Πώς λέμε «ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος»! Ε, το ίδιο πιστεύει και ο κάθε Υπουργός για τον εαυτό του ανεξαρτήτως «χρώματος» και «απόχρωσης», ότι, δηλαδή, είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος και ότι όλοι οι άλλοι πριν από αυτόν είχαν βαλτώσει και τον εαυτό τους και τα θέματα του Υπουργείου τους!
Έτσι λοιπόν και ο νυν Υπουργός Παιδείας διαπίστωσε ότι τα πράγματα στην Εκπαίδευση πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο και αποφάσισε να στήσει μια 36μελή – πολυμελή και δαπανηρή είναι αλήθεια, ελπίζω και «αποπολιτικοποιημένη» ή «αποκομματικοποιημένη», πείτε το όπως θέλετε, το περιεχόμενο δεν αλλάζει και με μάχιμους εκπαιδευτικούς- Επιτροπή για να τα «στρώσει». Και όλοι οι πριν από αυτόν να τα «στρώσουν» επιθυμούσαν καθώς ο επόμενος παραλάμβανε «καμένη γη» από τον προηγούμενο!
Όμως στην Παιδεία και την Εκπαίδευση δεν «παίζουμε ἐν οὐ παικτοῖς». Και πάνω απ᾿ όλα δεν είναι εξετάσεις ή, τουλάχιστον, δεν είναι μόνο εξετάσεις…
Στο ελληνικό σχολείο δεν εδραιώθηκε και ακόμα λιγότερο δεν καλλιεργήθηκε ποτέ ούτε η φιλαναγνωσία ούτε η αισθητική: πείτε μου ποιος μαθητής ολοκληρώνει μέσα στη χρονιά ένα βιβλίο Έλληνα λογοτέχνη ή αποκτά στοιχειώδεις γνώσεις μουσικής ή ζωγραφικής ενώ το πολλά υποσχόμενο πείραμα των δανειστικών βιβλιοθηκών στα σχολεία εξέπνευσε προτού καν ξεκινήσει! Τα σχολεία δεν έχουν βιβλιοθήκες και αν τύχει και έχουν, τα βιβλία βρίσκονται κλειδωμένα στις προθήκες!
Και θα πάω πιο πέρα για να αναρωτηθώ : πόσο διαβάζουμε όλοι εμείς που ασχολούμαστε με την Εκπαίδευση ώστε να θέλουμε και τα παιδιά να διαβάζουν;
Η ελληνική λογοτεχνία διδάσκεται αποσπασματικά, κομμάτι-κομμάτι, και καταντά ανούσια και πληκτική ενώ οι ώρες της μουσικής και των εικαστικών δεν αφήνουν στους μαθητές καμιά βαθύτερη γνώση. Οι πρώτες αναλίσκονται στην προετοιμασία αποστεωμένων επετειακών εκδηλώσεων των οποίων τη διαχείριση αφήνουμε στους μαθητές για λόγους ευνόητους και οι δεύτερες αναλίσκονται στο εβδομαδιαίο σαρανταπεντάλεπτο χωρίς στόχο ή όραμα.
Δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία! Άλλωστε οι σελίδες της τέχνης, στο μάθημα της ιστορίας, συστηματικά αφαιρούνται για τις εξετάσεις ώστε να περιορίσουμε την εξεταστέα ύλη και τις αντίστοιχες αντιδράσεις. Όλα πιο εύκολα, πιο σύντομα, πιο ανώδυνα!
Και επειδή ούτε το θέμα της δαπανηρής διάθεσης καινούριων, κάθε φορά, διδακτικών βιβλίων δεν έχει αντιμετωπιστεί, οι μαθητές σκίζουν τις σελίδες που αφαιρούνται. Το υπόλοιπο στέλεχος θα παραδοθεί, με το πέρας των εξετάσεων, στην πυρά! …
Θέλετε να δούμε τι κάνουν οι προηγμένες χώρες στις οποίες τόσο πολύ θέλουμε να μοιάσουμε; Παράλληλα με το Α. Π. στο μάθημα της λογοτεχνίας, η τάξη είναι υποχρεωμένη να διαβάσει και να αξιολογήσει, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, τέσσερα κλασικά λογοτεχνικά βιβλία, που θα έχει προτείνει ο καθηγητής. Βιβλία όχι αποσπάσματα!
Σε ό τι αφορά την καλλιτεχνική και μουσική παιδεία και εδώ φαίνεται η διαφορά. Η επίσκεψη στην πινακοθήκη είναι σχολαστική ξενάγηση και όχι ένα τρεχαλητό από την είσοδο στην έξοδο! Οι μουσικοί και οι ζωγράφοι στους μαθητές ενός μέσου Γυμνασίου-Λυκείου σε μια χώρα της Δ. και Β. Ευρώπης είναι πολύ περισσότερο οικείοι απ’ όσο είναι σε μας. Μάλλον σε μας δεν είναι καθόλου οικείοι. Οι επισκέψεις, ωστόσο, σε μουσεία και πινακοθήκες δεν λύνουν το πρόβλημα όταν στο σχολείο δεν κυκλοφορεί η αύρα του πολιτισμού.
Τα διδακτικά βιβλία επαναχρησιμοποιούνται. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και έξι φορές!…
Ένα σχολείο, επομένως, που δεν αποπνέει πολιτισμό γιατί τον πολιτισμό τον αφήνει έξω από τους τοίχους του, που κλείνει στις 2.10 –και μετά τίποτα- που εξακολουθεί να είναι δαπανηρό και ατελέσφορο, με πολλές και εκτεταμένες καθημερινές καταστροφές και graffiti –γατί έχουν πάψει πια να μας αηδιάζουν- πώς θέλετε να συγκινήσει τη μαθητική κοινότητα και να κερδίσει το στοίχημα της εμπιστοσύνης της; Σε τελευταία ανάλυση, εξακολουθούμε να διδάσκουμε όπως διδασκόμασταν!
Μια μεταρρύθμιση είχε ψυχή και έκτοτε τίποτα πια: η μεταρρύθμιση του 1964 ( Nομοθετικό διάταγμα 4379/1964, Περί Oργανώσεως και Διοικήσεως της Γενικής Στοιχειώδους και Mέσης Eκπαιδεύσεως ) με Πρωθυπουργό και Υπουργό Παιδείας τον Γ. Παπανδρέου, τον Λουκή Ακρίτα ως Υφυπουργό και τον Ευάγγελο Παπανούτσο ως Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, τότε που καθιερώθηκαν η σιωπηρή ανάγνωση στην τάξη, ένα δίωρο την εβδομάδα, η οποία μας υποχρέωνε να διαβάσουμε λογοτεχνία και η μετάφραση των αρχαίων ελληνικών κειμένων.
Χωρίς στοχευμένη και μακροπρόθεσμη πολιτική βιβλίου που να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες του μαθητή, καμιά «μεταρρύθμιση» δεν θα δει προκοπή…
