Στο κλασικό, πλέον, σύγγραμμά του «Οι Περιοχές των Σφαλμάτων σας» (Your Erroneous Zones) ο Αμερικανός ψυχοθεραπευτής Wayne Dyer αναλύει τις συνηθέστερες λαθεμένες συμπεριφορές που ευθύνονται για την ανάπτυξη και διατήρηση των νευρώσεων στο σύγχρονο άνθρωπο. Το τελευταίο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στο πιο επικίνδυνο κι αυτοκαταστροφικό απ’ όλα τα συναισθήματα: τον θυμό!

Όπως γράφει ο Dr. Dyer, ο θυμός είναι «ένα είδος ψυχολογικής γρίπης που μας κάνει αδύναμους, όπως ακριβώς κι η σωματική αρρώστια». Τονίζει ιδιαίτερα πως σε καμία περίπτωση το αρνητικό αυτό συναίσθημα δεν αυξάνει την αποτελεσματικότητά μας στην αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων, αφού προκαλεί ψυχική σύγχυση και διανοητική συσκότιση.

Αν είναι αναγκαίο για λόγους τακτικής, μπορούμε να καμωθούμε πως είμαστε θυμωμένοι, διατηρώντας όμως στην πραγματικότητα την αυτοκυριαρχία μας (αυτό είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό, π.χ., όταν θέλουμε να πείσουμε ένα παιδί να μη βγαίνει απρόσεκτα στο δρόμο). Ο θυμός γίνεται τόσο πιο επικίνδυνος, όσο πιο ανώριμος είναι ο φορέας του που καλείται να τον διαχειριστεί.

Αν η θέα ενός γεμάτου όπλου στα χέρια ενός θυμωμένου ενήλικα φοβίζει, στα χέρια ενός θυμωμένου παιδιού τρομοκρατεί! Όπως, προσωπικά, με τρομοκρατούν τα «οπλοφορούντα» οργισμένα «παιδιά» που παρελαύνουν κατά συρροή τις μέρες αυτές στους δέκτες των τηλεοράσεών μας. Και αναφέρομαι στους διάφορους εκπροσώπους του πολιτικού φορέα που διεκδικεί την κατάληψη της εξουσίας με σκοπό το γκρέμισμα και ξαναχτίσιμο της χώρας απ’ την αρχή. Με κύριο –αν όχι μοναδικό- υλικό ανοικοδόμησης τον ίδιο το θυμό, τόσο του λαού-ψηφοφόρου όσο και των επίδοξων εξουσιαστών!

Με τρομάζουν τα αλλοιωμένα από την οργή χαρακτηριστικά των προσώπων, η υστερική οξύτητα της φωνής που κραυγάζει αδιάκοπα, οι νευρικές κινήσεις των χεριών που μάταια προσπαθούν να υποκαταστήσουν τον πειστικό λόγο, ο αγχώδης ρυθμός μιας ομιλίας κενής περιεχομένου όπου τη θέση των σοβαρών πολιτικών επιχειρημάτων έχουν καταλάβει τετριμμένα, μονότονα επαναλαμβανόμενα συνθήματα του πεζοδρομίου…

Με τρομάζει η θνησιγενής φύση των πραγμάτων που χτίζονται πάνω στο θυμό. Γιατί, μόλις η θυμωμένη γενιά καταλάβει την εξουσία, ο θυμός της μοιραία θα εκτονωθεί. Μαζί θα εκλείψει και η μοναδική πρώτη ύλη που τώρα νοηματοδοτεί και προσανατολίζει την πολιτική της στόχευση. Και το κενό που θ’ απομείνει δύσκολα θα καλυφθεί, αφού ο θυμός στην προκειμένη περίπτωση είναι κάτι σαν τους καβαφικούς βαρβάρους: είναι κακό πράγμα να τον έχει κανείς, όμως ακόμα χειρότερο πράγμα είναι η απουσία του!

Με τρομάζει, τέλος, ο εναγκαλισμός των πιθανών αυριανών εξουσιαστών με κάποια ακραία περιθωριακά στοιχεία που έχουν αναγάγει τον θυμό σε «πολιτική» αρετή και υπαρξιακή προϋπόθεση. Έναν θυμό που κάποια στιγμή οδήγησε ακόμα και στο μαζικό έγκλημα με το άλλοθι της «δίκαιης λαϊκής εξέγερσης»: το ολοκαύτωμα τριών νέων εργαζομένων σε μια τράπεζα, μια αποτρόπαιη πράξη που δεν καταδικάστηκε ποτέ ποινικά αλλά, κυρίως, πολιτικά (καθώς ελάχιστους έπεισαν τα προσχηματικά μισόλογα των εκπροσώπων των δύο «φιλολαϊκών» πτερύγων του κοινοβουλίου, μία εκ των οποίων φιλοδοξεί να λάβει «καθαρή εντολή» διακυβέρνησης της χώρας…).

Ήμουν ακόμα φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας όταν πρωτοδιάβασα τα «Τρία Κλικ Αριστερά» της Κατερίνας Γώγου, που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Ομολογώ πως με γοήτευσε τότε η παρακμιακή νοσηρότητα που απέπνεαν οι στίχοι, αποτέλεσμα εντυπωσιακού μετασχηματισμού σε ποίηση ενός βαθιά υποκρυπτόμενου θυμού που διαπερνά το ασυνείδητο κάθε λέξης! Μια νοσηρότητα που όριζε ως μονόδρομο της ζωής την πορεία στην αυτοκαταστροφή, πρόγραμμα που πιστά τήρησε και η ίδια η ποιήτρια. Είναι άραγε έτοιμη κι αποφασισμένη μια ολόκληρη χώρα, υπό το κράτος ενός –δίκαιου, έστω- ομαδικού θυμού, να κάνει το μοιραίο «κλικ αριστερά»; Φοβάμαι την απάντηση… Κι ακόμα περισσότερο φοβάμαι την οργή απ’ τη διάψευσή της!

http://costas-sci.blogspot.com/