Παρακολούθησα την παράσταση της Λίμνης των Κύκνων από την Εθνική Λυρική Σκηνή σε Χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα .

Επίσημα η παράσταση αυτή αναφέρθηκε ως ανατρεπτική . Η αλήθεια είναι δύσκολο καμιά φορά να ειπωθεί . Δεν μπορεί να ονομάζεται ανατρεπτική η έλλειψη αποφασιστικότητας . Η παράσταση αυτή χαρακτηρίζεται από τη σύγχυση ανάμεσα στη κλασσική και την σύγχρονη προσέγγιση κι ως εκ τούτου είναι γεμάτη με καινοτομίες… για τις καινοτομίες. Η δυνατότητα να συνειπάρξουν το κλασσικό με το σύγχρονο πνεύμα, ωστόσο ,προυποθέτει μια βαθιά γνώση και μια ουσιαστική εσωτερικότητα.

Αυτή η εσωτερικότητα που είναι απαραίτητη προυπόθεση σε κάθε έργο Τέχνης , κι ο Χορός περιέχει μέσα του την Ποίηση που χαρακτηρίζει κάθε έργο Τέχνης , δίνει στην αφαιρετική διάθεση την ίδια πυκνότητα στο επι της ουσίας της καλλιτεχνικής έκφρασης που δίνει τη διάρκεια σε ένα έργο Τέχνης . Η έννοια της πρωτοπορία στην Τέχνη δεν υπάρχει με την σημασία που συχνά της δίνεται . « Μήπως οι άνθρωποι που άρχισαν να μιλούν για πρωτοπορία ήταν οι ανίκανοι να ξεχωρίσουν την ήρα από το στάρι. Μπερδευμένοι με τις κανούργιες αισθητικές δομές, χαμένοι μπρος σε γνήσιες ανακαλύψεις και επιτεύγματα , ανήμποροι να βρουν δικά τους κριτήρια , συμπεριέλαβαν στην ενιαία κατηγορία της πρωτοπορίας καθετί μη οικείο και μη ευκολονόητο – μη τυχόν κανουν κανά λάθος. Μου αρέσει η ιστορία με τον Πικάσο που όταν τον ρώτησαν για την « έρευνα» του , φανερά εκνευρισμένος από την ερώτηση, έδωσε την ενδεδειγμένη πνευματώδη απάντηση « Δεν ερευνώ – βρίσκω» λέει ο Αντρέι Ταρκόφσκι στο βιβλίο του « Σμιλεύοντας το Χρόνο». Δεν μπορείς να πεις ότι ένα κλασικό έργο του 5ου π.χ. αιώνα είναι ξεπερασμένο σήμερα καθώς εκείνο που μένει πάντοτε είναι η ουσία των πραγμάτων που δεν έχει εποχή και δεν χωράει σύγκριση. Μπορεί κανείς να πει πως ο Βαν Γκογκ είναι καλύτερος από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι;

Αν κάνουμε αναγωγή στο Χορό είναι εύκολο από εκεί κι έπειτα να διαπιστώσουμε την έλλειψη ουσίας αυτής της παράστασης. Η αλαζονική προσπάθεια να γίνουμε ανατρεπτικοί για να αποδείξουμε μια δίχως λόγο ανατρεπτικότητα δεν μπορεί να αποτελεί πρόταση. Είναι ανάγκη απόλυτα σεβαστή να δοκιμάζει κανείς για να δει που θα καταλήξει . Πως ωστόσο πειραματίζεται κανείς ; Σίγουρα όχι με το να θέλει να αποδείξει οπωσδήποτε κάτι ακόμα κι αν δεν έχει τίποτα να πει.

Οι χορευτές ήταν πολύ καλοί ,ο σκηνογράφος στάθηκε αξιοπρεπώς καθώς και οι άλλοι συντελεστές της παράστασης . Τα κουστούμια ωστόσο της κ. Κριθαριώτη , που ίσως να μην ευθύνεται ι ίδια για την σύγχυση που μεταφέρουν στην ολική εικόνα , θα τα χαρακτήριζα κατάλληλα σχολικής παράστασης (με εξαίρεση τα δύο κουστούμια των κορυφαίων χορευτριών… ) . Όταν λέω σχολικής παράστασης, θα ήθελα να διευκρινήσω, δεν εννοώ όταν τα κουστούμια αφορούν προσπάθειες των μαθητών . Γιατί εκεί συναντάς τη φαντασία και την νεανική ψυχή των παιδιών που έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την τεχνική επιδεξιότητα . Εννοώ πολύ καθαρά όταν τα κουστούμια τα αποφασίζουν οι καθηγήτριες και οι δασκάλες (ας θυμηθούμε όλα εκείνα τα κουστούμια με τις φόδρες…) .

Στο Χορό και στο Θέατρο συχνά ενδυματολόγοι προέρχονται από το χώρο της μόδας , όπως ο Ζ. Π. Γκωτιέ στον « Πινόκιο» πριν κάποια χρόνια που με εξαιρετική επιτυχία υπέγραψε τα κοστούμια για την παράσταση του Χορού της Εθνικής Λυτρικής Σκηνής . Η κ Κριθαριώτη θα μπορούσε να μελετήσει λίγο πάνω στη γεωμετρία του Σώματος όταν βρίσκεται σε κίνηση στο Χορό και την ποιητική και σημειολογική διάσταση που έχει κάθε τι στο χώρο και στο κοστούμι , αυτό δίχως αμφιβολία θα τη βοηθήσει.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Μαρία Χανιωτάκη Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος ΜΑ ,Εικαστικός www.mariachaniotaki.gr