Να την αποστείλει απευθείας στη Βουλή ο τακτικός ανακριτής, στον οποίο θα χρεωθεί η δικογραφία για την έρευνα της εμπλοκής των μη πολιτικών προσώπων, στην περίπτωση που διαπιστώσει ότι εμπλέκονται υπουργοί.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΡΙΤΣΑΚΗΣ Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου ε.τ., πρώην πρόεδρος Δικαστών και Εισαγγελέων
Με την αρχή ότι οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης υπόκεινται σε δημόσιο έλεγχο, θεωρώ ότι θα μπορούσαν να διατυπωθούν επιφυλάξεις επί της ουσίας με αφορμή την τελευταία ενέργεια του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να μη διαβιβάσει τα συμπληρωματικά στοιχεία στη Βουλή για το θέμα της Μονής Βατοπαιδίου αλλά απ΄ όποιον και μόνο τυχόν γνωρίζει το ακριβές περιεχόμενο των συμπληρωματικών αυτών στοιχείων και εφόσον πράγματι υπάρχουν νέα στοιχεία ικανά να θεμελιώσουν ποινική, όχι πολιτική, ευθύνη υπουργών.
Ωστόσο ως προς τη διαδικασία που τηρήθηκε οι διατάξεις είναι ρητές: 1. Οτι συνδέει σχέση ιεραρχικής εξάρτησης τους εισαγγελικούς λειτουργούς και ότι προϊστάμενος όλων είναι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου (άρθρο 24, παρ. 4 του Οργανισμού Δικαστηρίων), 2. ότι αιτήσεις εισαγγελικών αρχών για άρση της βουλευτικής ασυλίας υποβάλλονται, μετά το 2003, στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου (άρθρο 83, παρ. 1 του Κανονισμού της Βουλής), 3. ότι η ταυτότητα του νομικού λόγου επιβάλλει να ισχύει για τους υπουργούς ό,τι και για τους βουλευτές, 4. ότι βασική αρχή του Ποινικού Δικαίου επιβάλλει το non bis in intem (όχι δύο φορές για το ίδιο πράγμα) αν δεν υπάρχουν νέα στοιχεία και 5. ότι οι αρμόδιοι εισαγγελείς διαβίβασαν τα συλλεγέντα στοιχεία για αξιολόγηση, αν πρέπει ή όχι να κινηθεί ποινική δίωξη, και όχι με θετική διατύπωση. Κατά συνέπεια, θεωρώ υπερβολικές τις αρνητικές θέσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας από φορείς της δημόσιας ζωής του τόπου, αλλά και ότι η τροποποίηση του νομικού πλαισίου ως προς την ευθύνη υπουργών είναι απόλυτα επιβεβλημένη.
