Το «σκοπιανό» ή «μακεδονικό» ζήτημα βρίσκεται σε έναν δρόμο. Σε έναν δρόμο λύσης. Είναι προφανώς χρήσιμο για τη χώρα να βρει έναν συμβιβασμό, αφήνοντας πίσω της κατασκευές, μυθοπλασίες και τις επί του ζητήματος ήττες της.
Πέρα από αυτό, την υπόθεση συνοδεύει τον τελευταίο καιρό, μαζί και την υπό συζήτηση λύση, η γνωστή κυβερνητική πολιτική πανουργία.
Η πανουργία είναι βασικό χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ. Με την πανουργία κέρδισε. Με την πανουργία πέρασε τους δύσκολους κάβους. Με την πανουργία συνεχίζει. Δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από το «Σκοπιανό».
Η πανουργία από την πρωτεϊκή φύση της επικαλείται όλες τις εξωτερικές αλήθειες. Επιχειρήματα του ορθού λόγου, κανονικότητα, εθνική σοβαρότητα, ασφάλεια, σταθερότητα και όλα τα σχετικά. Ειρήνη, συνεργασία, ανάπτυξη είναι πλευρές του εναλλασσόμενου πρωτεϊκού προσώπου της.
Δίπλα σε αυτή την εξωτερική αλήθεια υπάρχει η έσω υπονόμευσή της από τη συνολική κυβερνητική στάση και τον καθολικό κυβερνητικό τρόπο.
Σε ένα θέμα που ο διάλογος, η επικοινωνία, η ειλικρίνεια, η ενημέρωση και η, κατά το δυνατόν, ευρύτερη λαϊκή αποδοχή και ενότητα θα στερέωναν τη λύση του, η κυβέρνηση, κατά την αντίληψή της, υιοθετεί την άγονη αντιπαλότητα και την παραπλανητική σύγκρουση.
Συνεπής με τον εαυτό της, προέχει το σχέδιο εξουσίας που υπηρετεί και όχι καθετί που θα ονομαζόταν λαϊκό ή εθνικό συμφέρον. Το πρωτεϊκό πρόσωπο της πανουργίας μπορεί ταυτόχρονα να εξυμνεί και να περιγελά, να καλεί σε διάλογο και να καταγγέλλει, να απλώνει χέρι συνεννόησης και να περιπαίζει.
Εκεί που απουσιάζει η ειλικρίνεια και η ενότητα της πράξης, εκεί και κατοικεί η παραπλάνηση. Το περιεχόμενο της συμφωνίας κωδικοποιείται προς κατανάλωση, και αυτό παραποιημένο.
Παραποιημένες, όμως, κυρίως είναι οι συνθήκες της πολιτικής νομιμοποίησής της. Αν δεχθούμε ότι οι δημόσιες δηλώσεις του κυβερνητικού συμμάχου είναι ειλικρινείς και μια πράξη συνέπειας θα ακολουθήσει, τότε η κυβέρνηση ενεργεί χωρίς την εμπιστοσύνη της Βουλής. Εκτός και εάν και εδώ αποδειχθεί ότι πρόκειται για συνεννοημένη κορύφωση της πανουργίας.
Αυτή η υπέρτερη όλων, κατά τη γνώμη μου, διάσταση παρακάμπτεται και σχεδόν αποσιωπάται. Πρόκειται για αντιδημοκρατική παιδαγωγική, που αδιαφορεί για τη διαδικασία και διδάσκει το ασύντακτο –εκτός ελέγχου –της κυβερνητικής πράξης.
Στον βαθμό που σημαντικά ζητήματα, όπως αυτό, γίνονται αντικείμενο παρόμοιου χειρισμού, η ευθύνη του λαού μένει σχεδιασμένα στο περιθώριο. Ολα επιδιώκονται διά της οδού της πανουργίας, όπου η λαϊκή συνείδηση θα υποχρεωθεί να αποδεχθεί τα γεγονότα που θα συντελεστούν, χωρίς, έστω, να διδαχθεί κάτι από αυτόν τον συμβιβασμό ή αυτή την ήττα.
Παράλληλα με αυτή την όδευση, ποικίλοι συμπράττοντες της εξουσίας βγαίνουν από την ασφαλή θέση τους και μας καλούν από το «πεζοδρόμιο» της λεωφόρου να στηρίξουμε τη γενναιότητα Τσίπρα και το εθνικό καλό. Ετοιμοι να υιοθετήσουν το στιγμιαίο πολιτικό συμφέρον τους, όπως είναι άριστα αυτοεκπαιδευμένοι.
Σε κάθε φάση, κατ’ εξοχήν σήμερα, η χώρα υπερβαίνει την κυβέρνησή της, αδιαφορεί για τους συμπράττοντες και προσπερνάει την πανουργία.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
