Στον οικονομικό τομέα υπάρχουν δύο ειδών μέτρα πολιτικής: Στη μία κατηγορία υπάγονται αυτά που κυρίως αποσκοπούν στην καλλιέργεια ενός κλίματος ενθάρρυνσης πρωτοβουλιών και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Στην καλή εκδοχή τους δημιουργούν πρότυπα θετικής συμπεριφοράς, συχνά όμως καταλήγουν να είναι μια προσπάθεια δημιουργίας επικοινωνιακών εντυπώσεων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα περίφημα «41 μέτρα κατά της ακρίβειας», τα οποία πομπωδώς ανακοίνωσε προ μηνός το υπουργείο Ανάπτυξης. Αν και κανείς δεν θα μπορούσε να πει κάτι εναντίον τους, αποτελούν ένα «κομποσκοίνι ευχών», που δεν συνεισέφεραν σε τίποτα πρακτικό.
Στην άλλη κατηγορία βρίσκονται τα οικονομικά μέτρα που παράγουν πρακτικά αποτελέσματα, αν και καμιά φορά η επικοινωνιακή πλευρά τους δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Εδώ ανήκουν τα φορολογικά μέτρα, τα οποία στην πραγματικότητα είναι και τα μόνα που έχουν απομείνει στην κυβέρνηση. Τρία πράγματα θα μπορούσε να κάνει: 1. Να δώσει φορολογικά κίνητρα σε όσες επιχειρήσεις αποδεδειγμένα διατηρούν τις τιμές τους στα περυσινά επίπεδα ή ακόμα και τις μειώνουν. Βεβαίως, η κυβέρνηση της ΝΔ φρόντισε από νωρίς να σπαταλήσει τα περιθώρια φορολογικών ελιγμών με την αλόγιστη, αδόκητη και υπερβολική μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων που έκανε το 2005. Παρ΄ όλα αυτά μπορεί και σήμερα να δώσει κάποιες φορολογικές μειώσεις σε όσες επιχειρήσεις είναι συνεπείς σε έναν ρόλο κοινωνικής υπευθυνότητας απέναντι στους καταναλωτές.
2. Να κάνει απηνείς φορολογικούς ελέγχους σε όσες επιχειρήσεις ανατιμούν τα προϊόντα τους, εξετάζοντας εάν οι τιμολογιακές αυξήσεις αποτυπώνονται στα φορολογητέα κέρδη, στην απόδοση του ΦΠΑ και στα κοστολόγια της επιχείρησης. Με τη διασταύρωση των τιμολογίων ανάμεσα σε προμηθευτές και εμπορικές αλυσίδες και με τη σύγκρισή τους με ομοειδείς επιχειρήσεις μπορεί επίσης να αποκαλυφθεί η εφαρμογή «εναρμονισμένων ολιγοπωλιακών πρακτικών» σε βάρος των καταναλωτών, πολύ πιο εύκολα από τις ατέρμονες διοικητικές διαδικασίες της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
3. Να αποσύρει την άκαιρη αύξηση των ειδικών φόρων στο πετρέλαιο και στη βενζίνη που επέβαλε πέρυσι χωρίς να έχει καμία στενή χρονική δέσμευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια περίοδο που οι τιμές των καυσίμων έκαναν τρελή κούρσα αυξήσεων.
Τα μέτρα αυτά δεν αφορούν στον ΦΠΑ και κατά συνέπεια δεν αντίκεινται στην κοινοτική νομοθεσία. Αντιθέτως μάλιστα, είναι απολύτως συμβατά με το πνεύμα της αγωνιώδους αναζήτησης κάποιων παρεμβάσεων που με πολλή καθυστέρηση ψάχνει και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο κ. Νίκος Χριστοδουλάκης είναι πρώην υπουργός Οικονομίας.
