Συνέδριο νέας εποχής για το ΠαΣοΚ

Αυτό το συνέδριο του ΠαΣοΚ ήταν ένα άλλο συνέδριο. Συνέδριο εποχής Γ. Παπανδρέου. Χωρίς συνθήματα, χωρίς πανό, χωρίς σημαίες, χωρίς στρατηγεία. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ, αν και σχεδόν όλοι οι παριστάμενοι συμφωνούσαν ότι έκανε μια εντυπωσιακή εμφάνιση, έλαβε μόνο ένα πραγματικά… αρχηγικό χειροκρότημα και άκουσε ένα σύνθημα: «Να τος, να τος, ο πρωθυπουργός». Κλακαδόροι δεν υπήρχαν.

Σε αυτό το διαφορετικό συνέδριο άλλοι ενθουσιάστηκαν επειδή ήταν πολύ οργανωμένο, χωρίς το «κιτς του παρελθόντος», και μπορούσαν να συζητήσουν «ουσιαστικά», όπως έλεγαν, στις εννέα θεματικές ενότητες που διοργανώθηκαν μετά τις κεντρικές ομιλίες. Αλλοι όμως δεν μπορούσαν να ταυτιστούν με το κλίμα, αναπολούσαν τις δόξες παλαιότερων συνεδρίων, και κάποιοι παλαιότεροι ούτε μπορεί να φανταστεί κανείς τι σκέφτονταν αντικρίζοντας το μοντέρνο σκηνικό που στήθηκε.

Η ατμόσφαιρα στο κλειστό γυμναστήριο του Παλαιού Φαλήρου (Τάε Κβον Ντο), όπου διεξαγόταν το Προγραμματικό Συνέδριο του ΠαΣοΚ, ήταν πανηγυρική. Οι σύνεδροι, την πρώτη ημέρα τουλάχιστον, δεν επέτρεψαν να μπει τίποτε ανάμεσα σε αυτούς και στην έναρξη μιας νικηφόρας πορείας προς τις εκλογές: ούτε η πικρία του κ. Ι. Παπαντωνίου – είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έγινε κανένα σχόλιο στα πηγαδάκια για την απουσία του -, ούτε ο κ. Κ. Κουλούρης, ο οποίος αρκέστηκε σε μια διακριτική παρουσία, ούτε η απουσία του κ. Δ. Τσοβόλα, ο οποίος επικαλέστηκε ανειλημμένες επαγγελματικές υποχρεώσεις. Ηταν η πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό που συσπειρώθηκε το «όλον ΠαΣοΚ». Οταν ο κ. Παπανδρέου ανέβηκε στο βήμα, είχε εκ δεξιών τα πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος και εξ ευωνύμων τους συνεργάτες του πατέρα του: οι κκ. Α. Λιβάνης, Α. Πεπονής, Π. Αυγερινός, Α. Τσοχατζόπουλος, Γ. Κατσιφάρας, Ι. Καψής και η κυρία Αγγέλα Κοκκόλα. Ανάμεσά τους κάθησε η κυρία Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου και ο κ. Κ. Λαλιώτης, ο οποίος αντήλλαξε θερμό και λυτρωτικό ασπασμό με τον κ. Παπανδρέου. Δίπλα του ο κ. Λ. Κύρκος, οι εκπρόσωποι της ΝΔ (Απ. Σταύρου), του ΚΚΕ (Σπ. Χαλβατζής) και του ΣΥΝ (Ν. Χουντής). Στο τέλος της ίδιας σειράς καθόταν ο κ. Κ. Σημίτης.

Η εμφάνιση του κ. Γ. Παπανδρέου ήταν άψογα σκηνοθετημένη, με τη νεολαία στα διαζώματα πίσω του να δίνει έναν τόνο διαφορετικό, πιο ζωηρό, από ό,τι το υπόλοιπο συνέδριο. Το γεγονός ότι ο κ. Ευ. Βενιζέλος τον χειροκρότησε ελάχιστα σχολιάστηκε έντονα. Συζητήθηκε επίσης η επιλογή των μελών του προεδρείου (Στ. Λαμπρινίδης, Φ. Πετσάλνικος, Ευαγγελία Σχοιναράκη, Σ. Βαλυράκης, Μαρία Αρσένη, Χαρούλα Ουζούνογλου, Δέσποινα Τσερτεκίδη από τη Νεολαία κ.ά.): ήταν «απολύτως ελεγχόμενο από τον Παπανδρέου», έλεγαν. Ορισμένοι είδαν σε αυτή την επιλογή, καθώς και στον ορισμό του κ. Δ. Ρέππα ως προέδρου του συνεδρίου, έναν συμβολισμό: ότι ο κ. Παπανδρέου θα στρέψει το ενδιαφέρον του στη σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και θα προωθήσει νέα πρόσωπα.

