Με την εισβολή και κατοχή της Συριακής πόλης Αφρίν το τουρκικό κράτος έθεσε σε εφαρμογή μια ναζιστικού τύπου πολιτική για την εθνική εκκαθάριση και εκδίωξη των κουρδικών κοινοτήτων από όλο το μήκος των συνόρων με την Συρία και μέχρι τον Ευφράτη ποταμό. Στο εσωτερικό η Τουρκία έχει ήδη καταστρέψει αρκετές κουρδικές πόλεις, ενώ σε άλλες κουρδικές περιοχές έχει εγκαταστήσει σουνίτες Άραβες και άλλους φιλικούς στο κράτος μουσουλμανικούς πληθυσμούς.

Αυτή η πολιτική βίας, εκτοπισμών και εθνοκάθαρσης, γνωστή στο τουρκικό κράτος από τις αρχές του 20ου αιώνα, στοχεύει στην αλλοίωση των δημογραφικών ισορροπιών στις κουρδικές περιφέρειες, στην αποσάθρωση της κοινωνικής βάσης που υποστηρίζει πολιτικά το φιλοκουρδικό HDP και στην πλήρη περιθωριοποίησή του. Έτσι το τουρκικό κράτος, αν τελικώς επιτύχει, θα έχει ξεφορτωθεί το μεγαλύτερο και ισχυρότερο αντισυστημικό κίνημα που γεννήθηκε και γαλουχήθηκε στα σπλάχνα της κοινωνίας τα τελευταία χρόνια και αμφισβητεί την τουρκική κρατική ιδεολογία και πολιτική, διεκδικώντας τον αληθινό εκδημοκρατισμό της Τουρκίας.

Η συμμαχία Ισλαμιστών, Κεμαλιστών και ακροδεξιών ακολουθεί μια ενιαία αντικουρδική πολιτική στο εσωτερικό της χώρας αλλά και σε όλη τη Μέση Ανατολή. Στρατηγική επιδίωξη του τουρκικού κράτους είναι η ακύρωση της κουρδικής αυτονομίας στα δυτικά του Ευφράτη και η αποτροπή ανάδειξης νέου φιλοδυτικού γεωπολιτικού παίκτη στην περιοχή που θα μπορούσε να αντικαταστήσει την Τουρκία.

Η δεύτερη επιδίωξη σχετίζεται άμεσα με την πρώτη και αφορά στη διατήρηση του τουρκικού μονοπωλιακού ελέγχου επί των εδαφών μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από την Μέση Ανατολή και την Κασπία στις δυτικές αγορές. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία επιδιώκει να μετατραπεί σε κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας. Οι διοικητικές ελίτ της Άγκυρας θεωρούν πως αν καταφέρουν κάτι τέτοιο θα αποκτήσουν τεράστια επιρροή επί των μεγάλων δυτικών κρατών. Έτσι πιστεύουν πως ενισχύονται οι σχεδιασμοί τους να καταστεί η Τουρκία παγκόσμια δύναμη και ισότιμος παίκτης και συνομιλητής με τα μεγάλα κράτη. Η Άγκυρα πιστεύει πως η προοπτική δημιουργίας μιας αυτόνομης κουρδικής ζώνης από το Ιράκ μέχρι την Μεσόγειο, ακυρώνει τους μεγαλοϊδεατικούς σχεδιασμούς της.

Αντίθετα, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, αν η Τουρκία καταφέρει να εκδιώξει τους Κούρδους και να μπλοκάρει την έξοδό τους στη Μεσόγειο, τότε πιθανώς δεν θα ήταν αντίθετη στη δημιουργία ενός ανίσχυρου, ελεγχόμενου από την ίδια και γεωγραφικά εγκλωβισμένου κουρδικού κράτους σε βάθος χρόνου. Ένα τέτοιο κρατίδιο θα λειτουργούσε ως βαλβίδα αποσυμφόρησης της κουρδικής πίεσης και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ένα «μικρό πλην έντιμο Κουρδιστάν» στα εδάφη του βορείου Ιράκ και της βορειοανατολικής Συρίας, που θα απορροφούσε τους Κούρδους πρόσφυγες από την Τουρκία και την βορειοδυτική Συρία, θα ήταν πιθανώς χρήσιμο για την τουρκική πολιτική. Μια νέα ιστορικού τύπου «ανταλλαγή πληθυσμών» μεταξύ Τουρκίας και μικρού Κουρδιστάν θα ωφελούσε την Άγκυρα. Πρόκειται για ένα υπαρκτό εναλλακτικό σενάριο στη σκέψη των Τούρκων ιθυνόντων, αν άλλοι, πιο ριζοσπαστικοί σχεδιασμοί ναυαγήσουν.

Πέραν της σοβαρής ανθρωπιστικής διάστασης, η εκπλήρωση των τουρκικών κρατικών σχεδιασμών και επιδιώξεων θα συνιστούσε ιστορικού χαρακτήρα ανατροπή που θα έθετε σε τεράστιο κίνδυνο τα συμφέροντα Ε.Ε και Η.Π.Α. Ο δυτικός κόσμος δεν έχει κανένα συμφέρον να παραδώσει τα κλειδιά της ενεργειακής του ασφάλειας και την εύρυθμη λειτουργία των βιομηχανικών του υποδομών σε ένα κράτος όπως η Τουρκία. Είναι γνωστό ότι η Άγκυρα δεν διστάζει να χρησιμοποιεί ακόμα και τους πρόσφυγες ως μοχλό πίεσης και να αλλάζει στρατόπεδα και συμμαχίες κατά το δοκούν. Έτσι εύκολα μπορεί να σκεφτεί κανείς πως θα μπορούσε η Τουρκία να εκβιάζει τον δυτικό κόσμο αν ελέγχει τις ροές ενέργειας. Κάτι τέτοιο θα συνιστούσε καθαρή αυτοκτονία για τις δυτικές οικονομίες και τα συμφέροντα. Η Ελλάδα, αλλά και αυτό που αποκαλούμε Δύση γενικότερα, είναι αντιμέτωπες με μια ναζιστικού τύπου κλιμακούμενη πρόκληση εξ ανατολών. Το τουρκικό πρόβλημα όμως δεν επιλύεται με επιπλέον χρηματοδοτήσεις στην Άγκυρα, με χαμόγελα και ευχολόγια περί συμμαχιών…

Ο κ. Νίκος Κ. Μιχαηλίδης είναι διδάκτορας του πανεπιστημίου