Εφυγα από τη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης με θετικές εντυπώσεις (globalement positif, όπως θα έλεγε ο παλιός ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας Ζορζ Μαρσέ, εφόσον η Εκθεση ήταν αφιερωμένη στη γαλλοφωνία). Η θετική εντύπωσή μου έχει σχέση κυρίως με την ατμόσφαιρα της Εκθεσης (παρά τις αντιπαθητικές φάτσες της σύγχρονης πολιτικής σκηνής που κυκλοφορούσαν σε πάνελ και διαδρόμους) και κυρίως με τη μεγάλη απήχηση των εκδηλώσεων. Ηταν όλες γεμάτες από κοινό που ήθελε να ακούσει και να μάθει. Εκατοντάδες εκδηλώσεις.

Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, το Σάββατο 5 Μαΐου, στις 7 μ.μ., παρουσίαζα το βιβλίο μου «Ταξίδι στη Νέα Υόρκη», στη γεμάτη αίθουσα «Ματαρόα». Την ίδια ώρα υπήρχαν άλλες δέκα εκδηλώσεις σε ισάριθμες αίθουσες, που ήταν επίσης γεμάτες. Φυσικά δεν έχουμε ποσοτικά στοιχεία για την Εκθεση –και αυτό είναι ένα θέμα. Χωρίς αυτά τα στοιχεία, κάθε Εκθεση τελειώνει και ξεχνιέται. Δεν αφήνει κανένα ίζημα, δεν αφήνει κανένα στοιχείο που να λειτουργήσει ως εργαλείο (ερευνητικό, στατιστικό κ.λπ.) για τη διερεύνηση της σχέσης βιβλίων και κοινωνίας μέσα στη διάρκεια. Για παράδειγμα, με ποιον τρόπο μετριέται η προσέλευση; Δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη μέθοδος. Πόσα βιβλία πωλούνται; Η εφετινή Εκθεση ήταν η 15η. Αν είχαμε ποσοτικά στοιχεία στο βάθος αυτής της 15ετίας, σίγουρα θα μιλούσαμε διαφορετικά για το βιβλίο και για τα στατιστικά του βιβλίου. Είναι παράδοξο που τόσα χρόνια με διευθύνσεις Γραμμάτων, ΕΚΕΒΙ, ΕΙΠ, ξε-ΕΙΠ, εκατομμύρια δραχμές και ευρώ κ.λπ. τα στατιστικά του βιβλίου είναι σχεδόν… έρημος. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα, το 2018, σε κανένα διεθνές φόρουμ, σε κανένα διεθνές συνέδριο δεν μπορούν να παρουσιαστούν αξιόπιστα στοιχεία για το βιβλίο στην Ελλάδα, ελλείψει ερευνών. Και αυτό δεν αφορά μόνο το κράτος και τους κυβερνητικούς οργανισμούς αλλά και τις επαγγελματικές ενώσεις των εκδοτών και όλων των εμπλεκομένων στο βιβλίο. Χρειάζεται περισσότερος επαγγελματισμός.

Η Εκθεση της Θεσσαλονίκης ξαναγεννήθηκε ουσιαστικά πέρυσι κι αυτό οφείλεται κυρίως στον διευθυντή της, τον Μανώλη Πιμπλή. Πρέπει να του το αναγνωρίσουμε. Ας ελπίσουμε ότι από του χρόνου η Εκθεση θα ενηλικιωθεί πραγματικά.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