Μετά την ομιλία του προέδρου του ΠαΣοΚ η αίθουσα άρχισε να αδειάζει. Σε κάποιους δημιούργησε αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι οι σύνεδροι αποχωρούσαν από την αίθουσα την ώρα που μιλούσε ο κ. Σημίτης, ο οποίος διαδέχτηκε τον κ. Παπανδρέου στο βήμα. Ωστόσο οι περισσότεροι δεν κρατιούνταν, ήθελαν να σχολιάσουν συγκεκριμένες αναφορές του κ. Παπανδρέου, κυρίως αυτή για τα «φθαρμένα πρόσωπα». Οι σύνεδροι πήραν από έναν πράσινο φάκελο μέσα στον οποίο υπήρχαν μεταξύ άλλων δύο ομιλίες του κ. Παπανδρέου, ένα ερωτηματολόγιο του ΙΣΤΑΜΕ για τους συνέδρους και ένα compact πρόγραμμα, το οποίο έγινε ανάρπαστο. Σε άλλες εποχές τραπέζια με θέματα περιβαλλοντικά, οικογένεια και παιδί, υγεία και ασφάλιση δεν θα είχαν καμία τύχη. Το προηγούμενο διήμερο οι συζητήσεις αυτές προκάλεσαν μεγάλο ενδιαφέρον στους παρισταμένους που έμειναν στον χώρο του συνεδρίου ως το τέλος των εργασιών. Αλλωστε αυτή τη φορά έλειψαν και οι οργανωμένοι μυστικοί δείπνοι που κάποτε καθόριζαν εξελίξεις.


Η ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ «Πρωθυπουργός των πολιτών»

Στην εναρκτήρια ομιλία του της Παρασκευής, ο κ. Γ. Παπανδρέου αναφέρθηκε εκτενώς στις διαφορές του ΠαΣοΚ από τη ΝΔ και ειδικότερα στις διαφορές του ιδίου από τον κ. Κ. Καραμανλή. Μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο ο κ. Παπανδρέου είπε μεταξύ των άλλων: «Δεν με ενδιαφέρει να είμαι ο πρωθυπουργός των συμφερόντων, δεσμεύομαι να είμαι ο πρωθυπουργός των πολιτών» και «δεν με ενδιαφέρει να είμαι ο πρωθυπουργός της κρυφής ατζέντας, αλλά ο πολιτικός της καθαρής και δημόσιας δέσμευσης», ενώ ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η επισήμανση: «Δεν με ενδιαφέρει να γίνω πολιτικό προϊόν που διαμορφώνεται από τη διαφήμιση». Ο κ. Παπανδρέου επιτέθηκε στον κ. Καραμανλή, λέγοντας μεταξύ άλλων και ότι δύο κουμπάροι του εμπλέκονται σε σκάνδαλα και δεν αντιδρά.

Εντονη κριτική στην κυβέρνηση άσκησε και ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης, ο οποίος μίλησε για ιδεολογική αντιπαράθεση με τη ΝΔ και παρενέβη στον προγραμματικό διάλογο με μια σειρά επισημάνσεων. Στήριξε με σαφήνεια το προγραμματικό πλαίσιο που επεξεργάστηκε η ομάδα υπό την κυρία Αννα Διαμαντοπούλου και είπε μεταξύ άλλων ότι απαιτείται μια σειρά πρωτοβουλιών και νέων προσεγγίσεων σε τέσσερα κρίσιμα ζητήματα: Στη σύγκλιση (όπως είπε «είναι μια έννοια την οποία και στο ΠαΣοΚ αντιμετωπίζουν με δισταγμό»), στην Παιδεία (πρότεινε ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και διασύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την παραγωγή και τις επιχειρήσεις), στη διαμόρφωση νέας εθνικής στρατηγικής για τα υπερεθνικά πεδία και στην ενίσχυση των θεσμών της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Πάντως ο κ. Σημίτης φρόντισε να τονίσει ότι για το προγραμματικό όραμα του ΠαΣοΚ «δεν είναι αρκετή μια οριακή νίκη. Χρειαζόμαστε μια μεγάλη επιτυχία που δεν θα εκφράζεται μόνο σε ποσοστά υπεροχής έναντι της ΝΔ».

Η επικεφαλής της Επιτροπής Προγράμματος κυρία Αννα Διαμαντοπούλου τόνισε από την πλευρά της ότι το Συνέδριο είναι κορυφαία διαδικασία για τη σφυρηλάτηση της εσωτερικής ενότητας και ότι το ιδεολογικό στίγμα του προγραμματικού πλαισίου χαρακτηρίζεται από την έννοια της αναδιανομής υπέρ των αδυνάμων. Οπως σημείωσε η κυρία Διαμαντοπούλου «στόχος μας θα πρέπει να είναι και πάλι η δημιουργία μιας λαϊκής συμμαχίας για τη συνοχή και την πρόοδο», ενώ εξήγησε ότι η συμμαχία αυτή θα περιλαμβάνει πολίτες, οργανισμούς και πολιτικούς φορείς.