Πολύ σημαντικές απόψεις για την προσεχή(;) αναθεώρηση του Συντάγματος ανέδειξε σε συνέντευξή του στα «Νέα» (23.3.2018) ο διακεκριμένος καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, αγαπητός φίλος από την εποχή της χούντας (τότε ακόμα φοιτητής). Αυτά που κυρίως πρέπει να διορθωθούν είναι:
α) Το άρθρο για την ευθύνη των υπουργών, που σήμερα έχουν σχεδόν το ακαταδίωκτο. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες την αρμοδιότητα αυτή έχουν δικαστικά όργανα και όχι, όπως εδώ, η Βουλή. Τα κόμματα διστάζουν γιατί «δεν θέλουν να χάσουν τη δυνατότητα να χώσουν μέσα τους πολιτικούς τους αντιπάλους». Θα πρέπει να το αποφασίσει πια η επόμενη αναθεωρητική Βουλή γιατί προκαλεί οργή η ουσιαστική ασυλία των υπουργών.
β) Να διευκολυνθεί η εκάστοτε αναγκαία αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι αναθεωρήσεις πρέπει να λύνουν ταχέως υπαρκτά προβλήματα. Το γαλλικό Σύνταγμα του 1958 έχει αναθεωρηθεί πάνω από 30 φορές και το γερμανικό του 1949 πάνω από 100 φορές. Αυτό πρέπει να γίνεται και εδώ με αυξημένη πλειοψηφία, αλλά από την ίδια Βουλή και όχι την επόμενη. Και όχι μόνο κάθε πέντε χρόνια. Οταν διαπιστώνεται ένα σοβαρό πρόβλημα, το λύνεις ταχέως και δεν το αφήνεις να διαιωνίζεται. Διατάξεις, π.χ., που προστατεύουν συντεχνιακά συμφέροντα πρέπει να εκλείψουν, όπως το όριο ηλικίας των καθηγητών Πανεπιστημίου. Αν θέλει μια πλειοψηφία να βάλει μια διάταξη, η επόμενη να μπορεί να τη βγάλει, εκτός βέβαια από τις θεμελιώδεις που διασφαλίζουν τη Δημοκρατία (π.χ., διάκριση εξουσιών). Υπάρχουν μάλιστα σήμερα κάποιες ατυχείς διατάξεις που ευνοούν την εκτροπή!
γ) Οπως υποστήριξα και εγώ από το 1983 και πρόσφατα στο «Βήμα» (7.3.2018), μια διάταξη που ευνοεί την εκτροπή είναι το πώς εκλέγεται η ηγεσία των τριών ανώτατων δικαστηρίων, όταν λήγει βέβαια η θητεία της. Στην πραγματικότητα, όπως θέλει η εκάστοτε κυβέρνηση. Δεν είναι δυνατόν αυτό να μείνει ως έχει. Είναι λογικό να εκλέγονται οι πρόεδροι Αρείου Πάγου, Συμβουλίου Επικρατείας και Ελεγκτικού Συνεδρίου τουλάχιστον από έναν κατάλογο κάποιου αριθμού προτεινομένων από την κυβέρνηση και να επιλέγει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
δ) Υπενθυμίζεται επίσης ότι το 2020 θα πρέπει να γίνει εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Αν δεν υπάρξει επείγουσα αναθεώρηση, ελλοχεύει ο κίνδυνος να προκληθούν νέες εκλογές, όπως το 2015. Αυτό δεν πρέπει να το ξαναζήσει η χώρα. Πρέπει να το προλάβουμε, προειδοποιεί με εύλογη ανησυχία ο κ. Αλιβιζάτος. Πάντως, καταλήγει, αν περάσει και αυτή η Βουλή χωρίς να κινηθεί η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, ο κόσμος δικαίως θα μας μουντζώνει! Την ευθύνη φυσικά έχουν τα κόμματα, και ιδίως η κυβέρνηση, που έχει και την κύρια ευθύνη. Ελπίζω ότι η τελευταία και η πλειοψηφία των βουλευτών θα το συνειδητοποιήσουν και θα κινηθούν ταχέως.
ΥΓ.: Ανάλογες ανησυχίες και προτάσεις έχουν επανειλημμένα διατυπώσει και ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος και άλλοι, όπως και η τότε Επιτροπή Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του υπουργείου Οικονομικών το 2006. Βλέπε και το σχετικό βιβλίο των Γιάννη Μαρίνου, Θανάση Διαμαντόπουλου, Λάζαρου Εφραίμογλου, Πάνου Καζάκου και Πλάτωνος Τήνιου «Συνταγματική Αναθεώρηση», εκδόσεις Σιδέρη, 2007.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
