H εξασφάλιση ενός επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης (ΕΑΔ) είναι πρόκληση και ευθύνη ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο πλούτος αυξάνεται, αλλά ταυτόχρονα αυξάνεται η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός με όλες τις σύγχρονες μορφές και ερμηνείες του.


H συνταγματική κατοχύρωση ενός ΕΑΔ, όπως προτείνει το ΠαΣοΚ, απορρέει από την ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής όλων των κοινωνικών δικαιωμάτων αλλά κυρίως θέτει με σαφήνεια την υποχρέωση σε κάθε κυβέρνηση να παρουσιάζει στόχους, πολιτική και απολογισμό για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού. Πολιτικά το μήνυμα είναι ότι η ελληνική πολιτεία του 21ου αιώνα δεν μπορεί να ανέχεται την ανέχεια.


Οι πολιτικές που αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη και στην Ελλάδα και αφορούν το ΕΑΔ είναι πολλές, διαφορετικής φιλοσοφίας, αντίληψης, μέτρου και βεβαίως εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα παραγωγής πλούτου και την πολιτική αναδιανομής του. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, η εξασφαλισμένη πρόσβαση σε σύνολο αγαθών (στέγη, Υγεία, περίθαλψη, Παιδεία, πληροφορική), η πρόσβαση σε ειδικούς πόρους και δικαιώματα με μορφή επιδομάτων αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα πολιτικών που ασκήθηκαν στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στη χώρα μας.


Το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα ικανοποιητικό. Σωστές πολιτικές επιλογές με διάθεση σημαντικών οικονομικών πόρων πολλές φορές δεν έχουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Γιατί οι μηχανισμοί, οι τρόποι συνέργειας μεταξύ φορέων, η κακή αποτύπωση της κατάστασης αλλά και φαινόμενα όπως η παραοικονομία υπονομεύουν και συχνά ακυρώνουν την προσπάθεια.


H απαιτούμενη πολιτική είναι σύνθετη και φυσικά έχει έντονα ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Αφορά συνδυασμένα μέτρα ένταξης στην αγορά εργασίας, πρόσβαση σε πόρους, δικαιώματα και αγαθά, πρόληψη του αποκλεισμού (κυρίως στην παιδική ηλικία όπου συχνά παγιώνονται καταστάσεις), ειδικές δράσεις για τους πλέον αδύναμους και δημιουργία δικτύων κοινωνικών υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο. Δηλαδή ένα σύστημα «ενεργού κοινωνικής προστασίας» που εξασφαλίζει τη με ίσους όρους πρόσβαση, για όλους, στα βασικά αγαθά, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί προϋποθέσεις ενεργών πολιτών και όχι παθητικών αποδεκτών.


Ο σωστός συνδυασμός και προϋπολογισμός των παραπάνω επιλογών οδηγούν στο εγγυημένο επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης. Αν όμως όλα τα παραπάνω αποτύχουν, τότε θα πρέπει να υπάρχουν οι κατοχυρωμένοι Ελάχιστοι Εγγυημένοι Πόροι Διαβίωσης ως ύστατη επιλογή σε ένα σύστημα ενεργού κοινωνικής προστασίας.


H κυρία Αννα Διαμαντοπούλου είναι βουλευτής, υπεύθυνη του Τομέα Ανάπτυξης του ΠαΣοΚ.