Ι. Δημόσια διοίκηση και προοπτική ΟΝΕ
Η δημόσια διοίκηση του τόπου αδυνατεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις απαιτήσεις και προκλήσεις της μετά ΟΝΕ εποχής. Η κατάσταση της δημόσιας διοίκησης διαγράφεται σήμερα ως εξής:
Α. Υπερδιόγκωση του Δημοσίου
Το Δημόσιο, στην ευρύτερη μορφή του, απορροφά ποσοστό που ξεπερνά το 40% του ΑΕΠ. Το πληθυσμιακό μέγεθος των δημόσιων υπηρεσιών φθάνει, αν δεν ξεπερνά κιόλας, τις 6 εκατοντάδες χιλιάδες απασχολουμένων. Η πληθώρα των οργανισμών και των υπηρεσιών του Δημοσίου συντελεί στην κρατική υπερδιόγκωση. Τα νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα ξεπερνούν σήμερα τις 20.000!
Β. Μεγάλο κόστος των δημόσιων υπηρεσιών
Κόστος το οποίο συνηθέστατα δεν προσμετρείται ούτε αξιολογείται επαρκώς. Ιδίως δεν αποτιμάται και δεν υπολογίζεται η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών.
Γ. Κακή οργάνωση των υπηρεσιών του Δημοσίου, πληθώρα γραφειοκρατικών διαδικασιών και ανυπαρξία σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης.
Δ. Χαμηλή ποιότητα, αναποτελεσματικότητα και κακή, συνήθως, εξυπηρέτηση του πολίτη.
Ε. Η διοίκηση, και μάλιστα στον σκληρό πυρήνα του κράτους, αδυνατεί να παράσχει στον πολίτη και στον κάθε κάτοικο αυτής της χώρας το αναγκαίο αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στους θεσμούς.
ΙΙ. Αίτια
Τα σημαντικότερα αίτια αυτής της πολλαπλής κακοδαιμονίας είναι τα ακόλουθα:
Α. Ο έντονος κρατικός παρεμβατισμός. Η τάση αυτή κορυφώθηκε μεταξύ 1981-1989 από τις κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ, όπου το κράτος αναμείχθηκε σε κάθε είδους επιχειρηματική δραστηριότητα.
Β. Οι πελατειακές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ κυβερνώντων και πολιτών. Η παράδοση του ρουσφετιού υπήρξε η βάση αυτών των πελατειακών σχέσεων, οι οποίες οδήγησαν σε υπερβολικές και αναξιοκρατικές προσλήψεις.
Γ. Ο απροκάλυπτος κομματικός νεποτισμός. Κυρίως μετά το 1981 οι κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ μετέτρεψαν τις πελατειακές σε ακραιφνώς κομματικές σχέσεις.
Δ. Η ανορθόδοξη δομή της δημόσιας διοίκησης. Η δομή αυτή οφείλεται ιδίως στο ότι:
1. Η χώρα μας διεκδικεί την παγκόσμια ίσως αρνητική πρωτοτυπία να καλλιεργεί το εξής φαινόμενο: αντί να προσλαμβάνονται οι υπάλληλοι με βάση τις προκαθορισμένες θέσεις, οι θέσεις αυτές δημιουργούνται ουσιαστικά με βάση τους υπαλλήλους που ήδη έχουν προσληφθεί με κομματικά κριτήρια.
2. Δεν υπάρχουν αποτελεσματικές κυρώσεις για τις παραβάσεις της αρχής της νομιμότητας. Γι’ αυτό και ανθεί η διαφθορά.
ΙΙΙ. Προτεραιότητες
Οι προτεραιότητες της Νέας Δημοκρατίας ως προς τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και τις σχέσεις κράτους και πολίτη είναι οι εξής:
Α. Πάταξη της πολυνομίας
Μέσα σε 25 μόλις χρόνια αγγίξαμε τις 3.000 περίπου νόμους!!! Και αφήνω κατά μέρος τις εκατοντάδες χιλιάδες διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα δημιουργήσει, ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή, την Επιτροπή Διαρκούς Κωδικοποίησης της Νομοθεσίας, με αποστολή:
1. Τη νομοπαρασκευαστική προετοιμασία κάθε κρατικής πράξης (νόμου, διατάγματος, υπουργικής απόφασης) που περιέχει κανόνες δικαίου.
2. Τη διαρκή κωδικοποίηση όλων αυτών των κρατικών πράξεων.
Β. Καθιέρωση της αξιοκρατίας στη διοίκηση
Με σκοπό την κατοχύρωση της ανύπαρκτης σήμερα ιεραρχίας και ανεξαρτησίας στη δημόσια διοίκηση η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα θεσμοθετήσει ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Διοίκησης, με αποστολή:
1. Τον έλεγχο της νομιμότητας και της διαφάνειας των προσλήψεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
2. Τον έλεγχο σε δεύτερο βαθμό των κάθε είδους υπηρεσιακών μεταβολών των δημοσίων υπαλλήλων.
Γ. Τήρηση των υποχρεώσεων του κράτους
Το κράτος θα υποχρεωθεί να τηρεί μέσα σε χρονικό διάστημα που δεν θα υπερβαίνει τους τρεις μήνες τις κάθε είδους υποχρεώσεις του, ιδίως δε τις οικονομικές, προς τον πολίτη. Σε περίπτωση καθυστέρησης θα ισχύει σε βάρος του κράτους ο τόκος που ισχύει και για τους πολίτες. Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα εφοδιάσει τον Συνήγορο του Πολίτη με κρίσιμες αποφασιστικές αρμοδιότητες και κυρίως με τις αρμοδιότητες:
1. Της επιβολής προστίμων σε βάρος του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, όταν παραβαίνουν τις διατάξεις, οι οποίες καθιερώνουν δικαιώματα υπέρ των πολιτών.
2. Της παραπομπής στις αρμόδιες δικαστικές αρχές των περιπτώσεων εκείνων οι οποίες συνιστούν παράβαση της αρχής της νομιμότητας της διοικητικής δράσης.
3. Του καθορισμού του ύψους της αστικής ευθύνης του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, όταν παραβιάζεται η νομιμότητα. Αν ο πολίτης δεν συμφωνεί με το ύψος αυτό μπορεί να προσφύγει στο αρμόδιο δικαστήριο.
IV. Εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα θεσμοθετήσει εγγυήσεις με βάση τις οποίες οι αποφάσεις αυτές θα εκτελούνται το αργότερο μέσα σε τακτό χρονικό διάστημα τριών μηνών. Ειδικότερα κατά τις εγγυήσεις αυτές:
1. Μετά την τελεσιδικία της απόφασης ο αρμόδιος υπάλληλος θα είναι υποχρεωμένος να την εφαρμόσει εντός τριών μηνών το αργότερο. Αν δεν εφαρμόσει την απόφαση, ο υπάλληλος φέρει και προσωπική ευθύνη, αστική και ποινική, χωρίς να είναι δυνατό να απαλλαγεί από αυτή ακόμη και αν υπάρχει εντολή υπουργού.
2. Ως μέσο εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών θα θεσμοθετηθεί και η δυνατότητα αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της ιδιωτικής περιουσίας (κινητής και ακίνητης) του Δημοσίου και των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα. Ητοι της περιουσίας εκείνης που δεν έχει ταχθεί αποκλειστικώς για την εξυπηρέτηση μιας δημόσιας υπηρεσίας.
Ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος είναι βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας.
