Μέσα στα επόμενα 24ωρα θα αποκαλύψει ο πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης τις προθέσεις του σχετικά με τον χρόνο των εκλογών. Στην αυριανή συνεδρίαση του Συμβουλίου Eco/Fin αναμένεται να εγκριθεί το νέο Πρόγραμμα Σύγκλισης της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ένα πρόγραμμα που προεξοφλεί την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Η απόφαση αυτή λύνει τα χέρια του Πρωθυπουργού στο εσωτερικό μέτωπο αφού θεωρείται ουσιαστικό βήμα για «το κλείδωμα της ΟΝΕ».
Ο Πρωθυπουργός δείχνει να κατανοεί ότι η μετέωρη κατάσταση δεν μπορεί να παραταθεί. Και ότι οι εξελίξεις πρέπει να αποσαφηνιστούν ακόμη και πριν από την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία θα γίνει την Τρίτη 8 Φεβρουαρίου.
Το προσεχές Σαββατοκύριακο συνέρχεται στην Αθήνα η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη Θέσεων του ΠαΣοΚ και λογικά ο κ. Σημίτης θα τη χρησιμοποιήσει είτε ως αφετηρία μιας δίμηνης προεκλογικής εκστρατείας είτε ως ευκαιρία επεξήγησης της απόφασής του να μην προχωρήσει σε εκλογές.
Μεθαύριο Τρίτη, 1η Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθεί μια συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠαΣοΚ και ορισμένοι υπενθυμίζουν ότι σε μια άλλη συνεδρίαση του ΕΓ, τον Αύγουστο του 1996, ο Πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει επισήμως την απόφασή του να πάει σε πρόωρες εκλογές. Δεν είναι βέβαιο ότι το σενάριο θα επαναληφθεί. Η σύνθεση του ΕΓ δεν εξασφαλίζει στον κ. Σημίτη μια ομόφωνη απόφαση ή έστω μια απόφαση χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Είναι, όμως, περίπου προφανές ότι, ακόμη και αν δεν προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις, ο κ. Σημίτης θα δώσει στο ΕΓ κάποιο στίγμα των προθέσεών του.
Ποιες είναι αυτές; Παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, ασφαλείς ενδείξεις για τις προθέσεις του κ. Σημίτη δεν υπάρχουν. Ο Πρωθυπουργός είναι «πραγματική Σφίγγα» (κατά τον χαρακτηρισμό στενών συνεργατών του) ενώ σε πολλούς συνομιλητές του έχει δώσει την εντύπωση ότι «περιμένει κάτι», προτού οριστικοποιήσει και δημοσιοποιήσει τις αποφάσεις του.
Ακούει προσεκτικά τις απόψεις των μεν και των δε, συζητάει τα επιχειρήματα της μιας ή της άλλης άποψης, διερευνά σενάρια αλλά δεν αφήνει καθόλου να εννοηθεί τι από όλα αυτά έχει αποφασίσει να πράξει. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων συνομιλητών, ο Πρωθυπουργός ζυγίζει προσεκτικά δύο σενάρια:
είτε εκλογές μέσα στον Απρίλιο με πιθανότερη ημερομηνία την Κυριακή 9 Απριλίου,
είτε εκλογές μετά την ολοκλήρωση της εισδοχής στην ΟΝΕ και ενδεχομένως την ολοκλήρωση της τετραετίας.
Οι περισσότεροι προεξοφλούν ότι ο κ. Σημίτης θα επιλέξει το σενάριο του Απριλίου, αλλά ώσπου να μιλήσει ο ίδιος κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα: Και οι δύο επιλογές που ανοίγονται μπροστά του διαθέτουν ισχυρά επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα. Η δίμηνη προεκλογική περίοδος φαίνεται ότι ανησυχεί το κυβερνητικό επιτελείο, πόσο μάλλον που το στοιχείο του αιφνιδιασμού έχει προ πολλού εξανεμισθεί. Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι με τα σημερινά δεδομένα ο πραγματικός αιφνιδιασμός θα ήταν να μη γίνουν εκλογές τον Απρίλιο.
Αιφνιδιασμός, βεβαίως, θα ήταν αν οι εκλογές μπορούσαν να γίνουν νωρίτερα από τον Απρίλιο, αλλά φαίνεται ότι οι συνταγματικές προθεσμίες δεν το επιτρέπουν: χρειάζεται να υπάρχει Βουλή, στις 11 Μαρτίου, ώστε να ορκιστεί ενώπιόν της ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Από την άλλη πλευρά, όμως, τα ίδια στελέχη ομολογούν ότι η αποφυγή πρόωρων εκλογών μπορεί να ερμηνευθεί ως ηττοπάθεια και να δώσει στην αντιπολίτευση τον αέρα που (ως τώρα…) της λείπει και τον χρόνο που της χρειάζεται για να προετοιμάσει τον εκλογικό αγώνα της.
Σε περίπτωση που ο κ. Σημίτης επιλέξει το σενάριο του Απριλίου, το χρονοδιάγραμμα διαμορφώνεται ως εξής: Την Τρίτη, 8 Φεβρουαρίου, εκλέγεται ο κ. Κ. Στεφανόπουλος. Η ορκωμοσία του θα γίνει το Σάββατο 11 Μαρτίου. Εκείνες τις ημέρες (8-10 Μαρτίου) θα κατατεθεί επισήμως και η αίτηση εισδοχής στην ΟΝΕ. Η Βουλή θα διαλυθεί τη Δευτέρα, 13 Μαρτίου, και οι εκλογές θα προκηρυχθούν για την Κυριακή 9 Απριλίου.
