Οι πολιτικοί διαξιφισμοί κυριαρχούν στις ειδήσεις. Ενώ στην Ιταλία η σκόνη καταλάγιασε κάπως, τουλάχιστον προς το παρόν, οι φόβοι σχετικά με τους εμπορικούς πολέμους αναζωπυρώθηκαν ξανά.
Με τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στην Ιταλία οι αγορές ηρέμησαν κάπως. Τα περιουσιακά στοιχεία που επηρεάστηκαν περισσότερο από τις πολιτικές διεργασίες στην Ιταλία, τα κρατικά ομόλογα της χώρας, οι μετοχές και τα εταιρικά ομόλογα της Ευρώπης έχουν ανακτήσει περίπου το ένα τρίτο των απωλειών. Ωστόσο, πρέπει να αποδεχθούμε ότι η πολιτική αναταραχή στην Ιταλία δεν θα εξαφανιστεί στο ορατό μέλλον και οι αποτιμήσεις αυτών των περιουσιακών στοιχείων θα συνεχίσουν να ενσωματώνουν ένα αυξημένο ασφάλιστρο κινδύνου ως αντάλλαγμα για την αβεβαιότητα που σχετίζεται με τη συγκεκριμένη χώρα. Με τον διορισμό ενός πιο μετριοπαθούς υπουργού Οικονομίας, έχει αυξηθεί η πιθανότητα ότι η νέα λαϊκίστικη κυβέρνηση θα δείξει κάποιον σεβασμό προς τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Ομως, είναι αναμενόμενο ότι η μεταβλητότητα στις αγορές θα ενισχυθεί στο ενδεχόμενο ανακοινώσεων για μία σημαντική αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών ή δηλώσεων ευρωσκεπτικιστικού περιεχομένου από τη νέα κυβέρνηση της Ιταλίας. Προς το παρόν, η αντισυμβατική ή και λαϊκιστική κυβέρνηση που θα ακολουθήσει ανορθόδοξες πολιτικές και θα προκαλέσει προστριβές εντός της ευρωζώνης είναι ένα σενάριο που προτιμούν οι αγορές σε σχέση με το ενδεχόμενο νέων εκλογών στην Ιταλία.
Ο φόβος εμπορικών πολέμων αναζωπυρώθηκε ξανά. Η απόφαση των ΗΠΑ να θεσμοθετήσουν δασμούς στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ενωση, τον Καναδά και το Μεξικό και τα αντίμετρα αυτών, δεν θα έχουν σημαντικό και άμεσο μακροοικονομικό αντίκτυπο. Ομως προοιωνίζονται σημαντικούς κινδύνους για κορύφωση της αντίθεσης στο μέλλον. Οι αγορές δεν έχουν δείξει προς το παρόν μεγάλη ανησυχία, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει εάν η προσοχή στραφεί στις διμερείς συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και στον αυξανόμενο κίνδυνο ότι οι διαπραγματεύσεις για τη NAFTA μπορεί να λήξουν άκαρπες.
Ως προς τους (γεω)πολιτικούς κινδύνους, όπως οι εξελίξεις στην Ιταλία ή η ένταση στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με πολλούς από τους εταίρους της, κρίσιμης σημασίας είναι η πιθανότητα πραγματοποίησής τους και ποια η επίδραση στην πραγματική οικονομία και όχι ο θόρυβος που προκαλούν στις ειδήσεις. Οι αγορές θα αφουγκραστούν πέρα από τον θόρυβο και θα αξιολογήσουν πόσο επηρεάζουν στην πράξη την οικονομία οι διαξιφισμοί, οι διαπραγματεύσεις, οι προσαρμογές και όλες αυτές οι διεργασίες. Προσώρας η επικρατούσα άποψη είναι πως η βλάβη είναι περιορισμένη. Αλλά, όπως διαπιστώσαμε και στην περίπτωση της Ιταλίας, τα πράγματα εύκολα αλλάζουν. Και αν μεταβληθούν τα δεδομένα οι αγορές θα προσαρμόσουν τις απόψεις τους.
Μια πολιτική κρίση πάντως δεν συνιστά οικονομική κρίση. Ενα από τα μαθήματα που πήραμε από την κρίση στην Ιταλία είναι πως η πολιτική κρίση δεν συνιστά αυτομάτως και οικονομική κρίση και πόσο σημαντικό είναι να αντιλαμβανόμαστε τη διαφορά. Μόνο όταν η πολιτική αναταραχή αρχίζει να επιδρά άμεσα στην πραγματική οικονομία οι πολιτικές εξελίξεις έχουν τη δύναμη να βλάψουν ουσιαστικά τις αγορές. Το σενάριο της διάσπασης της ευρωζώνης θα προκαλούσε τέτοια προβλήματα, ενώ πολιτικοί διαξιφισμοί που προκαλούν πηχυαίους τίτλους δεν συνιστούν τέτοιου είδους σενάρια και θα έχουν πάντα μία πιο ήπια, αν και αρνητική, επίδραση στις αγορές. Το εύρος της επίδρασης των διαφόρων πολιτικών κινδύνων στην ψυχολογία των επενδυτών, στα ασφάλιστρα κινδύνου και στις αποδόσεις των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το οικονομικό και νομισματικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε. Οσο η οικονομική ανάπτυξη, η οριακή μεταβολή των εταιρικών κερδών και οι νομισματικές συνθήκες είναι ευνοϊκοί παράγοντες, τόσο πιο ικανές είναι οι αγορές να απορροφήσουν τους κινδύνους.
Ο κ. Jacco de Winter είναι στέλεχος της NN Investment.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
