Σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον «Μάη του ’68» και το ερώτημα τι έχει μείνει από το γεγονός απασχολεί ήδη ερευνητές, εκδότες, συγγραφείς, ιστορικούς, καθηγητές πανεπιστημίου, άλλους στοχαστές κ.λπ.

Ασφαλώς δεν θα λείψουν τα νοσταλγικά αφιερώματα, η ρομαντική, ακίνδυνη αποθέωση της εξέγερσης και οι επιτυχίες του Μάη. Ιδιαίτερα αυτό το θέμα αποτελεί κιόλας ένα σημείο αιχμής, καθώς πολλοί υποστηρίζουν ότι οι εορτασμοί επικεντρώνονται στη «μικροαστική επιτυχία» του κινήματος του Μάη και όχι στην όποια ενοχλητική επαναστατική φύση του.

Η επικαιρότητα του Μάη θα πάρει σάρκα και οστά μόνο όταν συνδεθεί με τον σύγχρονο ακτιβισμό, λένε κάποιοι άλλοι. Αλλά ο ακτιβισμός είναι κιόλας κάτι πολύ επικίνδυνο για τις δυτικές κοινωνίες. Οι «Financial Times» του Σαββάτου 10 Μαρτίου κάνοντας ένα πείραμα ξαναγραψίματος και εκσυγχρονισμού του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» αντικατέστησαν παντού τη λέξη «κομμουνισμός» με τη λέξη «ακτιβισμός». Η επέτειος των 50 χρόνων δίνει όμως την ευκαιρία για τον λεγόμενο «αναστοχασμό», που παίρνει πολλές μορφές. Θα υποδείξω το βιβλίο του γάλλου κοινωνιολόγου Ζαν-Πιερ Λε Γκοφ «La France d’hier. Récit d’un monde adolescent. Des années 1950 à Mai 68» (Η Γαλλία του χθες. Αφήγηση ενός έφηβου κόσμου. Από τη δεκαετία του 1960 στον Μάη του ’68), που αποτελεί περισσότερο μια αυτοβιογραφία (εγω-ιστορία) παρά ένα δοκίμιο. Ο Λε Γκοφ ανασυνθέτει τον κόσμο που εξεγείρεται το 1968, ψάχνοντας στη δική του προσωπική ζωή. Το συμπέρασμά του είναι ότι ο Μάης του ’68 «δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε θεμελιώδης μύθος ούτε πηγή όλων των δεινών». (Είναι ενδιαφέρον το πώς το απομνημόνευμα έχει ξαναμπεί δυναμικά στην αφήγηση, και μάλιστα στην αφήγηση των κοινωνικών επιστημών.)

Στον δικό μου δημοσιογραφικό αναστοχασμό για τον Μάη, δεν μπορώ να μη θυμηθώ τη σειρά που είχα ετοιμάσει το 1978, ως νεόφυτος στη δημοσιογραφία, για την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Ηταν σε πολλές συνέχειες, όπου προσπάθησα να ανασυνθέσω τα γεγονότα βασισμένος στην Documentation Française. Υπήρχαν και μαρτυρίες Ελλήνων που είχαν πάρει μέρος στον Μάη. Θυμάμαι τον Νίκο Κούνδουρο και τον Γιώργο Βέλτσο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