Τυπικό πρόβλημα ενδεχομένως να υπήρχε ως προς τον λόγο διενέργειας πρόωρων εκλογών. Το 1996 ο κ. Σημίτης είχε επικαλεστεί για το ανάλογο αίτημα μια σειρά από λόγους που τον οδηγούσαν σε πρόωρη διάλυση της Βουλής και, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η Βουλή δεν μπορεί να διαλυθεί δύο συνεχόμενες φορές για τον ίδιο λόγο.
Εγκυροι κυβερνητικοί παράγοντες, πάντως, σημείωναν δύο πράγματα: Πρώτον, ότι στην επιστολή του 1996 δεν υπήρχε συγκεκριμένη αναφορά στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση.
Δεύτερον, ότι ο Πρωθυπουργός δεν μπορεί πολιτικά να πάει σε εκλογές χωρίς να προεξοφλεί ότι η ΟΝΕ έχει ήδη επιτευχθεί. «Η ΟΝΕ είναι το μεγάλο μας επιχείρημα μόνο όταν είναι δεδομένη. Θα την καταστήσουμε αβέβαιη μόνο και μόνο για να βρούμε λόγο πρόωρων εκλογών;» σημειώνουν.
Υπό αυτήν την έννοια, ακόμη και στην περίπτωση που επιλεγεί το σενάριο του Απριλίου, υπάρχουν ερωτηματικά ως προς την διαδικασία που θα επιλέξει ο Πρωθυπουργός.
Το μόνο βέβαιο τελικά είναι ότι ο κ. Σημίτης δεν θα περιμένει τα τέλη Φεβρουαρίου για να αποκαλύψει τις προθέσεις του, όπως ήταν η αρχική σκέψη του. Από όλες τις πλευρές έρχονται στο Μέγαρο Μαξίμου μηνύματα ότι «αυτή η αβεβαιότητα δεν μπορεί να διαρκέσει», ότι η παράτασή της ζημιώνει το ΠαΣοΚ και τον ίδιο τον κ. Σημίτη, ότι φαίνονται να σύρονται από τα γεγονότα παρά να τα δημιουργούν. Την ίδια στιγμή διαπιστώνεται ως αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν κατόρθωσε παρά τις όποιες προσπάθειές της να αποτρέψει τη δημιουργία προεκλογικού κλίματος.
Ετσι, ο κ. Σημίτης καλείται ενδεχομένως να λάβει και να ανακοινώσει τις αποφάσεις του χωρίς τη νηφαλιότητα και την άνεση του χρόνου που θα επιθυμούσε. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το τέλος των εορτών δεν έχει υπάρξει αξιόπιστη πανελλήνια δημοσκόπηση. Δύο τέτοιες δημοσκοπήσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στην προσεχή εβδομάδα, άλλη μία βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ μια έρευνα για το Λεκανοπέδιο Αττικής που τελείωσε προ ολίγων ημερών καταγράφει απλώς την υπεροχή του ΠαΣοΚ σε αυτήν τη γεωγραφική περιοχή, κάτι που ήταν ήδη γνωστό.
Με άλλα λόγια, αυτήν τη στιγμή κανένας δεν μπορεί να πει ότι διαθέτει μια αξιόπιστη εικόνα του εκλογικού φρονήματος των πολιτών. Το οποίο, ούτως ή άλλως, θα διαφοροποιηθεί και από την ίδια την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας. Βεβαίως, η κυβερνητική παράταξη έχει μια αίσθηση υπεροχής είτε στηριζόμενη σε παλαιότερες δημοσκοπήσεις είτε μέσα από τις προσωπικές εκτιμήσεις των στελεχών της. Η αβεβαιότητα, όμως, φαίνεται ότι έχει επενεργήσει αρνητικά και ο ενθουσιασμός που υπήρχε προ μηνός δεν βρίσκεται στα ίδια επίπεδα.
Τα κομματικά στελέχη διαβεβαιώνουν ότι ο εκλογικός μηχανισμός βρίσκεται σε απόλυτη ετοιμότητα και περιμένει μόνο το σύνθημα του κ. Σημίτη. Σημειώνουν, όμως, ότι σε περίπτωση που ο Πρωθυπουργός επιλέξει τις εκλογές του Απριλίου, χρειάζεται προσοχή διότι δύο μήνες είναι πολύ μεγάλο προεκλογικό διάστημα: για να φθάσεις πρώτος στο νήμα χρειάζεται να κατανείμεις σωστά τις δυνάμεις σου. Και υπενθυμίζουν το προηγούμενο του 1996, όταν στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας το ΠαΣοΚ έμοιαζε να έχει αιφνιδιαστεί περισσότερο από τη ΝΔ με τις πρόωρες εκλογές που το ίδιο προκάλεσε!
Σοσιαλιστικές αναζητήσεις για τη ζωή στις πόλεις του 21ου αιώνα
Θεωρητικές αναζητήσεις για τη ζωή στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις περιελάμβανε η ομιλία του πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη και του σουηδού ομολόγου του κ. Γκόραν Πέρσον (φωτογραφία), στη χθεσινή εκδήλωση που οργάνωσε στην Αθήνα η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΠαΣοΚ, με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από σοσιαλιστικές οργανώσεις της Ευρώπης. Ο κ. Σημίτης αναφέρθηκε στις ραγδαίες μεταβολές που σημειώνονται στις μητροπόλεις της Ευρώπης, με τη ροή οικονομικών μεταναστών και την ανασφάλεια που δημιουργείται, τονίζοντας ότι πρέπει να καταπολεμήσουμε την ξενοφοβία και τον ρατσισμό. Σε ανάλογους τόνους ο σουηδός πρωθυπουργός, αφού σχολίασε με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια την κυβερνητική θητεία του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, επεσήμανε ότι τα σοσιαλιστικά κόμματα έχουν χρέος να συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
